1. អុីដ្រូកាបួឆ្អែត(មានសម្ព័ន1ជាន់ជC-C)
1.1. អាល់កាន(ដកHមួយចេញ)
1.1.1. CnH2n+2(nជាចំនួនគត់វិជ្ជមាន)មានបច្ឆិមបទ(អាន) Ex: CH4(n=1ហៅថាមេតាន) C6H14(n=6ហៅថាអិចសាន)។
1.1.2. បណ្ដុំអាល់គីល
1.1.2.1. CnH2n+1(nជាចំនួនគត់វិជ្ជមាន)ដោយជំនួសបច្ឆិមបទ(អាន)ដោយបច្ឆិមបទ(អុីល)វិញ។ អាល់កាន(CnH2n+2) Ex:(C4H10) CH3-CH2-CH2-CH3(ប៊ុយតាន) ចំពោះបណ្ដុំអាល់គីលវិញ(CnH2n+1) Ex:(C4H9) CH3-CH2-CH2-CH2-(ប៊ុយទីល)។ CH3(n=1ហៅថាមេទីល) C6H13(n=6ហៅថាអិចសុីល)។
1.1.3. ការហៅឈ្មោះអាល់កាន
1.1.3.1. ទីតាំងសន្ទស្សន៍ទាំងឡាយនៃបណ្ដុំអាល់គីល+ឈ្មោះបណ្ដុំអាលល់គីល+ឈ្មោះខ្សែមេ។(បើមានបណ្ដុំអាល់គីល 2,3,4,....គេត្រូវប្រើបុព្វបទ ឌី, ទ្រី, តេត្រា....)
1.1.4. អុីសូមែនៃអាល់កាន
1.1.4.1. កាលណាមានសមាសធាតុពីរឬច្រើនដែលមានរូបមន្ដមូលេគុលដូចគ្នា តែមានរូបមន្តលាត នឹងរូបមន្តស្ទើលាតខុសគ្នា ហើយវាជាមូលហេតុនាំឲ្យវាមានលក្ខណ:រូបខុសគ្នា។Ex:
1.1.5. លក្ខណ:រូប
1.1.5.1. ស្រាលជាងទឹក មិនរលាយក្នុងទឹកតែរលាយក្នុងសមាសធាតុរំលាយសិរីរាង្គ( អាល់កុល សាំង ឥត្ធន:ផូសុីល) សីតុណ្ហភាពរំពុះកើនឡើងកាលណាអាតូមកាបូននៃម៉ូលេគុលកើនឡើង អាល់កានពី តួទី១ដល់៤ជាឧស្ម័ន តួទី៥ដល់១៥ជាអង្គធាតុរាវ និងតួទី១៦ទៅជាអង្គធាតុរឹង។
1.1.6. លក្ខណ:គីមី
1.1.6.1. ប្រតិកម្មចំហេះ
1.1.6.1.1. ចំហេះសព្វនៃអាល់កានជាមួយអុកសុីសែនឲ្យផលជា កាបូនឌីអុកសុីតជាមួយទឹក។CnH2n+2 + (3n+1/2)O2 --> nCO2 + (n+1)H2O Ex:C2H6+ 7/2O2 --->2CO2 +3H2O។
1.1.6.1.2. ចំហេះមិនសព្វនៃអាល់កានជាមួយអុកសុីសែនឲ្យផលជា កាបូនម៉ូណូអុកសុីត។CnH2n+2 + (2n+1/2)O2 --> nCO + (n+1)H2O Ex:C2H6 +5/2O2 --> 2CO + 3H2O
1.1.6.2. ប្រតិកម្មជំនួស
1.1.6.2.1. ក្រោមពន្លឺសាយ(hv) អាល់កានប្រតិកម្មជាមួយក្លរ(Cl2)ឬក្រុមអាឡូសែនដោយអាតូមHត្រូវបានជំនួសដោយក្លរប្រតិកម្មនេះប្រព្រឹត្តិទៅរហូតអស់Hពីម៉ូលេគុលអាល់កាន។Ex: (CH4មេតាន ) CH4 + Cl2 --> CH3Cl +HCl , CH3Cl + Cl2 -->CH2Cl2 +HCl , CH2Cl2 + Cl2 -->CHCl3 + HCl , CHCl3 + Cl2 --> CCl4 +HCl ។ សមីការតុល្យកា CH4 +4Cl2 --hv-->CCl4 + 4HCl។
1.1.6.2.2. ក្រោមពន្លឺផ្ទាល់(uv) ប្រតិកម្មរវាងអាល់កាននិងក្រុមអាឡូសែន។CnHx + Cl2 --uv--> CClx + xHCl។Ex: n=5 C5H12 + Cl2 --uv--> CCl12 + 12HCl។
1.1.7. ទង្វើនិងបម្រើបម្រាស់
1.1.7.1. -ប្រភពសំខាន់នៃអាល់កាន ប្រេងកាត់និងឧស្ម័នធម្មជាតិ(ដែលមាននៅក្នុងធម្មជាតិជា)-វត្ថុធាតុដើមសំខាន់សម្រាប់ឧស្សាហកម្មគីមី(ដើម្បីសំយោគធ្វើគ្រឿងប្រើប្រាស់បានច្រើនដូចជាប្លាស្ទិច ថ្នាំពេទ្យ....) ។ -ការញែកអុីដ្រូកាបួ(តាមក្រុមដែលមានសីតុណ្ហភាពរំពុះប្រហាក់ប្រហែលគ្នាមួយភាគធំបានមកពីឧស្សាហកម្មចម្រាញ់ប្រេងកាត់ជាអាល់កានដែលជាប្រភពថាមពលដូចជាជំហេះម៉ាសុីននិងចង្រ្កានហ្គាស(CH4)។
2. អុីដ្រូកាបួមិនទាន់ឆ្អែត
2.1. អាល់សែន
2.1.1. ជាខ្សែចំហមានសម្ព័នពីរ(=)យ៉ាងតិចមួយក្នុងចន្លោះអាតូម។(CH2=CH2)បច្ឆិមបទ(អែន)មានរូបមន្តCnH2n,n ≥ 2។ ការហៅឈ្មោះ : ទីតាំងបណ្ដុំជំនួស+ ឈ្មោះបណ្ដុំជំនួស + បុព្វបទ + ទីតាំងសម្ព័ន2ជាន់ + បច្ឆឹមបទអែន។ C4H8
2.1.2. អុីសូមែខ្សែកាបូន មានខ្សែកាបូនខុសគ្នា។ C4H6 , 1. CH2=CH-CH2-CH3 (ប៊ុយ-1-អែន) 2.CH2=CHˆCH3-CH3 (2-មេទីលប្រូ-1-អែន) អុីសូមែទីតាំង មានទីតាំងសម្ព័នខុសគ្នាតែមានខ្សែកាបូនដូចគ្នា។ C4H6 1.CH2=CH-CH2-CH3 (ប៊ុយ-1-អែន) 2.CH3-CH=CH-CH3(ប៊ុយ-2-អែន)
2.1.3. លក្ខណះរូប តួពី C2H2 C3H6 C4H8 colorless gas ប៉ុន្តែចាប់ពីតួទី5ទៅដល់តួទី15ជាអង្គធាតុរាវ។
2.1.4. លក្ខណ:គីមីមាន
2.1.4.1. ប្រតិកម្មចំហះ
2.1.4.1.1. ចំហះសព្វ កើតឡើងរវាងអាល់សែនCnH2nជាមួយអុកសុីសែនO2អោយផលជាកាបូនឌីអុកសុីតCO2ជាមួយទឹកH2O។C2H4+3O2---->2CO2+2H2O
2.1.4.1.2. ចំហះមិនសព្វកើតឡើងរវាងអាល់សែនCnH2nជាមួយអុកសុីសែនO2អោយផលជាកាបូនម៉ូណូអុកសុីតCO ជាមួយទឹកH2O។C2H4+2O2----->2CO+2H2O
2.1.4.2. ប្រតិកម្មបូក
2.1.4.2.1. អដ្រូសែនកម្ម
2.1.4.2.2. អាឡូសែនកម្ម
2.1.4.2.3. អុីដ្រាតកម្ម
2.1.4.2.4. ប៉ូលែមែកម្ម
2.1.5. ទង្វើនិងបម្រើបម្រាស់
2.1.5.1. ទង្វើអាល់សែន បានមកពីការធ្វើកាគិញនៃអាល់កាន។
2.1.5.2. បម្រើបម្រាស់ដោយអេតែនC2H4ជាវត្ថុធាតុដើមសម្រាប់ធ្វើវត្ថុធាតុគីមីជាច្រើន ដូចជា-អេតែនជាមួយទឹកអោយផលជាអេតាណុល(ស្រា ទឹកអប់ និងអង្គធាតុរំលាយ)-អេតែនជាមួយក្លរអោយអាល់កានដែលត្រូវនិងវា ហើយដុតដោយកម្ដៅអោយជាវីនីលក្លរួ ហើយដាក់អោយមានប្រតិកម្មប៉ូលីមែកម្មបានជាP.V.C។-អេតែនជាមួយប៉ូលីមែកកម្មបានជាប៉ូលីអេតែនបានជាP.Eជាស្បោង ដបប្លាស្ទិច។
2.2. អាល់សុីន
2.2.1. មានរូបមន្ត
2.2.1.1. ជាអុីដ្រូកាបួមិនទាន់ឆ្អែតសេ៊រីដែលមានរូបCnH2n-2(n>/2)មានសម្ព័នបីជាន់និងបច្ចឹមបទ(អុីន)។
2.2.2. អុីសូមែ
2.2.2.1. មានអុីសូមែទីតាំងនិអុីសូមែខ្សែកាបូន។
2.2.3. លក្ខណ:រូប
2.2.3.1. អាសេទីឡេន C2H4 ជាឧស្ម័នគ្មានពណ៍ស្រាលជាងខ្យល់និងរលាយក្នុងទឹកបានតិចតួច។សីតុណ្ហភាពរំពុះកើនឡើងតាមចំនួនអាតូមកាបូនក្នុងមូលេគុល។
2.2.4. លក្ខណ:គីមី
2.2.4.1. ប្រតិកម្មចំហេះ
2.2.4.1.1. មានប្រតិកម្មចំហេះសព្វនិងមិនសព្វដូចអាល់សែនដែរអោផលជាC CO2 CO អាសេទីឡែនមានចំហេះដែរផ្ដល់សីតុណ្ហភាព3000សែលស៊ុលសម្រាប់ប្រើប្រាស់វាក្នុងចំណុះសម្រាប់ផ្សារនិងកាត់ដែកថែប។
2.2.4.2. ប្រតិកម្មបូក
2.2.4.2.1. អុីដ្រូសែនកម្ម
2.2.4.2.2. អាឡូសែនកម្ម
2.2.4.2.3. អុីដ្រាតកម្ម
2.2.4.2.4. អុីដ្រូសែនក្លរួ
2.2.5. ទង្វើនិងបម្រើបម្រាស់
2.2.5.1. ទង្វើអាសេទីឡែន
2.2.5.1.1. អាល់សុីនគ្មាននៅក្នុងធម្មជាតិហើយគេអាចធ្វើអាសេទីឡែនដោយអំពើនៃទឹកលើកាល់ស្យូមកាបួ(ថ្មស្អុយ)។CaC2+2H2O----->C2H2 បំផាយ+Ca(OH)2។
2.2.5.2. បម្រើបម្រាស់
2.2.5.2.1. សព្វថ្ងៃគេប្រើអេតែនសម្រាប់សំយោគសរសៃរអំបោះនិងកៅស៊ូជំនួសអេទីនវិញ។អាសេទីឡែនជាធាតុឆេះក្នុងចំពុះផ្សារអុកសុីតកាត់ឬលោហ:។