Eşeysiz Üreme

1. Sporla Üreme

1.1. Olgunlaşan sporofit dölün, spor keselerinde bulunana diploit hücrelerin, mayoz bölünmesinden sporlar oluşur. Bu sporların uygun koşullarda çimlenmesinden ise yeni erkek ve dişi gametofit döller gelişir. Eşeyli ve eşeysiz üremenin ardışık olarak gerçekleştiği bu üreme şekillerine döl değişimi (metagenez) denir.

2. Rejenerasyon

2.1. Doku kaybından sonra ortadan kalkan bir hücrenin yerini, aynı cins ve aynı hücrelerde doldurma, yenileme işlemine verilen isimdir. Kertenkele örneğini verecek olursak, kafamızdaki karışıklık son bulacaktır. Kertenkelenin kuyruğu koptuktan sonra hareket edebilmesi ve sonrasında kuyruğun yeniden çıkması durumu rejenerasyona en iyi örnektir.

3. Partenogenez

3.1. Bal arılarında anaarı olarak nitelendirilen bir dişi arının ilk çiftleşme uçuşu sonunda erkek gametleri sperma kesesinde biriktirerek uygun zamanı geldiğinde kesesindeki erkek gametleri kullanarak yumurtalarını dölleyerek peteklerine bırakarak ve bu yumurtalardan işçi arılar olarak nitelendirilen arılar dünyaya gelir. Anaarıların kesesinde yer alan erkek gametler 5 yıl boyunca bu şekilde işlev görür. Anaarının sperma kesesinde gamet kalmadığında yumurtlama yaparsa erkek arılar meydana gelir. Kovandaki diğer bireyler anaarının erkek arı dünyaya getirdiği fark ettiği an diğer arılar bu yaşlı anaarıyı kovandan atarlar.

4. Bölünerek Üreme

4.1. Bakteriler ve protistaların çoğunda görülür. Belli bir olgunluğa erişen hücre, kısmen eşit olarak ikiye bölünür. Bu üremenin aslı mitoza veya amitoza dayandığından oluşan bireyler birbiriyle aynı özelliktedir.

5. Tomurcuklanma

5.1. Eşeysiz üreme çeşitleri arasında yer alan tomurcuklanma ile üreme, ana canlının hücresi üzerinde tomurcuk olarak nitelendirilen küçük bir çıkıntının büyüyerek küçük bireyler oluşturmasıdır. Tomurcuklanma ile üreme sonucu oluşan bireyler bağımsız olarak da yaşamlarını sürdürebilirler, koloniler halinde de yaşamlarını sürdürebilirler.

6. Vejetatif Üreme

6.1. Vejetatif üreme tohum oluşturamayan bitkiler ve yüksek yapılı bitkilerde görülen eşeysiz üreme çeşididir. Bitkilerin kök, gövde veya yapraklarının belli kısımları kullanılarak eşeysiz üreme ile ana canlı ile aynı özellikleri gösteren yeni bitkiler meydana getirilebilir.