Get Started. It's Free
or sign up with your email address
I.MUNDU GERRA by Mind Map: I.MUNDU GERRA

1. 1914-1918

1.1. Zergatiak

1.1.1. Hilketa baten ondorioz

1.1.1.1. Aliantzak azkar berrantolatu ziren eta, egun gutxiren buruan, Europa bi taldetan banatu zen: aliatuak (“Entente hirukoitza”) eta erdiko inperioak (“Aliantza hirukoitza”).

1.1.2. Militarra

1.1.2.1. Herrialde gehienak potentzia mundual militar handiena izan nahi ziren

1.1.3. Ekonomikoa

1.1.3.1. herrialde zentralak prest zeuden beren interes ekonomikoak eta beren ideia nazionalistak defendatzeko.

1.1.4. Politikoa

1.1.4.1. Haien ideologiak defendatu nahi zituzten

2. 1914-1918

2.1. Partaideak Europan

2.1.1. Aliantza hirukoitza

2.1.1.1. 1882an, Alemaniak, Austro-Hungariar Inperioak eta Italiak sortu egin zuten

2.1.2. Entente hirukoitza

2.1.2.1. Frantzia, Errusia (Frantziako hiriburuek negozio oso onak egiten zituzten herrialdea) eta Ingalaterra.

2.2. Partaideak Amerikan

2.2.1. Alemaniako itsaspeko batek Lusitania hondoratu zuen, eta horrek Estatu Batuen erreakzioa eragin zuen.

3. 1914-1918

3.1. Gerra Handia

3.1.1. “Bake Armatua”

3.1.1.1. 1914 aurreko hamarkadet, , Europako potentzien industrializazio azkarri esker armadak moteldu behar izan zituzten.

3.1.2. Schlieffen plana

3.1.2.1. Alemaniarentzat, gerra frantsez lurraldetan garatu behar zen, fronte errusiarraren defentsan.

3.1.2.2. Estrategiak eta armak

3.1.2.2.1. Lurran

3.1.2.2.2. Itsasoa

3.1.2.2.3. Zerua

4. 1914-1918

4.1. Etapak

4.1.1. Mugimendu-gerra 1914

4.1.1.1. 1914ko abuztuan, Alemaniak Frantzia azkar menderatzea zuen helburu, Errusiarekin jarraitzeko, militarki ahula iruditzen baitzitzaion.

4.1.2. Trintzerazko gerrak 1915-1917

4.1.2.1. Mendebaldeko fronteko gerra lubaki-gerrara mugatu zen, eta Suitzatik Ipar Itsasoraino bi lerro paralelo bezala hedatu ziren.

4.1.3. Bigarren Mugimendu Gerra 1918

4.1.3.1. Errusiak Austriaren porrotarekin ekialdeko frontea ahul geratzen da eta aliatuek Mediterraneo itsasoa kontrolatzen dute. Alemaniak ez zuen nahikoa elementu gerrarekin jarraitzeko, eta mugimendu-gerrara itzuli zen.

4.1.4. Lehen Mundu Gerraren amaiera 1918

4.1.4.1. 1914ko irailerako, armada guztiek ez zuten arma eta muniziorik, gerrako lehen hilabeteetan galera handiak izan baitziren. Gerra-industriak garapen handia izan zuen, eta baliabide ekonomiko gehienak eta eskulana bereganatu zituen.

5. 1914-1918

5.1. Ondorioak

5.1.1. Demografikoki

5.1.1.1. 9 milioi hildako, 6,5 milioi baliaezin eta elbarri eta umezurtz ugari, jaiotza-tasaren beherakada handia.

5.1.2. Ekonomikoki

5.1.2.1. Beligeri egiten duten herrialdeak zorpetu egin ziren eta AEB mailegu-emaile handia bihurtu zen. Europak botere ekonomikoa galdu eta nazionalismoa agertu zen bere kolonietan.

5.1.3. Politikoki

5.1.3.1. Estatu Batuak eta Japonia Estatu boteretsu bihurtu ziren. Inperio handiak zatitzea (Austria-Hungaria, Errusia, Turkia) eta Estatu berriak sortzea

5.1.4. Sozialak

5.1.4.1. Pixkanaka gizonezkoen sufragio unibertsala ezarri zen, eta, ondoren, emakumezkoen sufragioa. Emakumea gero eta emantzipatuago dago, lan-arloan duen garrantziagatik, gizonak ordezten baititu gatazkan.

6. 1914-1918

6.1. Bake-akordioak

6.1.1. 5.Bake Tratu

6.1.1.1. Versailles (Alemaniarekin)

6.1.1.1.1. Alemaniak gatazkaren erantzukizuna onartzen du, Alsazia eta Lorena Frantziara itzultzen ditu, Posnania Poloniara (Alemania ekialdeko Prusiatik Danzing-eko korridoretik banatzen da) eta beren koloniak irabazleen artean banatzen dira.

6.1.1.2. Saint-Germain Austriarekin

6.1.1.3. Trianon Hungariarekin

6.1.1.4. Neuilly Bulgariarekin eta Sèvres Turkiar Inperioarekin

6.1.1.5. Sèvres, Lausanarekin