1. CABANG FALSAFAH
1.1. PHILOSOPHY
1.2. FIRST SCIENCE
1.3. WISDOM
1.4. THEOLOGI
2. BIDANG PERBINCANGAN METAFIZIK
2.1. ONTOLOGI (TEORI TENTANG HAKIKAT)
2.1.1. HAKIKAT KEBENARAN TENTANG KEWUJUDAN DAN KENYATAAN YANG SESUAI DENGAN PENGETAHUAN ILMIAH
2.1.1.1. KUANTITATIF
2.1.1.1.1. JUMLAH
2.1.1.2. KUALITATIF
2.1.1.2.1. SIFAT
2.2. SEBAB-AKIBAT (CAUSALITY) DAN KOSMOGONI
2.2.1. SEBAB-AKIBAT (CAUSALITY)
2.2.1.1. PERISTIWA, PROSES ATAU KEADAAN YANG MENJADI PENYEBAB KEPADA KEJADIAN PERISTIWA, PROSES ATAU KEJADIAN YANG LAIN
2.2.2. KOSMOGONI
2.2.2.1. PENCERITAAN MITOLOGI UNTUK KETETAPAN ASAL USUL DUNIA, MANUSIA DAN ALAM SEMESTA
2.3. KOSMOLOGI (FENOMENA ALAM SEMESTA)
2.3.1. KAJIAN DI MENGENAI ASAL-USUL, PROSES DAN STRUKTUR ALAM SEMESTA
2.4. SUBJEK PREDIKAT DAN TAKSONOMI
2.5. KEWAJIPAN (NECESSITY) DAN KEMUNGKINAN (CONTIGENCY)
2.5.1. KEWAJIPAN (NECESSITY)
2.5.1.1. SEGALA YANG PERNAH BERLAKU AKAN BERLAKU ADALAH PERLU DAN TIDAK BOLEH SEBALIKNYA/ AKTUALISME
2.5.2. KEMUNGKINAN (CONTIGENCY
2.5.2.1. PERKARA ATAU PERISTIWA TIDAK DIPERLUKAN ATAU MUSTAHIL
2.6. MINDA (MIND) DAN JIRIM (MATTER)
2.6.1. MINDA (MIND)
2.6.2. JIRIM (MATTER)
2.7. KEHENDAK BEBAS (FREE WILL) DAN KETENTUAN (DETERMINISM)
2.7.1. KEHENDAK BEBAS (FREE WILL)
2.7.1.1. KEMAMPUAN UNTUK MEMILIH ANTARA PELBAGAI RENCANA YANG MEMUNGKINKAN TINDAKAN BERBEZA
2.7.2. KETENTUAN (DETERMINISM)
2.7.2.1. SEMUA PERKARA DITENTUKAN OLEH SEBAB-SEBAB YANG ADA SEBELUMYA
3. HUBUNGAN INSAN DENGAN TUHAN
3.1. METAFIZIK KEAGAMAAN
3.2. HUBUNGAN VERTICAL INSAN
3.2.1. TEISME (IDEALISME)
3.2.1.1. MONOTHEISME
3.2.1.2. POLITHEISME
3.2.2. ATEISME (MATERIALISME)
3.2.3. AGNOTISME
4. METAFIZIK UNTUK KEMAJUAN ILMU
4.1. POSITIFISME
4.1.1. MENYATAKAN SAINS MERUPAKAN SATU SATUNYA PENGETAHUAN YANG SAH DAN FAKTA ADALAH PALING SESUAI UNTUK MENERANGKAN TUJUAN PENGETAHUAN
4.1.1.1. ERNST MACH
4.1.1.1.1. SISTEM FALSAFAH ADALAH BERDASARKAN FAKTA YANG NYATA DAN HUKUM-HUKUM SAINS (SAINS = POSITIFISME)
4.2. KONVENSYENALISME
4.2.1. NAMA YANG DIBERIKAN KEPADA SEBARANG KUMPULAN PERATURAN DAN TEORI-TEORI SANTIFIK DALAM MENERANGKAN ALAM SEMULA JADI YANG BERGANTUNG KEPADA KEBEBASAN MEMILIH
4.2.1.1. HENRY POINCARE
4.2.1.2. KANT
4.2.1.2.1. ELEMEN GAMBAR RAJAH/ PENERANGAN TIDAK BEGITU PENTING TETAPI ELEMEN PERHUBUNGAN DALAM TEORI ADALAH SANGAT PENTING
4.2.1.3. PIERRE DUHEM
4.2.1.3.1. MENGGUNAKAN MATEMATIK DALAM SAINS, MEWAKILKAN BAHAN SECARA KONVENSYENAL DENGAN SIMBOL MATEMATIK YANG DIGABUNGKAN DGN BAHAN LAIN DALAM HIPOTESIS
4.3. OPERAISME
4.3.1. MENTAKRIFKAN SESUATU KONSEP SAINS MESTILAH DINYATAKAN DENGAN SEJELAS-JELASNYA KEADAAN BAGAIMANA UJIKAJI ITU DILAKUKAN DAN DISERTAI DENGAN SYARAT-SYARAT BERKENAAN
4.3.1.1. PERCY WILLIAM BRIDGMAN
4.3.1.1.1. KESERENTAKAN DIANGGAP SEBAGAI DUA ATAU LEBIH SIFAT KEJADIAN
4.4. INDETERMINISME DALAM KUANTUM
4.4.1. HUKUM PERGERAKAN MIKROPARTIKEL MERANGKUMI MOLEKUL-MOLEKUL, ATOM-ATOM, ELEKTRON, FOTON DAN LAIN LAIN
4.5. INDETERMINISME HEISENBERG
4.5.1. MENYATAKAN BAHAWA TIDAK MUNGKIN UNTUK MENGUKUR SUATU PASANG MAGNITUD KANJUGAT DENGAN TEMPAT PADA MASA YANG SAMA
5. PENGERTIAN UTAMA METAFIZIK
5.1. BERUNSUR FALASFAH
5.1.1. FENOMENA BERKAITAN ALAM
5.2. BERKAITAN KEAGAMAAN
5.2.1. FENOMENA BUKAN FIZIKAL/ DI LUAR ALAM NYATA
6. SISTEM-SISTEM METAFIZIK
6.1. ATEISME
6.1.1. PENOLAKAN KEPERCAYAAN KEPADA TUHAN/ MAKHLUK ROHANI ATAU SEMUA KEPERCAYAAN AGAMA
6.2. TEISME
6.2.1. KEPERCAYAAN BAHAWA MAHAKUASA WUJUD
6.3. MONOTHEISME
6.3.1. KEPERCAYAAN HANYA ADA SATU TUHAN MAHAKUASA
6.4. AGNOTISME
6.4.1. KETIDAKPASTIAN MENGENAI APAKAH TUHAN ITU WUJUD ATAU TIDAK, JIKA MEMPUNYAI BUKTI MAKA MEREKA PERCAYA DAN SEBALIKNYA
6.4.1.1. EPISTEMOLOGI
6.4.1.1.1. TEORI TENTANG PENGETAHUN
6.4.1.2. BERGANTUNG KEPADA MORAL DAN MELIBATKAN IDEA KEWAJIBAN ETIKA UNTUK TIDAK MENUNTUT TUNTUTAN IDEA YANG TIDAK DAPAT MENYOKONG MELALUI BUKTI ATAU LOGIK
6.5. POLITHEISME
6.5.1. KEPERCAYAAN KEPADA KEWUJUDAN BANYAK TUHAN
6.6. MONISME
6.6.1. MENDASARI KESATUAN ASAL-USUL SEMUA PERKARA, SEMUA YANG ADA KEMBALI KE SUMBER YANG BERBEZA DARI MEREKA, BERASAL DARI YANG SATU
6.6.1.1. FIZIKALISME/ MATERIALISME/ MONISME MATERIAL
6.6.1.1.1. MATERIAL ADALAH UTAMA DAN KESEDARAN TIMBUL MELALUI INTERAKSI DENGAN DUNIA MATERIAL (FIZIKAL)
6.6.1.2. IDEALIS/ MENTALISME MONISM
6.6.1.2.1. HANYA AKAL/ SEMANGAT YANG ADA (MENTAL)
6.6.1.3. MONISME NEUTRAL
6.6.1.3.1. SATU PERKARA ADA ASASNYA, MENGURANGKAN MENGENAI MENTAL DAN FZIKAL
6.7. PLURALISM
6.7.1. PENGIKTIRAFAN KEWUJUDAN PELBAGAI AGAMA SERTA DAKWAAN TERHADAP TUHAN MUTLAK YANG DIPEGANG OLEH SETIAP AGAMA
6.8. SAINTISME
6.8.1. (IDEOLOGI MATERIALISME) MENOLAK SEGALA YANG TIDAK MEMILIKI DATA/ FAKTA EMPIRIK DAN MENJADIKAN SAINS SATUNYA SUMBER KEBENARAN YANG MUTLAK
6.9. MEKANISME
6.9.1. ALAM DAN SETIAP KEJADIAN DI DALAMNYA DIANDAIKAN SEBAGAI MESIN DAN SEGALA MAKHLUK DIANDAIKAN SEBAGAI MEKANIK
6.10. REALISME
6.10.1. KAJIAN MENGENAI KEWUJUDAN OBJEKTIF DUNIA DAN SEMUA MAKHLUKNYA DAN HUBUNGAN ANTARA MEREKA
6.10.1.1. REALISME RASIONAL
6.10.1.1.1. KEBENDAAN DAN KEROHANIAN TELAH DICIPTA OLEH TUHAN, KEROHANIAN ADALAH PENTING KERANA TUHAN ITU SENDIRI ADALAH KEROHANIAN DAN SEMPURNA DALAM BANYAK PERKARA
6.10.1.2. REALISME NATURAL (SAINS)
6.10.1.2.1. FAHAMAN KE ARAH PENDIDIKAN SEKULAR, KEBENARAN WAHYU DAN ADANYA PARA NABI DISINGKIR DAN DIRAGUKAN
6.11. IDEALISME
6.11.1. ASAS KEWUJUDAN SESUATU ITU ADALAH DALAM BENTUK ROHANI/ PEMIKIRAN SERTA MERUPAKAN UNSUR TERPENTING DALAM KEHIDUPAN
6.11.1.1. IDEALISME OBJEKTIF
6.11.1.1.1. SEGALA YANG ADA BERMULA DARI AKAL YANG SATU (IDEALISME MUTLAK)
6.11.1.2. IDEALISME BERKELEY
6.11.1.2.1. SESUATU OBJEK MATERIAL ITU TIDAK LEBIH DARIPADA IDEA SAMA ADA KEPADA TUHAN ATAU KEPADA CIPTAAN-NYA
6.11.1.3. IDEALISME KRITIKAL/ IDEALISME TRANSENDENTAL
6.11.1.3.1. OBJEK PENGALAMAN KITA, SEBAGAIMANA YANG WUJUD DI RUANG MASA HANYALAH SATU PENAMPILAN DAN IA TIDAK MEMPUNYAI KEWUJUDAN MERDEKA DI LUAR PEMIKIRAN KITA
6.12. NOMINALISME
6.12.1. MENAFIKAN KEWUJUDAN ALAM SEMESTA DAN OBJEK ABSTRAK, TETAPI MENEGASKAN KEWUJUDAN ISTILAH UMUM, ABSTRAK DAN PREDIKAT
7. HUBUNGAN INSAN DENGAN ALAM
7.1. TEORI MATERIALISME
7.1.1. SEMUA FENOMENA YANG MUNCUL ADALAH MATERIAL/ HASIL DARI MATERIAL DAN NYATA
7.2. TEORI IDEALISME
7.2.1. REALITI BERSIFAT MENTAL/ IDEA/ KEROHANIAN
7.3. HUBUNGAN HORIZONTOL INSAN
7.3.1. MEKANISME
7.3.2. DETERMINISME
7.3.2.1. PERISTIWA ADALAH HASIL DARI BEBERAPA KEPERLUAN DAN OLEH ITU TIDAK DAPAT DIELAKKAN
7.3.2.1.1. EKSTRINSIK
7.3.2.1.2. INTRINSIK
7.3.3. REALISME