Bilimsel araştırma süreci
by ayse smk
1. Araştırmanın problemini belirleme
2. Araştırmanın alt problemlerini belirleme
3. Araştırmanın önemini belirtme
3.1. Yapılan çalışma belirtilen alanlarda katkı sağlamalıdır.
3.1.1. Var olan durumun iyileştirilmesine
3.1.2. Bir sorunun çözülmesine
3.1.3. Kuramsal alana
4. Araştırmanın sayıltıları belirlenir
4.1. Araştırma sürecinde doğruluğunun ispatlanması gerekmeyen önermedir
5. Araştırmanın sınırlılıkları belirlenir
5.1. Araştırmacının kontrol edemediği ancak araştırma sonuçlarını negatif olarak etkileyebileceğini düşündüğü noktalardır.
5.1.1. evren örnekleme yönelik
5.1.2. kuramsal boyutlara yönelik
5.1.3. veri toplama araçlarına yönelik
6. Araştırmanın konusunu belirleme
7. Araştırmanın tanımlarını belirlenir
7.1. Araştırmada geçen anahtar kelimelerin tanımlarının belirtildiği bölümdür
8. Araştırmanın değişkenlerini belirleme
8.1. Yapı/Özellik
8.1.1. Nicel
8.1.1.1. Sayı ve miktar ile ifade edilebilen değişkenlerdir.
8.1.2. Nitel
8.1.2.1. Gözlenebilen bir özelliğin farklı sınıflara ayrılabildiği değişkenlerdir.
8.2. Değer
8.2.1. Sürekli
8.2.1.1. İki ölçüm arasında sonsuz sayıda değer alabilen değişkendir.
8.2.2. Süreksiz
8.2.2.1. Ölçülebilen özellikle ilgili sınırlı sayıda değer alabilen değişkenlerdir.
8.3. Neden-Sonuç
8.3.1. Bağımlı
8.3.1.1. Üzerindeki etkisini test etmek istediğimiz değişken=Neden
8.3.2. Bağımsız
8.3.2.1. Bağımsız değişkenin etkisi incelenen değişken=sonuç
8.3.2.1.1. Değiştirilebilen
8.3.2.1.2. Seçilmiş
8.3.2.1.3. Düzenleyici
8.3.2.1.4. Dışsal
9. Araştırmanın Yöntemini Belirleme
9.1. Nicel Araştırma Yöntemleri
9.1.1. Tarama Yöntemi
9.1.1.1. Bir evrenin kendine has özelliklerini anlayabilmek için yapılır
9.1.1.1.1. Kesitsel Tarama
9.1.1.1.2. Boylamsal tarama
9.1.1.1.3. Geçmişe dönük tarama
9.1.2. İlişkisel Araştırma Yöntemi
9.1.2.1. Değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek için yapılır
9.1.2.1.1. Açımlayıcı Model
9.1.2.1.2. tahmin modeli
9.1.3. Deneysel Araştırma Yöntemi
9.1.3.1. Sistematik bir yöntem kullanarak belli bir müdahelenin kontrol altına alınmış koşullarda belli bir sorunun çözümünde ne derece etkili olacağını görmek için yapılır
9.1.3.1.1. Denek sayısına göre
9.1.3.1.2. Değişken sayısına göre
9.1.3.1.3. Deneme koşullarına göre
9.1.4. Nedensel Karşılaştırma Yöntemi
9.1.4.1. İncelemeye konu olan durum veya olayın mevcut şartları içerisinde gerçekleştikten sonra incelemenin yapıldığı ve elde edilen verilere dayalı olarak değişkenler arasında var olan farklılıkların sebep ve sonuçlarının nerden kaynaklandığını belirleme
9.1.4.1.1. geriye dönük
9.1.4.1.2. ileriye dönük
9.1.5. Meta Analiz
9.1.5.1. bireysel çalışmalardan elde edilmiş çok sayıda analiz sonuçlarını bütünleştirmek amacıyla yapılan analiz
9.1.5.1.1. grup karşılaştırma
9.1.5.1.2. korelasyonel meta analiz
9.2. Karma Araştırma Yöntemleri
9.2.1. Yakınsayan desen
9.2.1.1. nicel veri toplama ve çözümleme
9.2.1.2. nitel veri toplama ve çözümleme
9.2.1.2.1. karşılaştırma veya ilişkilendirme
9.2.2. Açımlayıcı Desen
9.2.2.1. nicel veri toplama ve analiz
9.2.2.1.1. takip etme
9.2.3. Keşfedici desen
9.2.3.1. nitel veri toplama ve çözümleme
9.2.3.1.1. oluşturma
9.2.4. İç içe Desen
9.2.4.1. nicel (veya nitel) desen
9.2.4.2. nicel veya nitel veri toplama ve çözümleme
9.2.4.2.1. yorumlama
9.2.5. Dönüştürücü Desen
9.2.5.1. nicel veri toplama ve çözümleme
9.2.5.1.1. takip etme
9.2.6. Çok Aşamalı desen
9.2.6.1. çalışma1: nitel
9.2.6.1.1. bilgilendirme
9.3. Nitel Araştırma Yöntemi
9.3.1. Durum Çalışması
9.3.1.1. örnek olay inceleme
9.3.1.1.1. tanımlayıcı
9.3.1.1.2. yorumlayıcı
9.3.1.1.3. değerlendirici
9.3.2. Etnografik Araştırma
9.3.2.1. insan topluluklarının ilişkilerini ve davranışlarını kendi doğal ortamlarında gözlemek, incelemek
9.3.2.1.1. tarihsel yöntem
9.3.2.1.2. coğrafi yöntem
9.3.2.1.3. psiko-sosyal yöntem
9.3.3. Temellendirilmiş Teori
9.3.3.1. Teori üretme amacı güder
9.3.4. Olgu Bilim Araştırması
9.3.4.1. Hayatımızda karşılaştığımız ancak detaylı olarak bilgi sahibi olmadığımız yada üzerinde çok düşünmediğimiz olguları derinlemesine inceleyen bir çalışma
9.3.4.1.1. hermenötik 8yorumlayıcı) olgu biilim
9.3.4.1.2. ampirik (psikolojik ya da tanımlayıcı) olgu bilim
9.3.5. Gelişimsel Araştırma
9.3.5.1. Davranış üzerine, yaşa, kültüre, zamana bağlı olarak değişen değişkenlerin rolü incelenir
9.3.5.1.1. kesitsel-enlemsel
9.3.5.1.2. boylamsal
9.3.5.1.3. kültürler arası karşılaştırma
9.3.5.1.4. ikizler arası karşılaştırma
9.3.6. Eylem Araştırması
9.3.6.1. Uygulamada ortaya çıkan sorunların anlaşılması ve çözülmesine yöneliktir
9.3.6.1.1. klinik eylem araştırması
9.3.6.1.2. pratik eylem araştırması
10. Örnekleme Yöntemleri
10.1. Evren
10.1.1. Araştırma sonuçlarının geçerli olacağı büyük grup
10.2. Örneklem
10.2.1. Evrenle ilgili çalışmak için seçilen evrenin bir parçası
10.2.1.1. Seçkisiz örnekleme yöntemleri
10.2.1.1.1. Evrenden örneklem için birim çekme işleminin eşit ve birbirinden bağımsız olarak yapıldığı örnekleme
10.2.1.2. Seçkisiz olmayan örnekleme yöntemleri
10.2.1.2.1. Evrenden örneklem için birim seçme işleminin eşit ve birbirinden bağımsız olarak yapılmadığı örnekleme
11. Verilerin Toplanması
11.1. Gözlem
11.1.1. Nicel
11.1.1.1. Sistemli gözlem
11.1.1.1.1. belirli davranışların doğal ortamları içesinde, kasıtlı olarak gözlenmesi
11.1.1.2. Sistemsiz gözlem
11.1.1.2.1. rastlantısal, plansız, denetimsiz yapılan gözlem
11.1.1.3. Katılımlı gözlem
11.1.1.3.1. gözlemi yapan araştırmacı, gözlem yaptığı kişi, grup ya da hayvan ile aynı ortamda bulunmakta, onlarla birlikte aynı etkinliğe katılmaktadır
11.1.1.4. katılımsız gözlem
11.1.1.4.1. Gözlenenlerin farkında olmadan yapılan gözlem
11.1.2. Nitel
11.1.2.1. Yapılandırılmış alan çalışmaları(yarı yapılandırılmış gözlem)
11.1.2.1.1. yapılandırılmış gözlem aracı kullanılarak yapılan gözlem
11.1.2.2. Yapılandırılmamış alan çalışmaları
11.1.2.2.1. araştırmacı, gözlem yapacağı grubun kültürel değerlerini, inançlarını bilir ve bu ortamın bir parçası olmaya çalışır
11.1.2.3. Yapılandırılmış laboratuvar gözlemi
11.1.2.3.1. ankete benzeyen ve gözlenen davranışın kaydedildiği davranış listesi kullanılır
11.1.2.4. Yapılandırılmamış laboratuvar gözlemi
11.1.2.4.1. laboratuvar ortamınına girilerek yapılan gözlem
11.2. Görüşme
11.2.1. Nicel
11.2.1.1. Görüşmenin yapısı bakımından
11.2.1.1.1. Yapılandırılmamış görüşme
11.2.1.1.2. Yapılandırılmış görüşme
11.2.1.1.3. Yarı yapılandırılmış görüşme
11.2.1.2. Görüşme yapılacak birey sayısı açısından
11.2.1.2.1. Bireysel görüşme
11.2.1.2.2. Grupça görüşme
11.2.1.3. İletişim ve kayıt biçimi bakımından
11.2.1.3.1. Sözel görüşme
11.2.1.3.2. Yazılı görüşme
11.2.1.3.3. Ses kayıt cihazı veya kamera kullanımı
11.2.2. Nitel
11.2.2.1. sabit format anket görüşmesi
11.2.2.2. açık uçlu anket görüşmesi
11.2.2.3. açık uçlu duyarlaştırıcı görüşme
11.2.2.4. açık uçlu yoğunlaşmış görüşme
11.3. Anketler
11.3.1. Posta anketleri
11.3.1.1. araştırmacının hazırlamış olduğu anketi posta yoluyla ulaştırması ve toplaması
11.3.2. İnternet anketleri
11.3.2.1. eposta ile gönderilen ve toplanan anketler
11.3.3. Telefon anketleri
11.3.3.1. telefon edilerek anket verilerinin elde edildiği anketler
11.3.4. Karşılıklı görüşme anketleri
11.3.4.1. Örnekleme seçilen kişiler ile doğrudan yapılan görüşmeler sonucunda veri toplandığı anketler
11.3.5. karma anket
11.3.5.1. bu yöntemlerden sadece birinin olmadığı durumlarda kullanılır
12. Verilerin Analizi
12.1. Veri
12.1.1. olgusal veriler
12.1.1.1. kişisel yargılardan bağımsız olarak var olan, herkesin üzerinde anlaşabildiği türden gözlenebilir ölçütleri olan gerçeklerdir
12.1.2. yargısal veriler
12.1.2.1. öznel olan, olgusal nitelikte olmayan tüm veriler
12.2. Nicel veri analizi
12.2.1. betimleme
12.2.1.1. frekans tabloları, çarpraz tablolar, merkezi eğilim ölçüleri, merkezi değişim ölçüleri
12.2.1.1.1. kategorik veri
12.2.1.1.2. sürekli veri
12.2.2. ilişki
12.2.2.1. parametrik
12.2.2.1.1. pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı
12.2.2.2. nonparametrik
12.2.2.2.1. spearman sıra farkları korelasyon katsayısı
12.2.3. yordama (regresyon analizi)
12.2.3.1. parametrik
12.2.4. ortalamalar arsı fark
12.2.4.1. parametrik
12.2.4.1.1. GS2
12.2.4.1.2. GS2 fazla
12.2.4.2. nonparametrik
12.2.4.2.1. GS2
12.2.4.2.2. GS2 fazla
12.2.5. İstatistiksel teknikler
12.2.5.1. betimsel
12.2.5.1.1. frekans dağılımı
12.2.5.1.2. yüzde dağılımı
12.2.5.1.3. tepe değeri -mod
12.2.5.1.4. ortanca-medyan
12.2.5.1.5. ortalama
12.2.5.1.6. standart sapma
12.2.5.1.7. korelasyon
12.2.5.1.8. regresyon
12.2.5.1.9. ....
12.2.5.2. kanıtlamasal
12.2.5.2.1. paramerik testler
12.2.5.2.2. parametrik olmayan testler
12.2.5.2.3. bir grup örneklem için
12.2.5.2.4. bağımsız iki grup için
12.2.5.2.5. ilişkili iki ölçüm için
12.2.5.2.6. bağımsız üç ve daha fazla grup için
12.2.5.2.7. ilişkili üç veya daha fazla ölçüm için
12.3. Nitel veri analizi
12.3.1. Öyküleme
12.3.2. Gömülü teori
12.3.3. Konuşma çözümlemesi
12.3.4. Söylem çözümlemesi
12.3.5. Fenomelojik analiz
12.3.6. betimleme ( ne sorusuna yanıt aranır),analiz (neden, nasıl sorularına yanıt aranır),yorumlama (bu gözlenen ne anlama gelmektedir?)
12.3.6.1. veriler kodlanır
12.3.6.2. temalar bulunur
12.3.6.3. kodlar ve temalar organize edilir
12.3.6.4. bulgular tanımlanır ve yorumlanır
12.3.7. Rizom-kök- analizi
12.3.8. Döküman analizi
12.3.9. Görsel analiz
12.4. Betimsel Analiz
12.4.1. veriler özetlenir
12.5. İçerik analizi
12.5.1. daha derin inceleme yapılır
13. Araştırmanın amacını belirleme
13.1. Betimsel
13.1.1. Belirli bir durumu tanımlar.
13.2. İlişkisel
13.2.1. İlişki ve bağlantıları inceler.
13.3. Müdehaleli
13.3.1. Yöntemin sonuçlar üzerindeki etkilerini değerlendirir.
14. Ölçme araçlarında bulunması gereken özellikler
14.1. Ölçek türleri
14.1.1. Sınıflama ölçeği
14.1.1.1. nesnelerin ölçülen özelliğe göre sınıflandırılması
14.1.2. Sıralama ölçeği
14.1.2.1. puanlar sıra dizisi hakkında bilgi verir
14.1.3. Aralık ölçeği
14.1.3.1. keyfi bir başlangıç noktası vardır
14.1.4. Oran ölçeği
14.1.4.1. gerçek sıfır noktası vardır
14.2. Hata türleri
14.2.1. Sabit hatalar
14.2.1.1. her ölçümde aynı ölçüde aynı yönde karışan hatalardır
14.2.2. Sistematik hatalar
14.2.2.1. ölçülen büyüklüğe,ölçmeciye ve koşullara bağlı miktarı değişen hatalar
14.2.3. Tesadüfi hatalar
14.2.3.1. Ölçme sonuçlarına gelişigüzel karışan , kaynağı, yönü, miktarı kesin olarak bilinmeyen hatalardır
14.2.4. ölçmenin standart hatası
14.2.4.1. ölçülen niteliğin gerçek değeri ile ölçme araçlarıyla belirlenen gözlenen değeri arasındaki fark
14.3. Hata kaynakları
14.3.1. ölçmeciden kaynakalanan hatalar
14.3.2. ölçme aracından kaynaklanan hatalar
14.3.3. ölçülen kişiden kaynaklanan hatalar
14.3.4. ölçme yönteminden kaynaklanan hatalar
14.3.5. ölçme ortamından kaynaklanan hatalar
14.4. Güvenirlik
14.4.1. birbiri ardına yapılan denemelerden aynı sonucun elde edilmesi
14.4.1.1. Tutarlılık
14.4.1.1.1. ölçme aracındaki her bir maddenin aracın bütünüyle ölçülmek istenen niteliği ölçebilmesi
14.4.1.2. Duyarlılık
14.4.1.2.1. ölçme aracının biriminin uygun olması
14.4.1.3. kararlılık
14.4.1.3.1. aynı ölçme aracıyla farklı zamanlarda ölçüm yapıldığında aynı sonuçların elde edilmesi
14.4.1.4. İç tutarlılık
14.4.1.4.1. her maddenin birbiriyle paralel, aynı ortalama ve varyansa sahip olması
14.4.1.5. Crombach alfa güvenirliği
14.4.1.5.1. yanıtları iki kategorili olmayan, dereceleme niteliğindeki ölçeklerin güvenirliğini hesaplamada kullanılır
14.4.1.6. Güvenirlik belirleme yöntemleri
14.4.1.6.1. pearson momentler çarpımı katsayısı
14.4.1.7. Puanlayıcı güvenirliği
14.4.1.7.1. iki veya daha fazla puanlayıcının farklı maddelere ve bireylere ilişkin verdikleri puanlar arasındaki tutarlılık
14.5. Geçerlilik
14.5.1. Ölçme aracı neyi ölçmek için hazırlanmışsa bunlar dışındaki etken ve özelliklerin ölçmeyi etkilememesidir
14.5.1.1. Kapsam geçerliliği
14.5.1.1.1. bir testin testle ölçülmek istenen davranışları ne derece kapsadığı ile ilgilidir
14.5.1.2. Ölçüt geçerliliği
14.5.1.2.1. test puanlarının testin ölçtüğü özellikle ilişkili olduğu düşünülen bir başka ölçme sonuçları ile korelasyonu
14.5.1.3. Yapı geçerliliği
14.5.1.3.1. ölçme aracında yer alan maddelerin diğer maddeler ile bütünlük içinde olması
14.5.1.4. Görünüş geçerliliği
14.5.1.4.1. bir testin neyi ölçüyor göründüğü ile ilgilidir
14.6. kullanışlılık
14.6.1. testin geliştirilmesi, çoğaltılması, uygulanması, puanlaması kolay ve ekonomik olması