Get Started. It's Free
or sign up with your email address
Ekosistemak by Mind Map: Ekosistemak

1. Arazoak/arriskuak

1.1. Euri azidoa

1.2. Suteak

1.3. Berotegi efektua

1.4. Ozono geruzaren zuloa

1.5. Deforestazioa

2. Elementuak

2.1. Biotopoa: Ekosistemak izaki bizidunak bizi diren lekua da. Ekosistemaren aldagai edo ezaugarri fisiko, kimiko, geologiko, geografiko eta klimatikoa dira : Faktore abiotikoak. ( Adb: harriak, airea eta ura)

2.2. Biozenosia: Ekosisteman bizi diren izaki bizidunen multzoa da.

2.3. Biotopoaren eta biozenosiaren arteko harremana: Biotopoaren eta biozenosiaren harreman hauek ekosistemaren funtzionamendua bideratzen dute.

2.3.1. Moldaera: Izaki bizidunak inguruko baldintzetan egokitzeko duten gaitasuna esaten diogu. Bere ingurura moldatzen diren espezieak: -Airea, ura eta elikagaiak lortzeko; -Tenperatura eta klimari aurre egiteko; -Etsaietatik babesteko; -Ugaltzeko; - Inguruko aldaketei erantzuteko; - Gaitasunak ondorengoei transferitzeko

2.3.2. Txoko ekologikoa: Espezie batek ekosistema batean betetzen duen eginkizuna, ofizioa edo ogibidea. Adb: ekoizleak, kontsumitzaileak, deskonpozatzaileak…

2.3.3. Habitat: Ekosistema batean espezie bateko indibiduoeek duten bizitokia da. Adb: basamortu, estepa…

3. 2 Motak

3.1. Uretakoak:

3.1.1. Lakuak: Lurrez inguratuta dangoen ur eremua. Algek osatuta. Insektuak, kurustazeoak, anfibioak, arrainak, uretako hegaztiak eta ugaztunak daude.

3.1.2. Ibaiak: Ekosistema urtarrak dira. Basoak eta landaredi oso aberatsa. Arrainak, hegaztiak eta ugaztunak daude.

3.1.3. Itsasoak eta ozeanoak: Uraren sakonunea garrantzitsua da, argia eta tenperatura horren araberakoak direlako. Hainbat mota:

3.1.3.1. Zapalda kontinentalean: Argia heltzen zaion ur-azpiko zona. (200m baino gutxiago) Plaktona, algak eta krustazeoak daude.

3.1.3.2. Zona batailean: (200-4000m bitartean) Nektona, arrainak, itsas dortoka, itsas txakurra eta baleak egon daitezke.

3.1.3.3. Zona abisala: (4000m baino gehiago) izoiz argia jasotzen duen gunea da. Itsas-izarreak eta belakiak daude.

4. Harremanak 1

4.1. Harreman trofikoak: Elkar janez elikatzen diren organismoen artean ezartzen diren harremanei esaen zaie. Harreman horiek kate eta sare trofikoen bidez adieraz daitezke. Horrela adieraz daiteke zer iturri erabiltzen dituen ekosistema jakin bateko organismo bakoitzak behar dituen matera eta energia lortzeko.

4.2. Espezie barneko harremanak: Espezie barneko harremanak lau multzotan sailkatu dezakegu:

4.2.1. -Gregarismoa: Animali talde bat, familia berekoak ala ez , elkartzen da xede komun bat sortzeko, xede hau lortutakoan normalean banatu egiten dira. Adb: Hegazti- saldo migratzaileak, ardiak eta hartz polarrak talde handietan migratzen dira.

4.2.2. -Familia: senideekin bizitzen diren animaliak, orokorrean talde nagusietan bizi dira.Hauen xedea ugaltzea eta kumak zaintzea da, izan ere, aldaera asko ditu: monogamoak, poligamoa, matriarkala eta patriarkala. adb: otsoak,marmotak, elefanteak…

4.2.3. -Sozietateak: Animali batzuk talde antolatuak osatzen dituzte, bakoitza eginkizun batekin; Adb: erregina, langileak eta erlamandoak ,erleak eta inurrietan

4.2.4. -Koloniak: Animaliak leku jakin batean denbora tarte bat baino gehiago bizi diren espezie bereko kide taldeak dira. Normalean ugalketa axesualaren bidez sortutako banako taldeak dira, fisikoki elkartuta daudenak. Adb: koralak.

5. Definizioa

5.1. Ekosfera: deritzo gure planetako ekosistema guztien multzoari.

5.2. Ekotonoa: osagai ekologikoak tentsioan dauden tokia.

6. Harremanak 2

6.1. Espezieen arteko harremanak: Espezie ezberdinen artean sortzen diren hainbat elkarreragin mota daude hemen daude ezagunenak :

6.1.1. -Harraparitza: animalia batzuk beste batzuk janez bizitzean datzan espeziearteko harremana da. Banako batek, harrapariak, beste bat, harrapakina, hiltzen du, eta gero, osorik edo haren zati bat jan, hartaz elikatzeko.Adb: leoia eta zebra.

6.1.2. -Parasitismoa: Bi organismoen arteko elkarrekintza biologikoada organismoetako batek, parasitoak onura lortuko du eta besteak kaltetuta irtengo.

6.1.3. -Mutualismoa: Espezie desberdinek osatutako elkarteetako partaideen onura dakarren eta inori kalterik sortzen ez dion harreman mota da mutualismoa. Bi espezie elkarturen artean harreman anatomiko-funtzional da. Adb:loreak eta erleak.

6.1.4. -Komentsalismoa: bi espezien arteko harreman ekologiko estua da, gehienbat elikagaia lortzeko sortzen dena. Harreman honetan komentsal deitutakoak onura ateratzen du, bera baita elikagaiak lortzen dituena; harreman horren beste kideak, berriz, ez du ez onurarik ezta kalterik jasotzen. Adb: kokodriloa eta ahograbitzaileak.

7. 1 Motak

7.1. Lehorrekoak:

7.1.1. Basamortua: -Lurzorua egonkorra eta urria. -Animalia kopuru urria, gautarrak dira eta egunez gordeelekuetan geratzen dira. -Landareak azkar hasten dira eta sustrai luzeak ura pilatzeko.

7.1.2. Taiga: Ur eskasia eta tenperatura baxuak. Espezieak oso gutxi dira baina hauen kide kopurua handia da. Pinuz, izeiaz eta zuhaixkaz beteriko baso hostotsuak ditu.

7.2. Tundra: Lurzoru izoztuta, tenperatura baxuak eta ur-eskasia. Insektu asko, hegazti migratzaileen abiak egiteko toki hobezina.Landareak askar garatzen dura uda laburrean.