1. Rachunkowe rozumienie instrumentów finansowych
2. Instrumenty
2.1. Papiery wartościowe możemy podzielić na:
2.1.1. Z punktu widzenia funkcji prawnych: -papiery reprezentujące wierzytelności pieniężne (np. weksle, czeki, obligacje, bony skarbowe, listy zastawne, listy hipoteczne, losy loteryjne), -papiery dokumentujące uprawnienia do współwłasności majątkowej (np. akcje), -papiery wartościowe uprawniające do zarządzania rzeczami (konosamenty w transporcie towarów).
2.1.2. Ze względu na charakter dochodów: -papiery wartościowe o dochodzie stałym (reprezentują wierzytelność, której wielkość kapitału i dochodu jest określona w kwocie pieniężnej już w chwili emisji (obligacje) -papiery wartościowe o dochodzie zmiennym (to walory reprezentujące prawo do udziału w zysku osiąganym przez emitującą go jednostkę organizacyjną oraz reprezentujące udział w majątku tej jednostki -akcje)
2.1.3. Z punktu widzenia oznaczenia w dokumencie osoby uprawnionej: -papiery wartościowe imienne (uprawniają jedynie osoby imiennie oznaczone w papierach), -papiery wartościowe na okaziciela (nie wskazują osoby uprawnionej, a do przeniesienia własności takiego dokumentu wystarczy jego wydanie), -papiery wartościowe na zlecenie (to takie, które osobę upoważnioną wskazują w postaci podmiotu imiennie wymienionego w papierach oraz każdego, na kogo zostają przeniesione prawa z tych papierów na drodze indosu, czyli dokonanego oświadczenia osoby uprawnionej, zbywającej dokument:czeki, weksle).
2.1.4. Z punktu widzenia czasu ważności papieru: -papiery krótkoterminowe, -papiery średnioterminowe, -papiery długoterminowe.
2.1.5. Z punktu widzenia celów gospodarczych: -papiery rynkowe (wykorzystywane w obrocie masowym, w którym uczestniczy wiele podmiotów, a transakcje dokonywane są na zorganizowanych, regulowanych rynkach), -papiery nierynkowe (posiadają wąski krąg odbiorców, ich odbiór jest przypadkowy, bez instytucjonalnego uporządkowania).
2.1.6. Z punktu widzenia funkcji ekonomicznych: -instrumenty rozliczeniowe -instrumenty dłużne -instrumenty zaspokajające popyt na pieniądz -instrumenty do inwestowania -instrumenty bodźcowe -instrumenty ograniczające ryzyko -instrumenty potwierdzające tytuł własności
2.2. Finansowe
2.2.1. aktywa finansowe
2.2.1.1. Aktywa finansowe ustawa określiła jako posiadane przez daną jednostkę gospodarczą wszelkiego rodzaju aktywa pieniężne oraz instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki. Zaliczył do nich także wynikające z kontraktów prawa do otrzymania aktywów pieniężnych lub prawa do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na korzystnych, z góry ustalonych warunkach. Również ta definicja dokonuje podziału aktywów finansowych na: aktywa pieniężne oraz instrumenty kapitałowe. Aktywa pieniężne zostały zdefiniowane jako wszelkiego rodzaju aktywa w formie waluty krajowej, obcej lub dewiz. Do aktywów pieniężnych zalicza się również inne aktywa finansowe, w tym w szczególności naliczone odsetki od aktywów finansowych.
2.2.2. zobowiązania finansowe
2.2.2.1. Rachunkowość przez zobowiązanie finansowe definiuje każde zdarzenie gospodarcze, które zmusza podmiot do wydania aktywów finansowych lub wymiany instrumentu finansowego z innym podmiotem na z góry ustalonych, niekorzystnych warunkach.
2.2.3. instrumenty kapitałowe
2.2.3.1. Instrumenty kapitałowe ustawodawca określił jako wszelkiego rodzaju kontrakty z których wynika prawo do majątku jednostki, pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wszystkich wierzycieli. Są to także wszelkiego rodzaju zobowiązanie jednostki do wyemitowania lub dostarczenia własnych instrumentów kapitałowych, a w szczególności udziały, opcje na akcje własne lub warranty.
3. Regulacje
3.1. Ustawa z dn. 21 lipca 2006 roku o nadzorze nad rynkiem finansowym
3.1.1. Ustawa określa organizację, zakres i cel sprawowania nadzoru nad rynkiem finansowym.
3.2. Ustawa z dn. 12 czerwca 2015 roku o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem kapitałowym oraz niektórych innych ustaw
3.3. Ustawa z dn. 29 lipca 2005 roku o nadzorze nad rynkiem kapitałowym
3.3.1. Ustawa określa organizację oraz tryb wykonywania nadzoru nad rynkiem kapitałowym.
3.4. Ustawa z dn. 5 grudnia 2014 roku o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw
3.5. Ustawa z dn. 29 lipca 2005 roku o obrocie instrumentami finansowymi
3.5.1. Ustawa reguluje zasady, tryb i warunki podejmowania i prowadzenia działalności w zakresie obrotu instrumentami finansowymi, prawa i obowiązki podmiotów uczestniczących w tym obrocie oraz wykonywanie nadzoru w tym zakresie.
3.6. Ustawa z dn. 29 lipca 2005 o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu o spółkach fizycznych
3.6.1. Ustawa reguluje: 1) zasady i warunki dokonywania oferty publicznej papierów wartościowych, prowadzenia subskrypcji lub sprzedaży tych papierów wartościowych oraz ubiegania się o dopuszczenie i wprowadzenie papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych do obrotu na rynku regulowanym; 2) obowiązki emitentów papierów wartościowych i innych podmiotów uczestniczących w obrocie tymi papierami wartościowymi lub innymi instrumentami finansowymi; 3) skutki uzyskania statusu spółki publicznej oraz szczególne prawa i obowiązki związane z posiadaniem i obrotem akcjami takich spółek.
3.7. Ustawa z dn. 27 maja 2004 roku o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi
3.7.1. Ustawa określa zasady tworzenia i działania funduszy inwestycyjnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasady prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności przez fundusze zagraniczne i spółki zarządzające
3.8. Ustawa z dn. 15 stycznia 2015 roku o obligacjach
3.8.1. Ustawa określa zasady emisji, zmiany warunków emisji, zbywania, nabywania i wykupu obligacji
3.9. Ustawa z dn. 26 października 2000 roku o giełdach towarowych
3.9.1. Ustawa reguluje funkcjonowanie giełd towarowych i obrót towarami giełdowymi, w tym również zasady tworzenia, ustrój organizacyjny i działalność giełd towarowych, giełdowych izb rozrachunkowych, działalność towarowych domów maklerskich oraz nadzór nad tymi instytucjami.
4. Instytucje
4.1. Instytucje finansowe
4.1.1. banki centralne i komercyjne fundusze emerytalne fundusze inwestycyjne towarzystwa ubezpieczeniowe kupcy działający samodzielnie (we własnym imieniu i na własny rachunek)
4.2. Instytucje wspierające i prowadzące handel papierami wartościowymi, jak również nadzorujące rynek:
4.2.1. domy maklerskie doradcy inwestycyjni publiczne rynki giełdowe animatorzy rynku Komisja Nadzoru Finansowego Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych
4.3. indywidualni inwestorzy
4.3.1. czyli osoby fizyczne, które bezpośrednio inwestują swoje środki pieniężne na rynku kapitałowym.