1. Tràng
1.1. Lai Lịch, Ngoại Hình: Có cảnh ngộ bất hạnh và tội nghiệp
1.1.1. Là dân ngụ cư nghèo
1.1.2. Bị phân biệt đối xử , bị coi khinh
1.1.3. Làm nghề đẩy xe bò thuê, thu nhập ít ỏi nuôi mẹ già và họ cùng sống trong một cái nhà “ vắng teo đứng rúm ró trên mảnh vườn mọc lổn nhổm những búi cỏ dại “
1.1.4. Ngoại hình kì lạ, xấu xí, thô kệch: “ HAI CON MẮT NHỎ TÍ, GÀ GÀ ĐẮM VÀO BÓNG CHIỀU, HAI BÊN QUAI HÀM BẠNH RA”
1.1.5. Gương mặt thô kệch toát ra vẻ dữ tợn khó gần
1.1.6. Đầu của Tràng thì trọc nhẵn, cái lưng to rộng như lưng gấu như gánh vác bao nhiêu chật vật của hoàn cảnh đói nghèo
1.1.7. Có phần ngốc nghếch, khờ khạo
1.1.8. Tràng “ nhặt “ được vợ giữa buổi con người đang héo mòn vì chết đói chết khát
2. Cụ Tứ
2.1. Hoàn cảnh cuộc đời: một chuỗi những ngày tối tăm, đau khổ của người nông dân nghèo khổ, bất hạnh
2.1.1. “ Ngoài đầu ngõ có tiếng người hung hắng ho, một bà lão từ ngoài rặng tre lọng khọng đi vào. Bà lão vừa đi vừa lẩm bẩm tính toán gì trong miệng.. “
2.2. Diễn biến tâm trạng khi gặp thị. Bà Cụ Tứ là một người mẹ nhan hạu, bao dung, hết lòng yêu thương con mình và sẵn sàng cảm thông, thấu hiểu và giúp người đồng cảnh ngộ.
2.2.1. Khi nhìn thấy thị - Bà cụ Tứ ngạc nhiên, bất ngờ, không tin vào mắt mình.
2.2.1.1. “ phớn phở khác thường “
2.2.1.2. “ reo lên như một đứa trẻ “
2.2.1.3. “ nhấp nháy đôi mắt nhìn Tràng “
2.2.1.4. “ Có việc gì thế vậy?”
2.2.1.5. “ phấp phỏng “
2.2.1.6. “ đứng ngay đầu giường thằng con trai mình “
2.2.1.7. “ Không phải con cái Đục mà. Ai thế nhỉ ?”
2.2.1.8. “ nhìn kĩ hơn lần nữa, vẫn chưa nhận ra người nào “
2.2.1.9. “ Bà lão hấp háy cặp mắt cho đỡ nhoèn vì tự dưng bà lão thấy mắt mình nhoèn ra thì phải “
2.2.1.10. “ tỏ ý không hiểu “
2.2.2. Khi hiểu ra cớ sự
2.2.2.1. Người mẹ ấy đã Ngỡ ngàng, xót xa, tủi hờn, lo lăng vì mình không lo được cho con một đám cưới tươm tất, một cuộc sống đủ đầy
2.2.2.1.1. “ Nhà tôi nó mới về làm bạn với tôi đấy u ạ!… Chúng tôi phải duyên phải kiếp với nhau… Chẳng qua nó cũng là cái số cả… “
2.2.2.1.2. “ cuối đầu nín lặng “
2.2.2.1.3. “ vừa ai oán vừa xót thương cho số kiếp đứa con mình “
2.2.2.1.4. “ Chao ôi, người ta dựng vợ gả chồng cho con là trong lúc nhà đang ăn nên làm nổi, những mong sinh con đẻ cái mở mặt sau này. Còn minh thì..”
2.2.2.1.5. “ Biết rằng chúng nó có nuôi nổi nhau sống qua được cơn đói khát này không”
2.3. Bà cụ Tứ đã thấu hiểu và chấp nhận, yêu thương, “ mừng lòng “ khi con mình có vợ, khuyên nhủ đôi vọ chồng mới hương về tương lai trong nỗi lo lắng lo của người mẹ thương con vô bờ bến
2.3.1. “ khẽ thở dài ngửng lên, đăm đăm nhìn người đàn bà “
2.3.2. “ Người ta có gặp bước khó khán đói khổ này, nguòi ta mới lấy đến con mình. Mà con mình mới có vợ được “
2.3.3. “ Ừ, thôi thì các con đã phải duyên phải kiếp với nhau, u cũng mừng lòng…”
2.3.4. “ Vợ chồng chúng mày liệu mà bảo nhau làm ăn. Rồi may ra ông trời cho khá. Biết thế nào hở con, ai giàu ba họ, ai khó ba đời? “
2.3.5. “ Con ngồi xuống đây. Ngồi xuống đây cho đỡ mõi chân “
2.3.6. “ Kể có ra làm được dăm ba mâm thì phải đấy, nhưng nhà mình nghèo, cũng chả ai người ta chấp nhặt chi cái lúc này “
2.3.7. “ Chúng mày lấy nhau lúc này, u thương quá.. “
2.3.8. “ nước mắt cứ chảy xuống ròng ròng “