1. przedstawiciele
1.1. Artur Schopenhauer
1.1.1. "ludźmi rządzi popęd", co uniemożliwia całkowicie wolne działanie
1.1.2. uważał, że podstawowym narzędziem poznania świata jest wola
1.1.3. wola "motorem świata"
1.1.4. nirwana osiągalna w oddaniu się sztuce i jej tworzeniu
1.2. Friedrich Nietzsche
1.2.1. twórca tzw. "filozofii życia XIX/XX w.";
1.2.2. propaguje kult życia, wiarę w jego sens
1.2.3. przeciwstawia się dekadentyzmowi
1.2.4. przedstawiciel immoralizmu
1.3. Henryk Bergson
1.3.1. pęd życiowy przyczyną samorzutnego rozwoju świata
1.3.2. antyracjonalistyczny, intuicjonistyczny pogląd na świat
1.3.3. intuicja częścią przyrody, pozwala ją poznać od wewnątrz
1.4. Kazimierz Przerwa-Tetmajer
1.4.1. "koniec wieku XIX" - manifest pokolenia
1.4.1.1. wiersz pesymistyczny, rysuje sylwetkę dekadenta
1.4.1.2. bezsensowność czynu, reakcji
1.4.1.3. życie udręką
1.4.2. "Hymn do Nirwany"
1.4.2.1. wyraz tęsknoty za unicestwieniem
1.4.2.2. modlitwa o stan bezczucia
1.4.2.3. oderwanie od miernoty
1.4.2.4. brak chęci patrzenia na świat
1.4.3. "Evviva l'arte!"
1.4.3.1. krytyka moralności mieszczan
1.4.3.2. materializm
1.4.3.3. pogoń za dobrobytem przyćmiewa potrzeby duszy
1.5. Jan Kasprowicz
1.5.1. symbolista, impresjonista
1.5.2. "Krzak dzikiej róży"
1.5.2.1. krzak drży o swoje życie
1.5.2.2. limba dowodzi przemijania czasu
1.5.2.3. łatwość przemijania wieku, piekno -> brzydota
1.5.3. "Hymny"
1.5.3.1. ówczesne pojmowanie Boga
1.5.3.2. rozpatrzenie problemu dobra i zła
1.5.4. pesymista, przeświadczenie nieuchronności katastrofy
1.6. Leopold Staff
1.6.1. modernista
1.6.2. "Deszcz jesienny"
1.6.2.1. melancholia, smutek, pesymizm, bezsens
1.6.3. chęć przezwyciężenia dekadenckich nastrojów
1.6.3.1. "Sny o potędze"
1.6.3.2. poglądy nietzscheańskie
1.6.3.3. wewnętrzny rozwój
1.6.3.4. doskonalenie się
1.6.3.5. potęga duchowa
1.7. Bolesław Leśmian
1.7.1. symbolista
1.7.2. "Sad rozstajny"
1.7.2.1. filozofia bergsonowska
1.7.2.2. afirmacja wiecznie żywej natury
1.8. Stefan Żeromski
1.8.1. ogromny wpływ dorobkiem literackim
1.8.2. wylansował "żeromszczyznę"
1.8.2.1. utwory nacechowane emocjonalnie tokiem narracji
1.8.2.2. długie, wielokrotnie złożone zdania
1.8.2.3. dobitne określenie, wykrzyknienia
1.8.2.4. wyczucie "tętna życia społeczeństwa"
1.8.2.5. "sumienie narodu"
1.9. Władysław Reymont
1.9.1. Nobel w 1924 za "Chłopów"
1.9.2. obserwator życia codziennego
1.9.3. miejskiego : "Ziemia obiecana"
1.9.4. wiejskiego : "Chłopi"
1.9.5. styl naturalistyczno-psychologiczny
2. inspiracje
2.1. filozofia Schopenhauera (pesymizm)
2.2. Nietzsche
2.3. Bergson (witalizm, intuicjonizm)
2.4. Główna geneza nurtów związanych
3. geneza
3.1. nazwa
3.1.1. krakowskie czasopismo "Życie"
3.1.2. cykl artykułów - Artur Górski
3.1.2.1. manifest ideowo-artystyczny
3.1.2.2. powstanie "wieszcza" i "filistera"
3.1.2.3. indywidualizm
3.1.2.4. "sztuka dla sztuki"
3.1.2.5. Główna rola A. Górskiego w epoce
3.1.3. krytyka pozytywistów
3.2. idea
3.2.1. przewartościowanie wartości
3.2.1.1. nieuważanie Polski za kraj zaściankowy - podróże
3.2.1.2. priorytety ówczesnego mieszczaństwa - zmiana
3.2.1.3. Nastroje i niezadowolenie "Młodych"
3.2.2. chęć stworzenia nowych norm
3.2.3. powrót do romantyzmu
3.2.3.1. melancholia
3.2.3.2. nirwana
3.2.3.3. tragizm istnienia
3.2.3.4. śmierć
3.2.3.5. rozpacz
3.2.4. ograniczenie swobody twórczej
3.2.5. protest przeciwko standaryzacji
3.2.6. dążenia niepodległościowe
3.2.6.1. brak akceptacji podzielenia ziem
3.2.7. aktywizacja literacka
4. przyczyny
4.1. młodopolszczanie niezadowoleni
4.2. świat ku katastrofie (choroba wieku)
4.3. kryzys wartości
4.4. załamanie machiny kapitalizmu i monarchii
4.5. socjaliści dochodzą do głosu
4.6. Chronologiczne zdarzenia, wpłynęły na nastroje "młodych"
5. inne nazwy
5.1. neoromantyzm
5.1.1. nawiązywanie do estetyki romantyzmu
5.2. modernizm
5.2.1. współczesność, nowatorskie tendencje, antybohater - filister
5.3. fin de siecle
5.3.1. nasilenie dążeń dekadenckich w obyczajowości, koniec wieku, rozpad
5.4. la belle époque
5.4.1. (dobrobyt, rozwój życia)
6. ośrodki
6.1. Kraków
6.2. Lwów
6.3. Zakopane (Kazimierz Przerwa-Tatmajer, poezja "tatrzańska")
6.4. Warszawa pozbawiona wyznaczników kultury (sytuacja po powstaniu styczniowym)
7. literatura
7.1. tendencje
7.1.1. sztuka
7.1.1.1. ekspresjonizm
7.1.1.1.1. wyraziste, emocjonalne i kontrastowe przedstawienie
7.1.1.2. synestezja
7.1.1.2.1. przypisywanie zmysłów innym zmysłom
7.1.1.3. naturalizm
7.1.1.3.1. naturalne przedstawienie rzeczywistości (sztuka: fotokopia)
7.1.1.4. symbolizm
7.1.1.4.1. wyższość ducha nad materią, określanie rzeczywistości symbolem
7.1.1.5. secesja
7.1.1.5.1. wszystko może być dziełem sztuki, symbol : falista, asymetryczna linia
7.1.1.6. impresjonizm
7.1.1.6.1. subiektywne utrwalenie zjawisk, zbliżenie do natury
7.1.2. prądy myśleniowe
7.1.2.1. katastrofizm
7.1.2.1.1. zagłada społeczeństwa - inwazja z zewnątrz, brak sił
7.1.2.2. pesymizm
7.1.2.2.1. tylko minusy życia, brak wiary
7.1.2.3. witalizm
7.1.2.3.1. dusza obecna w zjawiskach życiowych
7.1.2.4. dekadentyzm
7.1.2.4.1. chylenie się ku upadkowi, apatia
7.1.2.5. intuicjonizm
7.1.2.5.1. przyjęcie intuicji za podstawę poznania
7.2. poeci młodopolscy
7.2.1. Kazimierz Przerwa-Tetmajer
7.2.2. Stefan Żeromski
7.2.3. Stanisław Wyspiański
7.2.4. Gabriela Zapolska
7.2.5. Tadeusz Boy-Żeleński
7.2.6. Władysław Stanisław Reymont
7.2.7. Leopold Staff
7.2.8. Jan Kasprowicz
7.3. czasopisma
7.3.1. "Krytyka"
7.3.1.1. Wilhelm Feldman
7.3.1.2. krakowski miesięcznik
7.3.1.3. poparcie neoromantycznego modelu zaangażowania społecznego
7.3.2. "Życie"
7.3.2.1. Zenon Przesmycki ("Miriam")
7.3.2.2. warszawski tygodnik
7.3.2.3. negacja pozytywistów i naturalizmu
7.3.2.4. publikacja zachodnich tekstów nawiązujących
7.3.3. "Chimera"
7.3.3.1. Zenon Przesmycki
7.3.3.2. 4 tomy rocznie (nieregularnie
7.3.3.3. pismo młodopolskie (odkrycie poezji Norwida)
7.4. założenia prozy
7.4.1. rezygnacja z odautorskiego komenatrza i ocen
7.4.2. rezygnacja z funkcji poznawczej na rzecz ekspresji
7.4.3. ukazanie stanów psychicznych bez komentarzy
7.5. założenia dramatu
7.5.1. dramat naturalistyczny z przewagą komedii społecznych
7.5.1.1. Zapolska, Rittner
7.5.2. symboliczny
7.5.2.1. Wyspiański, Przybyszewski
7.5.3. eskpresjonistyczny
7.5.3.1. Miciński