Kết tinh nên thiên tài Nguyễn Du

1. Thời kì lịch sử đầy biến động dữ dội

1.1. Triều đại Lê-Trịnh thối nát, khủng hoảng.

1.2. Khởi nghĩa nông dân-khởi nghĩa Tây Sơn nổ ra thể hiện khát vọng dân chủ rõ nét.

1.3. Trong 30 năm ngắn ngủi, giang sơn đã mấy lần thay đổi. TĐ Lê-Trịnh sụp đổ, TĐ Tây Sơn lên thay nhưng vận mệnh rạng rỡ lại chóng tàn.

1.4. Sau đó, công cuộc trung hưng của nhà Nguyễn bắt đầu lại.

2. Quê hương

2.1. Hà Tĩnh: cha

2.2. Bắc Ninh: mẹ

2.3. Thái Bình: vợ

2.4. Thăng Long: sinh ra và lớn lên

3. Gia đình

3.1. Ông nội: nhà triết học.

3.2. Cha: tiến sĩ, tể tướng Lê, sử gia, nhà thơ.

3.3. Mẹ: ca nhi, xinh đẹp, hát hay.

3.4. Anh Ng Điều: trấn thủ Sơn Tây.

3.5. Anh Ng Khản: tham tụng Phủ Chúa, giỏi thơ, phong lưu. => Thời niên thiếu ông chứng kiến cảnh khách khứa tấp nập, con hát dập dìu,...

4. Bản thân

4.1. 'Yếu tố quan trọng có tính quyết định đến sáng tác của nhà thơ phải là chính bản thân nhà thơ.'

4.2. Nam

4.3. 55 tuổi đời.

4.4. Tên chữ: Tố Như (phẩm hạnh thanh khiết, trong sạch).

4.5. Tên hiệu: Thanh Hiên (vị quan thanh liêm).

4.6. Thời thơ ấu vàng son, nhung lụa, ông có điều kiện được dùi mài kinh sử, hiểu biết về cuộc sống xa hoa, phong lưu của giới quý tộc PK.

4.7. 13t, mồ côi cha mẹ, ăn nhờ ở đậu nhà anh Ng Khản. => Phải chăng nỗi tổn thương từ tấm bé đã tạo ra tính cách trầm lặng ở ND?

4.8. Thời thanh niên là giai đoạn "sự đâu sóng gió" khi kiêu binh nổi loạn, Ng Khản bỏ chạy, ND mất chỗ dựa.

4.9. Từ đây, ND trưởng thành với "10 năm gió bụi" hết sức khổ cực, tủi nhục trong tình cảnh "hồng lĩnh vô gia huynh đệ tán".

4.10. Quãng đời còn lại, ND miễn cưỡng làm quan cho nhà Ng với tâm trạng bất đắc chí. Con đường hoạn lộ của ông hanh thông, song ông không qúa mặn mà với chức phận. =>Không được giải thoát.

4.11. 1965, Unessco công nhận ND là danh nhân văn hóa thế giới.

5. Cuộc đời nhiều bi kịch

5.1. Chứng kiến thời kì binh lửa tang thương của dân tộc.

5.2. Cơn lốc lịch sử đã hất đổ hết lầu son gác tía, đẩy ông vào cuộc sống lay lắt, lưu lạc, tha hương.

5.3. Bi kịch đau đớn, day dứt nhất: Được trọng dụng làm quan nhưng chán ghét, u uất. Vì tuy ND là một người có tráng chí, khao khát một sự nghiệp vẫy vùng cho phỉ chí nhưng ông đã nhận ra những tiêu cực, thối nát của triều đình và thất vọng sâu sắc khi chốn quan trường đang bào mòn thiên tính tốt đẹp của con người. Điều đáng buồn là dù ông nhận ra song ông không thể hăm hở lập thân như Ng Trãi hay dứt khoát bảo thân như Ng Bỉnh Khiêm, ông chỉ đành chấp nhận sống cuộc đời triền miên buồn chán, không lấy nổi một hoạt động say sưa và nhất quán vì lí tưởng nào cả..

6. Vốn sống phong phú

6.1. Tiếp thu tinh hoa của nhiều vùng đất.

6.2. Chứng kiến và hưởng thụ cuộc sống xa hoa của giới quý tộc.

6.3. Trải qua 10 năm lăn lộn chật vật, biết thế nào là ăn nhờ ở đậu, ăn cầu nằm quán.

6.4. Từng đi sứ TQ để ông có thể ngẫm về xh, ngẫm về thân phận, kiếp người.

7. Trái tim nhạy cảm

7.1. 'Để viết được những trang viết khiến người đọc cảm thấy có máu chảy ở đầu ngọn bút, có nước mắt thấm trên trang giấy thì phải là nhà thơ có một trái tim nhạy cảm, giàu yêu thương.'

7.2. Tình yêu thương cho những kiếp người bé nhỏ, bất hạnh; tài hoa bạc mệnh; đặc biệt là phụ nữ:

7.3. "Đau đớn thay phận đàn bà,/Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung."

8. ;k