Noktalama işaretleri

1. Virgül(,)

1.1. Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur.

1.2. Birbiri ardınca sıralanan, eş görevli kelime ve kelime guruplarını ayırmak için kullanılır.

1.3. Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan ögeleri belirtmek için konur.

1.4. Cümle içinde ara sözleri ve ara cümleleri ayırmak için kullanılır.

2. İki Nokta(:)

2.1. Kendisinden sonra örnek verilecek cümlenin sonuna konur.

2.2. Kendisinden sonra açıklama yapılacak cümlenin sonuna konur.

2.3. Edebî eserlerdeki karşılıklı konuşmalarda, konuşan kişinin adından sonra konur.

2.4. Doğrudan yapılan aktarmalarda, aktarılan söz ya da yazıdan önce konur.

3. Üç Nokta(...)

3.1. Tamamlanmamış cümlelerin konur.

3.2. Kaba sayıldığı için veya bir başka nedenle açıklanmak istenmeyen kelime ve bölümlerin yerine konur.

3.3. Alıntılarda başta, ortada ve sonda alınmayan kelime veya bölümle­rin yerine konur.

4. Ünlem İşareti(!)

4.1. Sevinç, kıvanç, acı, korku, şaşma gibi duyguları anlatan cümlelerin sonuna konur.

4.2. Seslenme, hitap ve uyarı sözlerinden sonra konur.

5. Kesme İşareti(')

5.1. Özel isimlere getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır.

5.2. Kişi adlarından sonra gelen saygı sözlerine getirilen ekleri ayırmak için konur.

5.3. Kısaltmalara getirilen ekleri, sayılara getirilen ekleri ayırmak için konur.

6. Kısa Çizgi(-)

6.1. Satıra sığmayan sözcükler bölünürken satır sonuna konur.

6.2. Ara sözleri ve ara cümleleri ayırmak için kullanılır.

6.3. Dil bilgisinde kökleri ve ekleri ayırmak için konur.

6.4. Eklerin başına konur. Heceleri göstermek için kullanılır.

7. Eğik Çizgi(/)

7.1. Yan yana yazılması gereken durumlarda mısraların arasına konur.

7.2. Adres yazarken apartman numarası ile daire numarası arasına ve semt ile şehir arasına konur.

7.3. Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur.

7.4. Matematikte bölme işareti olarak kullanılır.

8. Nokta(.)

8.1. Cümlenin sonuna konur.

8.2. Bazı kısaltmalardan sonra konur.

8.3. Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur.

8.4. Bir yazının maddelerini gösteren rakam veya harflerden sonra konur.

8.5. Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur.

9. Noktalı virgül(;)

9.1. Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya takımları birbirinden ayırmak için konur.

9.2. Cümleleri birbirine bağlayan “ama, fakat, lâkin, çünkü” gibi bağlaçlardan önce konabilir.

10. Soru İşareti(?)

10.1. Soru bildiren cümle veya sözlerin sonuna konur.

10.2. Soru bildiren ancak soru eki veya sözü içermeyen cümlelerin sonuna konur.

10.3. Bilinmeyen, kesin olmayan veya şüpheyle karşılanan yer, tarih vb. durumlar için kullanılır.

11. Tırnak İşareti(')

11.1. Başka bir kimseden veya yazıdan olduğu gibi aktarılan sözler tırnak içine alınır.

11.2. Özel olarak belirtilmek istenen sözler tırnak içine alınır.

11.3. Cümle kitapların ve yazıların başlıkları tırnak içine alınır.

12. Yay Ayraç(parantez())

12.1. Cümlenin yapısıyla doğrudan doğruya ilgisi olmayan açıklamalar için kullanılır.

12.2. Tiyatro eserlerinde ve senaryolarda konuşanın hareketlerini, durumunu açıklamak ve göstermek için kullanılır.

12.3. Alıntıların aktarıldığı eseri veya yazarı göstermek için kullanılır

13. Uzun Çizgi(_)

13.1. Yazıda satır başına aktarmaları konuşmaları için kullanılır. Buna konuşma çizgisi de denir.