YENİ OKURYAZARLIKLAR

1. Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin etkileşimi ile şu okuryazarlık alanları gelişmiştir:

1.1. Bilgi Okuryazarlığı:Yaşamımızdaki problemleri çözmek için farklı kaynaklardan bilgiye ulaşma,bu bilgilerin sürekliliğini sağlama ve ne zaman,nasıl ele alınacağı için stratejiler belirlemektir.Bilgi okuryazarlığı,kişinin yaşam boyunca öğrenme becerisidir.Bu bireylerin bilgi ihtiyacının farkındadır,ihtiyacı olan bilginin sınırını çizebilir ve bilgi almada seçicidirler vb. özellikleri vardır.

1.2. Bilgisayar Okuryazarlığı:Bireylerin bilgisayarın özelliklerini,yetenek ve uygulamalarını öğrenmesi,algılaması ve kişinin toplumsal rollerini uygulayabilmesi için öğrendiği bilgileri beceri ve üretim haline getirmesidir.Bu okuryazarlık,kişinin yaşam boyunca sürdürülebilir dinamik yeterlilik alanı olmuştur.Bu bireylerin bilgisayarın yazılım,donanım bileşenlerini tanır,fare ve klavye kullanarak veri girişi yapabilirler vb. özellikleri vardır.

1.3. Dijital Okuryazarlık:Bu okuma-yazmayı teknoloji aracılığıyla desteklenen medyayı kullanarak yaparlar.Kişinin yaşam boyunca dijital çağ için hayatta kalma becerisidir.Bunlar;medyayı okuma,yorumlama,uygulama ve değerlendirme becerileridir. Bu bireylerin eriştikleri bilgileri çözümleyebilir ve birleştirebilirler,dijital araçları kullanarak yeni ürünler oluşturabilir,bu araçlarla iletişim kurabilirler ,işbirliği yapabilirler vb. özellikleri vardır.

1.4. Eleştirel Okuryazarlık:Yazılı,görsel,sözlü,çoklu ortam,performans metinlerinin altındaki değerler,inançlar ve tutumların sorgulanmasına ve ya metne göre ya da karşı fikir oluşturmak için gereken tutumu gösteren okuryazarlık türüdür.Bu bireylerin ;metnin yapılandırılma biçimini sorgular,yazarın ve yazarın,metnin amacını analiz eder vb. özellikleri vardır.

1.4.1. Eleştirel Dijital Okuryazarlık:Kişinin dijital ortamı ve araçlarını kullanıp anlamasına,oluşturmasına izin veren birçok beceri,analitik bakış açısı ve yetkinliğe denir.Buradaki amaç,bilgi okuryazarlığı becerilerini kullanarak dijital ortamda aktif katılımcı,düşünür gibi bireyler yetiştirmektir.

1.5. Görsel Okuryazarlık:Görsel unsurları kullanmak,yorumlamak ve anlamlandırmak için açıklanması gereken mesajları iletmek amacıyla kullanılan görsellerden oluşan dildir.Fotoğraf,grafik gibi görsel unsurları anlama ve kullanma becerisine denir.Bu bireylerin;etkili görsel iletişimcidir,görsel bilginin bilgili tasarımcısıdır vb. özellikleri vardır.

1.6. Medya Okuryazarlığı:Medyanın dilini kullanarak okuyup yazabilme becerisidir.Medyadan aldığımız sayısız sözel ve görsel sembolleri seçip eleyerek onları öznel anlama dönüştürme yeteneğidir.Bu bireylerin;medya araçlarını etkili ve verimli kullanır,medyaya eleştirel bakar,her medyanın kendine özgü dilinin olduğunun farkındadır vb. özellikleri vardır.

1.7. Teknolojik Okuryazarlık:Verimlilik,öğrenme ve performansı artırmak için teknolojileri kullanma yeteneğidir.Bireyin kendisi ve toplum arasındaki ilişkiyi anlaması için gerekli entelektüel süreç,düzen ve yeterliliğin tümüne denir.Bu bireylerin;teknoloji kullanımında rahat olması,teknolojinin günlük hayatın parçası olduğunu bilmeleri vb. özellikleri vardır.

2. Okuryazarlık Nedir?

2.1. Bir dilin metinlerini okuma,okunanları kavrama ve anlama yetisine sahip olunmasıdır.

3. 21.Yüzyılda Okuryazarlık Nedir?

3.1. İletişim ve bilgi toplamak için teknolojiyi kullanma yeteneğidir.21.yüzyılda birçok ortamla problem çözmeye,ortamlar arası işbirliğine,bilgileri sunabilmek için gerekli yeteneklere ve fazlaca teknoloji kullanımına dikkat çekilmiştir.