การสื่อสารขอมูล
by Pichamon Mas-ngu-luem
1. การสื่อสารขอมูล
1.1. องคประกอบพื้นฐานของระบบการสื่อสารขอมูล ประกอบดวย 1) ขอมูล/ขาวสาร (data/message) คือ ขอมูลหรือสารสนเทศตางๆ ที่ตองการสงไปยังผูรับ โดยขอมูล/ขาวสารอาจจะประกอบดวยขอความ ตัวเลข รูปภาพ เสียง วีดิทัศน หรือสื่อประสม 2) ผูสง (sender) คือ คนหรืออุปกรณที่ใชสําหรับสงขอมูล/ขาวสาร ซึ่งอาจเปนเครื่อง คอมพิวเตอร โทรศัพท กลองวีดิทัศน เปนตน 3) ผูรับ (receiver) คือ คนหรืออุปกรณที่ใชสําหรับรับขอมูล/ขาวสารที่ทางผูสงขอมูลสงให ซึ่งอาจเปนเครื่องคอมพิวเตอร โทรศัพท เปนตน 4) สื่อกลางในการสงขอมูล (transmission media) คือ สิ่งที่ทําหนาที่ในการรับสงขอมูล/ ขาวสารไปยังจุดหมายปลายทาง โดยสื่อกลางในการสงขอมูลจะมีทั้งแบบมีสาย เชน สายเคเบิล สายยูทีพี สายไฟเบอรออพติก และสื่อกลางในการสงขอมูลแบบไรสาย เชน คลื่นวิทยุ ไมโครเวฟ และดาวเทียม 5) โพรโทคอล (protocol) คือ กฎเกณฑ ระเบียบ หรือขอปฏิบัติตางๆ ที่กําหนดขึ้นมาเพื่อเปนขอตกลงในการสื่อสารขอมูลระหวางผูรับและผูสง
1.2. 2.1 สัญญาณที่ใชในระบบการสื่อสาร สามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท คือ สัญญาณแอนะล็อก (analog signal) และสัญญาณ ดิจิทัล (digital signal) ดังรูปที่ 1.1.2 สัญญาณแอนะล็อกเปนสัญญาณที่มีขนาดแอมพลิจูด (amplitude) ที่เปลี่ยนแปลงตามเวลาและเปนคาตอเนื่อง เชน เสียงพูด และเสียงดนตรี สวนสัญญาณดิจิทัลเปนสัญญาณ ที่ไมมีความตอเนื่องที่เรียกวา ดิสครีต (discrete) สัญญาณดิจิทัลถูกแทนดวยระดับแรงดันไฟฟาสองระดับ เทานั้น โดยแสดงสถานะเปน “0” และ “1” ซึ่งตรงกับรหัสตัวเลขฐานสอง
1.3. 2.2 การถายโอนขอมูล เปนการสงสัญญาณจากอุปกรณสงไปยังอุปกรณรับ โดยจําแนกได 2 แบบ คือ 1) การถายโอนขอมูลแบบขนาน ทําไดโดยการสงขอมูลออกมาทีละหลายบิตพรอมกันจากอุปกรณ สงไปยังอุปกรณรับ ผานสื่อกลางนําสัญญาณที่มีชองทางสงขอมูลหลายชองทาง โดยทั่วไปจะเปนสายนํา สัญญาณหลายๆ เสน ที่มีจํานวนสายสงสัญญาณเทากับจํานวนบิตที่ตองการสงในแตละครั้ง 2) การถายโอนขอมูลแบบอนุกรม ในการถายโอนขอมูลแบบอนุกรม ขอมูลจะถูกสงออกมาทีละ บิต ระหวางจุดสงและจุดรับ การถายโอนขอมูลแบบอนุกรมตองการสื่อกลางสําหรับการสื่อสารเพียงชอง เดียวหรือเพียงคูสายเดียว คาใชจายในดานของสายสัญญาณจะถูกกวาแบบขนานสําหรับการสงระยะ ทางไกลๆ
1.4. 2.3 รูปแบบการรับ-สงขอมูล ไมวาจะเปนการรับ-สงขอมูลแบบขนานหรือแบบอนุกรม สามารถแบงรูปแบบการรับ-สงขอมูลไดเปน3 แบบดังนี้ 1) การสื่อสารทางเดียว (simplex transmission) ขอมูลสามารถสงไดทางเดียว โดยแต ละฝายจะทําหนาที่อยางใดอยางหนึ่ง เชน เปนผูรับ หรือผูสง บางครั้งเรียกการสื่อสารแบบนี้วา การสง ทิศทางเดียว (unidirectional transmission) เชน การกระจายเสียงของสถานีโทรทัศนหรือสถานีวิทยุ
2. บทบาทของการสื่อสารขอมูลและเครือขายคอมพิวเตอร
2.1. 1) ความสะดวกในการแบงปนขอมูล ปจจุบันมีขอมูลจํานวนมากสามารถสงผานเครือขายการสื่อสารไดอยางมีประสิทธิภาพและรวดเร็ว
2.2. 2) ความถูกตองของขอมูล การรับสงขอมูลระหวางคอมพิวเตอรผานเครือขายการสื่อสารเปนการสงแบบดิจิทัล ซึ่งระบบการสื่อสารจะมีการตรวจสอบความถูกตองของขอมูลที่สง
2.3. 3) ความเร็วของการรับสงขอมูล การใชคอมพิวเอรในการสงขอมูลหรือคนหาขอมูลจากฐานขอมูลขนาดใหญทําไดอยางรวดเร็ว เนื่องจากสัญญาณทางไฟฟาเดินทางดวยความเร็วใกลเคียงความเร็วแสง เชน การดูภาพยนตร หรือรายการโทรทัศนผานทางอินเทอรเน็ต
2.4. 4) การประหยัดคาใชจายในการสื่อสารขอมูล การรับและสงขอมูลผานเครือขายการสื่อสาร สามารถทําไดในราคาถูกกวาการสื่อสารแบบอื่น เชน การใชงานโทรศัพทโดยผานอินเทอรเน็ต หรือที่ เรียกวา วอยซโอเวอรไอพี (Voice over IP : VoIP)
2.5. 5) ความสะดวกในการแบงปนทรัพยากร ในองคกรสามารถใชอุปกรณสารสนเทศรวมกันได โดยไมตองเสียคาใชจายติดตั้งอุปกรณใหกับทุกเครื่อง เชน เครื่องพิมพ
2.6. 6) ความสะดวกในการประสานงาน ในองคกรที่มีหนวยงานยอยหลายแหงที่อยูหางไกลกันสามารถ ทํางานประสานกันผานระบบอินเทอรเน็ต เชน การประชุมทางไกล และการแกไขเอกสารรวมกันผานระบบ เครือขาย
2.7. 7) ขยายบริการขององคกร เครือขายคอมพิวเตอรทําใหองคกรสามารถกระจายที่ทําการไปตามจุด ตางๆ ที่ตองการใหบริการ เชน ธนาคารมีสาขาทั่วประเทศ
2.8. 8) การสรางบริการรูปแบบใหมบนเครือขาย การใหบริการตางๆ ผานเครือขายคอมพิวเตอร์ ทําใหผูใชสามารถเขาใชบริการไดทุกที่ทุกเวลา เชน การซื้อสินคาผานรานคาออนไลน
3. วิดีโอ