1. Renaissance
1.1. 15de en 16de eeuw
1.1.1. er kwam een wetenschappelijke kijk op het mens-wereldbeeld, mensen gingen dingen onderzoeken
1.1.1.1. hierdoor werd de kerk flink aangevallen
2. De Verlichting, 1700-1800
3. Humanisme
3.1. Hij oefende met zijn verstand kritiek uit op oude en nieuwe bronnen en ging, zo het natuurwetenschappelijke problemen experimenteren.
3.1.1. het humanisme was een nieuwe studie geworden
3.2. De humanisten vertrouwden op de eigen menselijke mogelijkheden. Zij wilden de menselijke waardigheid, de vrijheid en persoonlijkheid van ieder individu bevorderen
3.2.1. Copernicus (heliocentrisme), Vesalius (anatomie) en Mercator (cartografie)
4. 18e eeuw
4.1. maakte de wetenschap door die twee hogergenoemde menselijke kennismethoden een grote sprong voorwaarts
4.2. en maakte ook praktische uitvindingen
4.2.1. Dat versterkte het vertrouwen in de mens, de overtuiging dat hij iets betekende en door zijn verstand de wereld in zijn voordeel kon omvormen (= de vooruitgangsidee)
4.3. De 18de eeuw is men de Eeuw van de Verlichting gaan noemen, omdat op vele maatschappelijke gebieden redelijke inzichten het wonnen op fantasie, bijgeloof en obscurantisme
4.4. De belangrijkste denker van de 18de eeuw, de Duitse filosoof Immanuel Kant, (1724-1804)
5. De Verlichting is een buitengewone stap in de ontwikkeling van onze westerse cultuur
5.1. Het is een geestesstroming of een geheel van nieuwe ideeën en opvattingen
5.1.1. die beschouwen we nu als heel gewoon, maar die tijdens het Ancien Régime revolutionair waren
6. Protestantse Hervorming
6.1. Luther en Calvijn waren de belangrijkste hervormers
6.1.1. tastten het leergezag van de Kerk aan en beweerden het christendom terug te brengen naar zijn bronnen
6.1.1.1. Zoals : de leer van Christus, de apostelen en de eerste christenen
7. splitsing
7.1. Ondanks de zware repressie door de kerkelijke en wereldlijke overheid won het protestantisme snel aan invloed in Europa
7.1.1. Het christendom spatte uiteen in een rooms-katholiek christendom en een hervormd protestants christendom
8. 17e eeuw
8.1. Kepler, Galileï, Newton e.a. door de proefondervindelijke methode (= empirisme) de basis gelegd voor de moderne natuurwetenschappen
9. rationalisme
9.1. dit werd een algemene geesteshouding die elke kennis en elk handelen grondvest op de rede of het verstand (= ratio).
9.1.1. Kennis betekende ook macht : door de natuur te gaan beheersen, kan men vooruitgang maken in de beschaving, in menselijkheid