1. Intrducción
1.1. primeiros documentos
1.1.1. Documentos privados
1.1.1.1. Tituli imaginum
1.1.1.1.1. Ius imaginum
1.1.1.1.2. inscricións gravadas debaixo dos retratos ou máscaras do defunto
1.1.1.2. Laudationes funebres
1.1.1.2.1. discursos en loubanza do defunto
1.1.2. Documentos públicos
1.1.2.1. Actas dos maxistrados
1.1.2.1.1. desempeño das funcións dos maxistrados
1.1.2.2. Foedera regum
1.1.2.2.1. tratados cos reis de pobos veciños
1.2. Características
1.2.1. Evolución
1.2.1.1. contacto ca cultura grega
1.2.1.1.1. influenza de autores como Polibio, Tucídides, etc.
1.2.1.1.2. determinante no orixe da historiografía
1.2.1.2. finais do século III a.C.
1.2.1.2.1. forte sentimento nacionalista
1.2.2. Roma
1.2.2.1. Componente retórico
1.2.2.1.1. Cicerón
1.2.2.2. Carácter moralizante
1.2.2.2.1. a Historia era o mellor medio para transmitir os costumes dos antepasados
1.2.2.3. Compromiso político
1.2.2.3.1. parciais e partidistas
1.2.2.4. Alto grado de patriotismo
1.2.2.4.1. Impide a imparcialidade
1.3. primeiros historidores
1.3.1. Polibio
1.3.1.1. levado a Roma como refén no 168 a.C.
1.3.1.1.1. literatura historiográfica de cuño grego en Roma
1.3.2. Tucídides
1.3.2.1. (465-395 a.C.)
1.3.3. Heródoto
1.3.3.1. (484-420 a.C.)
1.4. Grecia
1.4.1. mediados do século V aC
1.4.1.1. a Historia
1.4.1.1.1. descripción global das transformaciones dunha sociedade e das súas causas
1.4.1.1.2. feitos
1.4.2. gregos
1.4.2.1. historia
1.4.2.1.1. coñecemento adquirido por descubrimento ou investigación
1.4.2.1.2. "relato de eventos ordenados cun criterio cronolóxico"
1.5. nace en Roma
1.5.1. compatibilidade
1.5.1.1. fermosura da linguaxe
1.5.1.2. narración de sucesos históricos
1.5.2. imitación de historiógrafos gregos
2. Época Arcaica
2.1. Analistas posteriores a Catón (II-I a.C.)
2.1.1. Finalidade
2.1.1.1. Historia
2.1.1.1.1. unha escola de civismo e un instrumento de goberno
2.1.1.2. visión da Historia ata estes momentos é estreita
2.1.1.2.1. só interesa a de Roma
2.1.1.3. progresivo engrandecemento de Roma
2.1.1.3.1. relatos máis xugosos e brillantes
2.1.2. Metodoloxía
2.1.2.1. analistas
2.1.2.1.1. esaxeran o papel de Roma
2.1.2.1.2. pretenden satisfacer o orgullo patriótico
2.1.2.1.3. tomaron da Historia e das institucións gregas os elementos que precisaban para elaborar unha historia nacional
2.1.2.1.4. apropiáronse de lendas e cultos doutras cidades
2.1.2.1.5. inventaron etimoloxías
2.1.2.1.6. interpretaron caprichosamente restos arqueolóxicos e institucións
2.1.2.1.7. elaboraron outros apócrifos
2.1.2.1.8. falsificaron toda clase de documentos
2.1.2.1.9. arbitrio a historia de Roma
2.1.3. documentos
2.1.3.1. Documentos privados
2.1.3.1.1. Toda esta documentación era pouco fiable
2.1.3.1.2. As oracións fúnebres resumían a historia de cada familia
2.1.3.1.3. Analistas
2.1.3.2. Documentos públicos
2.1.3.2.1. políticos
2.1.3.2.2. relixiosos
2.1.4. Fontes
2.1.4.1. Autores precedentes
2.1.4.1.1. Os Analistas romanos puideron basearse en ambas
2.1.4.1.2. historiografía etrusca
2.1.4.1.3. autores gregos
2.1.5. escriben xa en latín
2.1.5.1. Claudio Cuadrigario
2.1.5.2. Valerio Antias
2.1.5.3. Mucio Escévola
2.1.5.4. Casio Hemina
2.2. os primeiros analistas (III-II a.C.)
2.2.1. Catón
2.2.1.1. 234- 149 a . C.
2.2.1.1.1. Marco Porcio Catón
2.2.2. primeiros analistas
2.2.2.1. primeira metade do século II a.C
2.2.2.1.1. L. Cincio Alimento
2.2.2.1.2. Fabio Pictor
2.2.2.2. escriben aínda en grego
2.2.3. últimos anos do século III a. C. ata o final da República, s. I.a.C.
2.2.3.1. Roma
2.2.3.1.1. numerosos historiadores
3. Época Clásica
3.1. Caius lulius Caesar (100- 44 a . C.)
3.1.1. familia Iulia
3.1.2. heroe troiano Iulus
3.1.3. carreira política
3.1.3.1. desempeñou diversas maxistraturas
3.1.3.1.1. cónsul no ano 59 a .C
3.1.3.1.2. foi propretor da Galia cisalpina e transalpina no 58 a .C.
3.1.4. primeiro triunvirato da República romana
3.1.4.1. con Craso e Pompeio
3.1.4.1.1. rematou enfrontándose a este último
3.1.5. César proclamouse dictador no ano 45 a .C.
3.1.6. ano 44 a . C.
3.1.6.1. morreu asasinado o mesmo día en que ía ser nomeado emperador
3.1.7. non pode ser considerado un historiador
3.1.7.1. a súa obra non foi estruturada
3.1.7.1.1. pretende xustificar os seus actos e defenderse
3.1.8. obra historiográfica
3.1.8.1. conxunto de notas
3.1.8.1.1. Comentarii (“comentarios”)
3.2. Caius Sallustius Crispus (86- 35 a . C.)
3.2.1. Vida
3.2.1.1. familia plebea que residía en Amiterno (Sabinia)
3.2.1.2. En política
3.2.1.2.1. opúxose aos optimates
3.2.1.3. morte de César
3.2.1.3.1. inmensa fortuna
3.2.1.4. crise do final da República
3.2.1.4.1. na súa vellez converteuse en cronista dos feitos vividos
3.2.2. Obra
3.2.2.1. A conxura de Catilina
3.2.2.1.1. Bellum Catilinae ou CatiIina
3.2.2.2. Iugurtha
3.2.2.2.1. Bellum lugurthinum
3.2.2.3. De Historias
3.2.2.3.1. Historiae
3.2.3. Lingua e estilo
3.2.3.1. tomou como modelo ao historiador grego Tucídides
3.2.3.1.1. intentar explicar os acontecementos e facer que os seus relatos fosen lexibles e dramáticos
3.2.3.2. Dominaba os recursos da retórica greco-latina
3.2.3.2.1. tendencias políticas
3.2.3.3. estilo arcaizante
3.2.3.3.1. imita a Catón o Vello e a Ennio
3.2.3.3.2. estilo tpersoal
3.3. Cornelius Nepos (C. Cornelio Nepote, 100-25 a. C.)
3.3.1. finais da República
3.3.1.1. introduciu en Roma a historiografía biográfica
3.3.1.1.1. subxénero desenvolvido máis tarde por Suetonio
3.3.2. obras
3.3.2.1. De viris illustribus
3.3.2.1.1. biografías de diversos personaxes, romanos e estranxeiros
3.3.2.2. De excellentibus ducibus
3.3.2.2.1. unha serie de vidas de grandes xenerais estranxeiros
3.3.2.3. Vida de Catón o Vello
3.3.2.4. Vida de Ático
3.3.2.4.1. amigo seu e de Cicerón
3.3.3. As súas biografías
3.3.3.1. coleccións de anécdotas triviais
3.3.3.1.1. máis ou menos verosímiles
4. Época post Clásica
4.1. C. Suetonius Tranquillus (C. Suetonio Tranquilo, 70-140 d. C.)
4.1.1. Introdución
4.1.1.1. Realizou estudos en Roma
4.1.1.1.1. protección de Plinio o Mozo
4.1.1.2. arquiveiro de Adriano
4.1.1.2.1. puido coñecer desde dentro os segredos da historia imperial
4.1.2. Obra
4.1.2.1. Foi un erudito enciclopédico
4.1.2.1.1. conservase fragmentariamente a obra De viris illustribus
4.1.2.1.2. completa a súa De duodecim Caesarum vita (Vida dos doce Césares)
4.1.2.1.3. O estilo de Suetonio non brilla pola súa calidade literaria
4.2. P. Cornelius Tacitus (P. Cornelio Tácito, 55-120 d. C.)
4.2.1. Introdución
4.2.1.1. familia senatorial orixinaria da Galia
4.2.1.2. discípulo de Quintiliano
4.2.1.3. amigo de Plinio o Mozo
4.2.1.4. Desempeñou diversos cargos e magistraturas
4.2.1.5. destacou como orador antes de dedicarse á historiografía
4.2.1.6. carreira de funcionario imperial
4.2.1.6.1. testemuña de excepción da fin da dinastía Claudia
4.2.1.6.2. remate da súa carreira política
4.2.2. Obra
4.2.2.1. xénero historiográfico
4.2.2.1.1. De vita et moribus Iulii Agricolae
4.2.2.1.2. Germania
4.2.2.1.3. consagrase con
4.2.3. Características
4.2.3.1. pon a súa arte ao servizo da análise histórica
4.2.3.1.1. unha historia chea de patetismo e de efectos estéticos
4.2.3.2. É un pensador máis profundo que Salustio
4.2.3.2.1. opónse ao Imperio
4.2.3.3. estilo de Salustio
4.2.3.3.1. brevedad, concisión e solemnidad
5. Tito Livio
5.1. A súa vida (59 a. C.-17 d. C.)
5.1.1. Nace en Padua
5.1.1.1. ano 59 a. C.
5.1.2. Marchou a Roma cara ao ano 30 a.C.
5.1.2.1. para dedicarse de cheo a escribir a inmensa historia de Roma
5.1.3. Non participou na vida política do seu tempo
5.1.3.1. a súa nenez coincidiu coa dictadura de César
5.1.3.2. a súa mocidade coas violentas loitas civís
5.1.3.3. a súa madurez co triunfo de Augusto
5.1.4. Rexeitou os cargos públicos en aras da súa vocación de historiador
5.1.4.1. cincuenta anos da súa vida
5.1.5. Xa ancián, regresou para morrer á súa patria
5.1.6. morre en Padua
5.1.6.1. ano 17 d. C.
5.1.7. foi amigo de Augusto
5.1.7.1. a quen encomia por restaurar os templos e traer a paz
5.1.8. foi amigo do mozo Claudio
5.1.8.1. máis tarde emperador
5.1.8.1.1. a quen impulsou a escribir libros de Historia
5.2. A súa obra
5.2.1. Composición
5.2.1.1. Historia Romana
5.2.1.1.1. proxecto inicial
5.2.1.1.2. historia interior e exterior de Roma
5.2.1.1.3. Destes 142 libros perdéronse 107
5.2.1.1.4. Dos libros non conservados temos noticia nas Periochae
5.2.2. Método e Fontes
5.2.2.1. o método deixa moito que desexar
5.2.2.1.1. a historia era un xénero literario
5.2.2.2. As fontes
5.2.2.2.1. son
5.2.2.2.2. a súa fiabilidade é a miúdo escasa
5.2.3. As súas fins
5.2.3.1. No prefacio da obra expón Tito Livio os motivos que lle impulsaron a acometer tamaña empresa
5.2.3.2. oincide con Nepote e con Salustio no sentido exemplarista e moralista da historia
5.2.3.3. presenta un cadro dos costumes para que sirva de lección
5.2.3.3.1. O historiador convértese en moralista
5.2.3.4. Os seus motivos íntimos e as virtudes que quere que a súa obra infunda nos seus concidadáns son o amor á patria
5.2.3.4.1. mos maiorum
6. Época decadente (II - IV d.C.)
6.1. Floro: (século II d.C.)
6.1.1. Escribiu dou libros nos que se condensa a producción de Tito Livio
6.2. Eutropio: (século IV d.C.)
6.2.1. dúbidas sobre as datas
6.2.1.1. nacemento
6.2.1.1.1. ó redor do 320 d.C.
6.2.1.2. morte
6.2.1.2.1. contra o 390 d.C.
6.2.2. Desempeñou distintos cargos na administración imperial
6.2.2.1. escalando no cursus honorum
6.2.2.1.1. dende secretario (epistularis) ata consul
6.2.3. A súa obra
6.2.3.1. xénero historiográfico
6.2.3.1.1. epítome ou breviarium
6.2.3.1.2. gran éxito en Roma
6.2.3.1.3. obras breves e fáciles de publicar
6.2.3.2. literatura latina
6.2.3.2.1. contactos e relacións entre os varios xéneros literarios
6.2.4. As fontes
6.2.4.1. Non é fácil
6.2.4.1.1. é seguro que Eutropio utiliza a obra de Livio
6.2.4.1.2. Non podemos precisar con seguridade as que utiliza para a época imperial.
6.2.5. Lingua e estilo
6.2.5.1. é un latín claro e sinxelo
6.2.5.1.1. para os lectores que preferían ler un resume antes ca obra do propio Livio
6.2.5.2. A narración
6.2.5.2.1. prefire case sempre
6.2.5.3. O seu léxico é sinxelo
6.2.5.3.1. presenta tecnicismos propios do seu labor no scrinium
6.2.5.3.2. difire pouco do latín clásico
6.2.5.4. A súa preocupación principal é a brevitas
6.2.5.4.1. elipses
6.2.5.4.2. asíndeto
6.2.5.4.3. construcións de participios
6.2.6. Influencia
6.2.6.1. a súa obra
6.2.6.1.1. un resumo
6.2.6.1.2. gran difusión
6.2.6.1.3. contou con traducións gregas
6.2.6.2. A popularidade deste Autor chega case ata os nosos días
6.2.6.2.1. fonte secundaria para o estudo da Historia de Roma
6.3. Amiano Marcelino (s. IV d.C.)
6.3.1. grego
6.3.1.1. nado en Antioquía
6.3.1.1.1. entre o 330 e o 335
6.3.2. escribiu en latín a súa obra
6.3.2.1. Rerum Gestarum Libri XXXI
6.3.2.1.1. continuación da obra de Tácito
6.3.3. usou a lingua latina para darlle maior difusión á súa obra
6.3.3.1. gran fama en todo o Imperio
6.3.3.1.1. especialmente na propia Roma
6.3.3.1.2. na súa cidade natal, Antioquía
6.3.4. a súa obra pasou inadvertida durante a Idade Media
6.3.4.1. hoxe considérase unha referencia obrigada para entender a realidade política e social dos últimos anos do Imperio
6.3.4.1.1. decadencia
6.3.4.1.2. causas
6.4. Historia Augusta (finais do s. IV d.C.)
6.4.1. Colección de biografías dos emperadores e personalidades do seu contorno
6.4.1.1. Adriano (117)
6.4.1.2. Numeriano (284)
6.4.2. composta por seis autores diferentes
6.4.2.1. reinados dos emperadores Diocleciano e Constantino