1. Stanovništvo
1.1. U primorskoj Hrvatskoj stanovnici govore hrvatski jezik kao materinji jezik, ali mnogo ih zna talijanski jezik
1.2. Istarska županija je jedna od županija sa najmanjim postotkom Hrvata
1.2.1. Velik broj Talijana
1.3. Split
1.3.1. Najveći grad primorske Hrvatske
1.3.2. Najveći broj stanovnika u primorskoj Hrvatskoj
1.4. Primorska je Hrvatska relativno gusto naseljena, a pogotovo veći gradovi
1.5. Stanovnici su pretežno Katolici
2. Prirodna baština
2.1. Nacionalni parkovi
2.1.1. Zakonom proglašena područja osobite prirodne, kulturne, znanstvene, odgojne, obrazovne, estetske, turističke i rekreativne vrijednosti
2.1.2. U primorskoj Hrvatskoj su
2.1.2.1. Paklenica
2.1.2.1.1. Nalazi se na primorskoj padini južnog Velebita
2.1.2.1.2. Impresivni kanjoni Velike i Male paklenice s liticama između 300 i 400 m
2.1.2.2. Mljet
2.1.2.2.1. Nalazi se u južnoj Dalmaciji
2.1.2.2.2. Najšumovitiji hrvatski otok
2.1.2.2.3. Kasnoantičke palače i samostan iz 12. st.
2.1.2.3. Brijuni
2.1.2.3.1. Nalaze se ispred jugozapadne obale Istre
2.1.2.3.2. Skupina od 14 otoka i otočića
2.1.2.3.3. Očuvana sredozemna zajednica crnike
2.1.2.3.4. Mnoga arheološka nalazišta i kulturna baština iz rimskog razdoblja
2.1.2.4. Kornati
2.1.2.4.1. Najrazvedenija otočna skupina Sredozemlja
2.1.2.4.2. Jedinstven spoj kamena i mora
2.1.2.5. Krka
2.1.2.5.1. Rijeka u kršu
2.1.2.5.2. Uz srednji i donji tok nalaze se brojni kulturno- povijesni lokaliteti
2.2. Parkovi prirode
2.2.1. Prirodno ili dijelom kultivirano područje s naglašenim ekološkim, estetskim, turističkim i rekreativnim vrijednostima
2.2.2. U primorskoj Hrvatskoj su
2.2.2.1. Biokovo
2.2.2.1.1. Planina iznad makarskog otočja
2.2.2.1.2. Predivni panoramski vidici
2.2.2.2. Telašćica
2.2.2.2.1. Zaljev na južnom dijelu Dugog otoka
2.2.2.2.2. Najveći hrvatski klifovi
2.2.2.2.3. Slano jezero Mir
2.2.2.3. Učka
2.2.2.3.1. Planina na istočnom dijelu Istre
2.2.2.3.2. Iznimna raznolikost biljaka, životinja, krša te slikovita arhitektura mediteranskih gradića
2.2.2.3.3. Sa vrha Vojak se vidi cijeli istarski poluotok
2.2.2.4. Vransko jezero kod Biograda
2.2.2.4.1. Jezero kod Biograda na Moru
2.2.2.4.2. Najveće prirodno jezero u Hrvatskoj
2.2.2.4.3. Pruža se paralelno s morskom obalom
2.2.2.4.4. Sjeverozapadni dio dubok je 1 m
2.2.2.4.5. Jugoistočni dio dubok je do 6 m
2.2.2.5. Lastovsko otočje
2.2.2.5.1. Najmlađi park prirode proglašen 2006.
2.2.2.5.2. 44 otoka, otočića i hrida
2.2.2.5.3. Podmorje s bogatim živim svijeto
3. Kulturna baština
3.1. Objedinjuje spomenike, građevine ili skupine građevina od izuzetne vrijednosti s povijesnog, estetskog, etnološkog i antropološkog
3.2. Split
3.2.1. Ima kontinuiranu naseljenost duže od 1700 godina
3.2.2. Jezgru grada čini Dioklecijanova palača
3.2.2.1. Izgrađena kao carska rezidencija
3.2.2.2. Očuvan je raspored ulica, dijelovi zidina, otvoreno predvorje Peristil i prostrani podrumi
3.3. Dubrovnik
3.3.1. Bio je središte Dubrovačke Republike od 14. do 19. st.
3.3.2. Zidine i kule su građene od 14. do 16. st.
3.3.3. Središnja ulica je Stradun
3.4. Trogir
3.4.1. Utemeljen kao grčka kolonija
3.4.2. Utemeljili ga Rimljani u 2. st.
3.4.3. Eufrazijeva bazilika
3.4.3.1. Iz 6. st.
3.4.3.2. Ubraja se u red najznačajnijih građevina ranobizantske umjetnosti
3.5. Šibenik
3.5.1. Izvorno hrvatski grad
3.5.2. Šibenska katedrala
3.5.2.1. Jedinstvene građe jer su zidovi, svodovi i kupola bez vezivna materijala
3.5.2.2. Jedan od najzaslužnijih graditelja je Juraj Dalmatinac
3.6. Starogradsko polje
3.6.1. Na Hvaru
3.6.2. Primjer starog tradicionalnog i načina podjele zemljišta na parcele utemeljene tijekom grčke kolonizacije
3.6.3. Poljoprivradno područje od 4. st. prije Krista
3.7. Ostalo
3.7.1. Amfiteatar u Puli
3.7.2. Crkva sv. Donata u Zadru
3.8. Tradicionalno graditeljstvo prisutno je u cijelom hrvatskom primorju
3.8.1. Poznati su suhozidi
3.8.1.1. Namjena im je ograđivanje pašnjaka, šume i manjih obradivih površina
3.9. Folklorna baština
3.9.1. Moreška i Sinjska alka
4. Gospodarstvo
4.1. Ribarstvo
4.1.1. Obuhvaća
4.1.1.1. Ribolov
4.1.1.2. Uzgoj morskih organizama
4.1.1.3. Prerada morskih organizama
4.1.1.4. Trgovina ribom i ribljim proizvodima
4.1.2. Povijest
4.1.2.1. Kreće 995. godine
4.1.2.2. U 13. st. javlja se ribolov plašenjem
4.1.2.3. U 14. st. počinje lov tune
4.1.2.4. U 14. st. Dubrovčani počinju prvi vaditi koralje
4.1.2.5. Šibenčani u 16. st. počinju vaditi spužve
4.1.2.6. U 17. st. u Malostonskom kanalu razvijen je uzgoj kamenica
4.1.3. Prevladava plava riba
4.1.4. Love se i...
4.1.4.1. Rakovi
4.1.4.2. Glavonošci
4.1.5. Manji dio se odmah prodaje, a veći se industrijski prerađuje
4.1.6. Tvornice za preradu ribe
4.1.6.1. Adrija (Zadar)
4.1.6.2. Mirna (Rovinj)
4.1.6.3. Mardešić (Sali)
4.2. Marikultura
4.2.1. Obuhvaća
4.2.1.1. Umjetni uzgoj ribe
4.2.1.2. Umjetni uzgoj školjaka
4.2.2. Školjke
4.2.2.1. Najvažnije
4.2.2.1.1. Dagnje
4.2.2.1.2. Kamenice
4.2.3. Mjesta uzgoja
4.2.3.1. Malostonski zaljev
4.2.3.2. Limski kanal
4.2.3.3. Novigradsko more
4.2.3.4. Okolica Pule i Šibenika
4.3. Solane
4.3.1. Pag
4.3.1.1. Najveća solana u RH
4.3.1.2. U srednjem vijeku na njemu je bilo i više solana
4.3.2. Nin
4.3.2.1. Znatno zaostala za Paškom solanom
4.3.3. Ston
4.3.3.1. Počinje se graditi u 14. st.
4.3.3.2. Ta je solana donosila Dubrovačkoj Republici velike prihode
4.3.3.3. Znatno zaostala za Paškom solanom
4.3.4. Jadransko more slanije je od prosjeka
4.3.4.1. Prosjek je 36 promila
4.3.4.2. Jadransko more ima 38 promila
4.3.5. U moru je otopljrno više vrsta soli, ali najviše je kuhinjske
4.4. Morske luke
4.4.1. To su čvorišta koja povezuju pomorske i kopnene puteve
4.4.2. Veće luke
4.4.2.1. Rijeka
4.4.2.1.1. Najveća luka
4.4.2.1.2. Odličan geografski položaj
4.4.2.1.3. Tvore ju četiri lučka bazena
4.4.2.2. Pula
4.4.2.3. Zadar
4.4.2.4. Šibenik
4.4.2.5. Split
4.4.2.5.1. Osobito važna za putnički promet
4.4.2.6. Ploče
4.4.2.6.1. Prema prometu druga hrvatska luka
4.4.2.6.2. Robna i putnička luka
4.5. Brodogradilišta
4.5.1. Industrijska proizvodnja razvija se do 19. st.
4.5.2. Prva brodogradilišta
4.5.2.1. Pula
4.5.2.2. Rijeka
4.5.2.3. Kraljevica
4.5.2.4. Mali Lošinj
4.5.3. Velika brodogradilišta
4.5.3.1. Split
4.5.3.2. Trogir
4.5.4. Manja brodogradilišta
4.5.4.1. Vela Luka
4.5.4.2. Korčula
4.5.4.3. Rijeka
4.5.4.4. Dubrovnik
4.5.4.5. Zadar
4.6. Industrija
4.6.1. Obojena metalurgija
4.6.1.1. Prerada boksita
4.6.1.2. Proizvodnja aluminija
4.6.2. Aluminijska industrija
4.6.2.1. U Šibeniku
4.6.3. Pogoni metalne industrije
4.6.3.1. Rijeka
4.6.3.2. Pula
4.6.3.3. Knin
4.6.3.4. Split
4.6.4. Različite industrijske grane
4.6.4.1. Kemijska
4.6.4.2. Elektroindustrija
4.6.4.3. Grafička
4.6.4.4. Koncentrirane u većim gradovima
4.6.4.4.1. Split
4.6.4.4.2. Rijeka
4.6.4.4.3. Zadar
4.6.4.4.4. Pula
4.6.4.4.5. Dubrovnik
4.6.5. Tekstilna
4.6.6. Prehrambena
4.6.7. Cementna
4.6.7.1. Solin
4.6.7.2. Pag
4.6.7.3. Umag
4.6.8. Vađenje kamena
4.6.8.1. Brač
4.6.8.2. Pazin
4.6.8.3. Benkovci
4.6.9. Dvije industrijske regije
4.6.9.1. Splitska
4.6.9.2. Riječka
4.7. Poljoprivreda
4.7.1. Malo obradivih površina
4.7.2. Pašnjački kamenjari
4.7.2.1. Ekstenzivno stočarstvo
4.7.2.2. U Dalmatinskoj zagori
4.7.3. Rade se melioracije da se poboljša kakvoća tla isušivanjem ili navodnjaanjem
4.7.3.1. U Istri
4.7.3.2. U Biogradu na Moru
4.7.3.3. Delta Neretve
4.7.4. Maslinarstvo
4.7.4.1. Zapostavljanje maslinarstva zbog turizma
4.7.4.2. Korčula
4.7.4.3. Brač
4.7.4.4. Hvar
4.7.4.5. Istra
4.7.4.6. Okolica Splita i Šibenika
4.7.5. Voćarstvo
4.7.6. Vinogradarstvo
4.7.6.1. Istarska vina
4.7.6.1.1. Okolica Buja i Poreča
4.7.6.2. Dalmatinska vina
4.7.6.2.1. Zadar
4.7.6.2.2. Šibenik
4.7.6.2.3. Split
4.7.6.2.4. Imotski
4.7.6.2.5. Pelješac
4.7.6.2.6. Korčula
4.7.6.2.7. Hvar
4.7.6.2.8. Brač
4.7.7. Agrumi
4.7.7.1. To su...
4.7.7.1.1. Limun
4.7.7.1.2. Naranča
4.7.7.1.3. Mandarina
4.7.7.1.4. Kivi
4.7.7.2. Dolina Neretve
4.7.7.3. Dubrovačko-neretvanska županija
4.7.7.4. Dalmatinski otoci
5. Reljef
5.1. Dvije zavale
5.1.1. Sjeverozapanda zavala
5.1.2. Jugoistočna zavala
5.2. Lesne zaravni
5.2.1. Susak
5.2.2. Unija
5.3. Zaravni u kršu
5.3.1. Sjeverna i srednja Dalmacija oko
5.3.1.1. Krke
5.3.1.2. Čikole
5.3.1.3. Cetine
5.3.2. Jugozapadna Istra
5.3.3. Kordun
5.4. Ponikve
5.4.1. Nastale
5.4.1.1. Korozijom
5.4.1.2. Urušavanjem stropova podzemnih špilja
5.4.2. spajanjem dviju ponikvi nastaju zavale
5.5. Krš
5.5.1. Krška pobrđa nastala na vapnenačko- dolomitnim stijenama
5.5.2. Krška polja
5.5.2.1. Nastala
5.5.2.1.1. Erozijom
5.5.2.1.2. Korozijom
5.5.2.1.3. Tektonskim pokretima
5.5.2.1.4. Ispiranjem
5.5.2.1.5. Akumulacijom sedimenata tekućica
5.5.2.2. Sinjsko polje
5.5.2.3. Imotsko polje
5.5.2.4. Vrgorsko polje
5.5.2.5. Kosovo polje
5.5.3. Fliš
5.5.3.1. Istra
5.5.3.2. Vinodol
5.5.3.3. Ravni Kotari
5.5.3.4. Od Krke do neretve
6. Vode
6.1. Rijeke
6.1.1. Rijeke Hrvatske dijele se na rijeke
6.1.1.1. Jadranskog slijeva
6.1.1.1.1. Rijeke primorske Hrvatske su Jadranskog slijeva
6.1.1.2. Crnomorskog slijeva
6.1.2. Mirna
6.1.2.1. Izvire podno Ćićarije
6.1.2.2. Najduža rijeka u Istarskoj županiji
6.1.2.3. Dugačka 53 km
6.1.2.4. Glavni pritoci
6.1.2.4.1. Draga
6.1.2.4.2. Rečina
6.1.2.4.3. Botonega
6.1.2.4.4. Bračana
6.1.2.5. Osim spomenutih pritoka ima na desetke bujičnih povremenih tokova na kojima se nalazi 17 slapova
6.1.2.6. U najnižem dijelu je slana jer u nju prodire plimni val mora
6.1.3. Zrmanja
6.1.3.1. Izvire ispod planine Poštak u južnom dijelu Like
6.1.3.2. Ulijeva se u Novigradsko more, 12 kilometara od Obrovca
6.1.3.3. Plovna je od Obrovca do ušća za manja plovila
6.1.3.4. Najznačajniji pritok je rijeka Krupa
6.1.4. Krka
6.1.4.1. Rijeka Krka izvire u podnožju planine Dinare, 3,5 km sjeveroistočno od Knina
6.1.4.2. Krka teče Kninskim i Kosovim poljem
6.1.4.3. Na rijeci Krki se nalazi 7 slapišta
6.1.4.3.1. Bilušića buk
6.1.4.3.2. Brljan ili Ćorića buk
6.1.4.3.3. Manojlovac
6.1.4.3.4. Rošnjak
6.1.4.3.5. Miljacka
6.1.4.3.6. Roški slap
6.1.4.3.7. Skradinski buk
6.1.4.4. Hidroelektrane
6.1.4.4.1. Hidroelektrana Jaruga
6.1.4.4.2. Hidroelektranu Miljacka
6.1.4.4.3. Hidroelektranu Golubić
6.1.4.4.4. Mala hidroelektrana Roški slap
6.1.4.4.5. Mala hidroelektrana Krčić
6.1.5. Cetina
6.1.5.1. Nalazi se u Splitsko-dalmatinskoj županiji
6.1.5.2. Duga je 105 km
6.1.5.3. Cetina izvire na nadmorskoj visini od 385 m u sjeverozapadnim obroncima Dinare blizu sela Cetine
6.1.5.4. Važniji pritoci
6.1.5.4.1. Rumin
6.1.5.4.2. Kosinac
6.1.5.4.3. Ruda
6.1.5.4.4. Dragović i Dabar
6.1.5.5. Hidroelektrane
6.1.5.5.1. Hidroelektrana Peruća
6.1.5.5.2. Hidroelektrana Orlovac
6.1.5.5.3. Hidroelektrana Đale
6.1.5.5.4. Hidroelektrana Zakučac
6.1.5.5.5. Hidroelektrana Kraljevac
6.1.6. Neretva
6.1.6.1. Izvire na nadmorskoj visini od 1.095 metara ispod planina Zelengore i Lebršnik u BiH i kroz tu zemlju protječe u dužini od 205 km
6.1.6.2. Posljednjih 20 km teče kroz Hrvatsku
6.1.6.3. U Antici Neretva je nosila imena Naron, Narenta i Nestos.
6.1.6.4. Delta Neretve je poznato uzgajalište mandarina, lubenica, rajčica, grožđa i mnogobrojnih drugih poljoprivrednih proizvoda
6.1.6.5. Iznimno je bogata jeguljom, koja je uz žabe sastavni dio najpoznatijeg lokalnog gastronomskog specijaliteta, "Neretvanskog brudeta"
6.2. Jezera
6.2.1. Vransko jezero u Biogradu
6.2.1.1. Najveće je prirodno jezero u Hrvatskoj
6.2.1.2. Dugo 13,6 km, široko prosječno 2,2 km, duboko 3,9 m, obuhvaća 30,16 km²
6.2.1.3. Na jezeru je ribogojilište, a jezero se koristi i za ribolov
6.2.1.4. Spada u Park prirode Vransko jezero
6.2.2. Vransko jezero na Cresu
6.2.2.1. Nalazi se u središnjem dijelu otoka Cresa
6.2.2.2. Dugo je oko 5,5 km, široko do 1,5 km, a površina mu iznosi 5,5 km²
6.2.2.3. Za Vransko jezero se vežu se razne fantastične priče, bilo da govore o njegovom postanku ili o bićima koja stanuju u spiljama oko njega
6.2.2.4. Iz Vranskog jezera je izgrađen vodovod za podmirenje potreba stanovništva otoka Cresa i Lošinja
6.2.2.4.1. Problem maksimalno dopustive količine vode koja se smije crpiti a da se pritome razina ne spusti ispod kritične točke
6.2.3. Modro i Crveno jezero kod Imotskog
6.2.3.1. Crveno
6.2.3.1.1. Crveno jezero je krška jama ispunjena vodom u blizini Imotskog
6.2.3.1.2. Jezero je nastalo urušavanjem svoda iznad jame
6.2.3.1.3. Ime je dobilo po crvenim stijenama na rubu jezera
6.2.3.2. Modro
6.2.3.2.1. Modro jezero jedno je od najljepših krških jezera u Hrvatskoj
6.2.3.2.2. Koristi se za razne sportove, ali ljeti i kupanje
6.2.3.3. Crveno
7. Klima
7.1. Sjeverozapadni dio
7.1.1. Umjereno topla vlažna klima s vrućim ljetom
7.1.1.1. Srednja siječanjska temperatura 0 stupneva C
7.1.1.2. Svježe zime
7.1.1.3. Vruća ljeta
7.1.1.4. Izrazito rijetko pada snijeg
7.2. Jugoistočni dio
7.2.1. Sredozemna klima
7.2.1.1. Jugoistočno od Šibenika srednja siječanjska doseže 9 stupnjeva C
7.2.1.2. Svježe zime
7.2.1.3. Vruća ljeta
7.2.1.4. Gotovo nikada ne pada snijeg
7.2.1.5. Insolacija (osunčanost)
7.2.1.5.1. Između 2400 i 2700
7.3. Padaline
7.3.1. Utjecaji
7.3.1.1. Ciklone
7.3.1.1.1. Polarne ciklone
7.3.1.2. Anticiklone
7.3.1.2.1. Sutropske anticiklone
7.3.1.2.2. Hladne anticiklone
7.3.1.3. Reljef
7.3.1.3.1. Planine
7.3.2. Vlažne mase
7.3.2.1. Sa zapada (Atlantika)
7.3.2.2. S juga (Sredozemlja)
7.3.3. Palagruški otoci
7.3.3.1. Manje od 300mm padalina u godini
7.3.4. Količina raste
7.3.4.1. Od otoka prema obali
7.3.4.2. Od sjeverozapada prema jugoistoku
7.3.5. Najveći dio Dalmacije
7.3.5.1. Više od 1000 mm padalina godišnje
7.4. Vjetrovi
7.4.1. Bura
7.4.1.1. Hladan
7.4.1.2. Puše na mahove s kopna na more
7.4.1.3. Suh
7.4.2. Jugo
7.4.2.1. Vlažan
7.4.2.2. Topao
7.4.2.3. Puše jednoliko s mora ma kopno
7.4.3. Maestral
7.4.3.1. Puše ujednačenom, malom brzinom
7.4.3.2. Donosi lijepo vrijeme
8. Gastronomija
8.1. Ribe
8.1.1. Skuša
8.1.1.1. Najbolje se lovi od travnja do sudenog
8.1.1.2. Ukusna za jelo
8.1.1.3. Priprema se pečena, pržena, na brodet, a vrlo je ukusna i marinirana
8.1.2. Smudut
8.1.2.1. Spada u prvorazrednu ribu našeg mora
8.1.2.2. Lovi se po čitavu godinu i to ponaviše na ušću rijeka
8.1.2.3. Priređuje se kuhan, pečen na žaru i na brodet
8.1.3. Iglica
8.1.3.1. Lovi se najviše u jesen i zimu
8.1.3.2. Ukusna je, osobito pržena na ulju i na brodet
8.1.4. Zubatac
8.1.4.1. Najviše se lovi ljeti i u jesen
8.1.4.2. Ima vrlo ukusno meso
8.1.4.3. Može se pripremati na sve moguće načine ali najčešće se peće na žaru
8.1.4.4. Još se naziva i kralj od riba.
8.1.5. Ovrata
8.1.5.1. Radi izvrsnog mesa spada među naše najbolje ribe
8.1.5.2. Najčešće se kuha ili pećena na žaru
8.1.5.3. Jedna je od najpoznatijih riba našeg Jadrana
8.2. Školjke
8.2.1. Dagnja
8.2.1.1. Školjka sa izvanrednim mesom
8.2.1.2. Uzgoj dosta težak, zato je skupa i cijenjena
8.2.1.3. Uglavnom se jede sirova sa limunom
8.2.2. Kamenica
8.2.2.1. Priprema se uglavnom kuhana sa začinima
8.2.2.2. Ukusna, ali daleko manje cijenjena od kamenice
8.3. Ostalo
8.3.1. Lignja
8.3.1.1. Meso lignje je ukusno i cijenjeno, a osobito od mlađih primjeraka
8.3.1.2. Pripremaju se pržene i pečene
8.3.2. Sipa
8.3.2.1. Priprema se kuhana i na brodet
8.3.2.2. Manji primjerci se obično prže ili koriste za crni rižoto
8.3.3. Hobotnica
8.3.3.1. Lovi se tokom cijele godine
8.3.3.2. Vrlo je ukusna kuhana i začinjena(na salatu) sa maslinovim uljem
8.3.3.3. Može se i sušiti
8.3.4. Škamp
8.3.4.1. Škampi su najukusniji rakovi
8.3.4.2. Meso im je bjelo i sočno(samo ga malo ima)
8.3.4.3. priprema se na razne načine
8.3.5. Jastog
8.3.5.1. Meso jastoga je odličnog ukusa i svuda poznato kao delikatesa
8.3.5.2. Priprema se obično ukuhan ali i na brodet
8.3.6. Hlap
8.3.6.1. Meso je cijenjeno, ali ipak manje nego meso jastoga
8.3.6.2. Priprema se kao i jastog
8.3.6.3. Lakše se lovi pošto živi u plićem moru