1. I. Giới thiệu chung
1.1. 1. Tác giả
1.1.1. - Trần Tế Xương(1870 - 1907), còn được gọi là Tú Xương, sống chủ yếu tại thế kỉ XIX
1.1.2. - Nhà thơ trào phúng trong thế hệ tiêu biểu, gương mặt nổi bật cùng Nguyễn Khuyến của thế kỉ XIX
1.1.3. - lận đận cả đời trong nghiệp thi cử.
1.2. 2. Tác phẩm
1.2.1. - Viết về đề tài "người vợ" -đề tài hiếm gặp trong văn học
1.2.2. - Thế nhưng ông lại có cả mảng thơ viết về vợ
1.2.3. - "Thương vợ" là bài thơ cảm động, là lời tri ân tới người vợ hiền thảo Phạm Thị Mẫn
2. II. Phân tích
2.1. 1. Hai câu đề: "Quanh năm buôn bán ở mom sông Nuôi đủ năm con với một chồng"
2.1.1. - Giới thiệu về công việc của bà Tú
2.1.1.1. Thời gian: Quanh năm
2.1.1.1.1. Không có ngày nghỉ
2.1.1.1.2. vòng lặp triền miên
2.1.1.2. Công việc: buôn bán
2.1.1.2.1. Khéo léo
2.1.1.2.2. Chăm chỉ
2.1.1.2.3. Giỏi tính toán
2.1.1.3. Địa điểm: mom sông
2.1.1.3.1. Chênh vênh
2.1.1.3.2. Nguy hiểm
2.1.1.4. => Đầu tắt mặt tối, vất vả cơ cực
2.1.2. - Hoàn cảnh - nuôi = chăm dưỡng
2.1.2.1. 5 con: trách nhiệm
2.1.2.2. 1 chồng: gánh nặng
2.1.2.3. -> Bà Tú là trụ cột gia đình
2.1.3. => Cuộc đời ông Tú là cả một chuỗi thất bại nhưng thành công lớn nhất của ông là cưới được bà Tú
2.2. 2. 2 câu thực: "Lặn lội thân cò khi quãng vắng Eo xèo mặt nước buổi đò đông"
2.2.1. - Đảo ngữ
2.2.1.1. Lặn lội: chỉ sự vất vả gian nan khi mưu sinh
2.2.1.2. Chỉ sự khó khăn cả đời bà Tú
2.2.2. - Hình ảnh con cò ẩn dụ cho hình tượng người phụ nữ Việt Nam
2.2.2.1. Thân cò là bước phát triển hơn ca dao
2.2.2.1.1. Tấm thân
2.2.2.1.2. Thân phận
2.2.3. - Ca dao có câu "Con ơi hãy nhớ câu này Sông sâu chớ lội, đò đầy chớ qua"
2.2.3.1. Rình rập đầy nguy hiểm
2.2.3.2. -> Nơi cha ông khuyên con cháu nên tránh xa nơi bà Tú mưu sinh
2.3. 3. 2 câu luận: "Một duyên hai nợ âu đành phận Năm nắng mười mưa dám quản công"
2.3.1. - Duyên nợ: do ông Tơ bà Nguyệt se nên mà thành
2.3.1.1. Vì một chữ duyên mà bà Tú phải gánh nặng
2.3.1.1.1. nợ, nắng mưa
2.3.1.1.2. Cơ cực
2.3.2. - Cách ứng xử của bà Tú
2.3.2.1. Không một lời tha trách
2.3.2.2. Chấp nhận
2.3.2.3. -> ĐỈnh cao của xoáy sâu vào nỗi đau là im lặng, bao dung và vị tha
2.3.3. => Bởi vậy mới nói Tú Xương cực Kỳ may mắn khi có được bà
2.4. 4. Hai câu kết: "Cha mẹ thói đời ăn ở bạc Có chồng hờ hững cũng như không."
2.4.1. - "Cha mẹ"
2.4.1.1. Tiếng chửi
2.4.1.1.1. Chửi xã hội bất công
2.4.1.1.2. Chửi đời
2.4.1.1.3. vào vai vợ tự chửi mình
2.4.2. => Sự tôn trọng người vợ