1. NOVOVJEKOVNA
1.1. RENESANSA
1.1.1. HRVATSKA
1.1.1.1. FRANE PETRIĆ
1.1.1.1.1. platonist
1.1.1.1.2. antiaristotelovac
1.1.1.1.3. TEORIJA EMANACIJE
1.1.1.1.4. PANPSIHIZAM
1.1.1.1.5. estetika
1.1.1.2. MATIJA VLAČIĆ ILIRIK
1.1.1.2.1. FATALIZAM
1.1.1.2.2. HERMENEUTIKA
1.1.2. GIORDANO BRUNO
1.1.2.1. PANTEIZAM
1.1.2.1.1. "priroda je Bog u stvarima"
1.1.2.1.2. besknačnost Boga, time i svemira
1.1.2.1.3. stvaralačka moć, NATURA NATURANS
1.1.2.1.4. stvorena priroda, NATURA NATURATA
1.1.2.2. MONADE
1.1.2.2.1. čine stvari
1.1.2.2.2. atomi koji su centri sila
1.1.2.3. čovjek
1.1.2.3.1. ogledalo makrokozmosa
1.1.2.3.2. HOMO FABER
1.1.3. BACON
1.1.3.1. IDOLI
1.1.3.1.1. ljudske pogreške (zablude, lažni pojmovi) koji iskrivljuju ljudsku spoznaju
1.1.3.1.2. 4 vrste
1.1.3.2. problem metoda
1.1.3.2.1. ISTINSKA INDUKCIJA
1.1.3.2.2. eksperiment
1.1.3.3. "Znanje je moć"
1.1.4. POLITIKA
1.1.4.1. NICCOLO MACHIAVELLI
1.1.4.1.1. cilj opravdava sredstvo
1.1.4.1.2. "Vladar"
1.1.4.2. THOMAS MORUS
1.1.4.2.1. ""Utopija
1.2. RACIONALIZAM
1.2.1. RENE DESCARTES
1.2.1.1. METODIČKA SUMNJA
1.2.1.1.1. kartezijanski skepticizam
1.2.1.1.2. sumnja je samo sredstvo koju je cilj doći do nepobitnih i sigurnih istina
1.2.1.1.3. sumnja u
1.2.1.2. kriteriji istine
1.2.1.2.1. JASNA
1.2.1.2.2. RAZGOVJETNA
1.2.1.3. SPOZNAJNI SUBJEKT
1.2.1.3.1. "Cogito, ergo sum"
1.2.1.3.2. početna istina
1.2.1.4. BOG
1.2.1.4.1. ONTOLOŠKI dokaz
1.2.1.4.2. JAMAC ISTINITOSTI
1.2.1.5. urođene ideje
1.2.1.5.1. produkt mišljenja
1.2.1.5.2. nije nam potrebno iskustvo
1.2.1.5.3. DEDUKCIJA
1.2.1.6. SPOZNAJNI MOMENTI
1.2.1.6.1. intuicija
1.2.1.6.2. dedukcija
1.2.1.6.3. indukcija
1.2.1.7. metafizika
1.2.1.7.1. supstancija
1.2.1.7.2. DUALIZAM
1.2.2. BARUCH DE SPINOZA
1.2.2.1. metoda DEDUKCIJE
1.2.2.2. cilja
1.2.2.2.1. ljudska sreća koja je moguća kada se pronađe jedinstvo s bitkom, Bogom
1.2.2.3. MONIZAM
1.2.2.3.1. jedinstvo svijeta
1.2.2.3.2. supstancija
1.2.2.4. priroda
1.2.2.4.1. NATURA NATURANS (stvaralačka priroda)
1.2.2.4.2. NATURA NATURATA (stvorena priroda)
1.2.2.4.3. determinizam
1.2.2.5. etika
1.2.2.5.1. SLOBODA
1.2.2.5.2. afekti
1.2.2.5.3. INTELEKTUALNA LJUBAV PREMA BOGU
1.2.2.6. politika
1.2.2.6.1. VLADA ZAKON JAČEGA
1.2.2.6.2. država
1.2.3. GOTTFRIED WILHELM LEIBNIZ
1.2.3.1. metafizika
1.2.3.1.1. MONADE
1.2.3.1.2. zlo
1.2.3.2. gnoseologija
1.2.3.2.1. istina
1.3. EMPIRIZAM
1.3.1. JOHN LOCKE
1.3.1.1. gnoseologija
1.3.1.1.1. kritika urođenih ideja (racionalista)
1.3.1.1.2. TABULA RASA
1.3.1.1.3. iskustvo
1.3.1.1.4. razum
1.3.1.1.5. spoznaja
1.3.1.2. politika
1.3.1.2.1. LIBERALIZAM
1.3.1.2.2. prirodno stanje
1.3.1.2.3. društveni ugovor
1.3.1.2.4. PODJELA VLASTI
1.3.1.2.5. TOLERANCIJA
1.3.1.3. utemeljitelj
1.3.2. THOMAS HOBBES
1.3.2.1. PRIRODNO STANJE
1.3.2.1.1. prije uspostave države i društva
1.3.2.1.2. prava ljudska priroda
1.3.2.1.3. PRIRODNO PRAVO
1.3.2.1.4. egoizam
1.3.2.2. DRUŠTVENI UGOVOR
1.3.2.2.1. da bi zaštitili sebe od napada drugih ljudi su spremni predati svoje pravo
1.3.2.2.2. utemeljenje države
1.3.2.2.3. vladar
1.3.2.3. MODERNI NOMINALIZAM
1.3.2.3.1. samo je pojedinačno biće stvarno, ono opće je samo misao
1.3.3. GEORGE BERKELEY
1.3.3.1. NOMINALIZAM
1.3.3.1.1. TEORIJA REPREZENTACIJE
1.3.3.1.2. materijalizam
1.3.3.2. SUBJEKTIVNI IDEALIZAM
1.3.3.2.1. postojimo samo mi ( DUH) i naše doživljavanje koje povezujemo i i imenujemo kao određenu stvar (IDEJU)
1.3.3.2.2. SIGURNOST DOŽIVLJAJA, a ne svijeta
1.3.3.3. "ESSE EST PERCIPI"
1.3.3.3.1. postojati znači biti opažan
1.3.3.3.2. SOLIPSIZAM
1.3.4. DAVID HUME
1.3.4.1. SVIJEST
1.3.4.1.1. sastoji se od PERCEPCIJA, OPAŽAJA
1.3.4.1.2. UZROČNOST
1.3.4.2. APOSTERIORNOST spoznaje
1.3.4.2.1. naša spoznaja o svijetu je isključivo aposteriorna
1.3.4.2.2. matematika je jedina iznimka jer se bavi odnosima između ideja
1.3.4.3. kritika metafizike
1.3.4.3.1. NEGIRANJE SUPSTANCIJE
1.3.4.3.2. kritika pojma IDENTITETA
1.3.4.4. skepticizam
1.3.4.4.1. nemoguća je sigurna spoznaja uzročnosti i supstancije
1.3.4.4.2. moramo se rukovoditi VJEROM I NAVIKOM jer razum nije dovoljan
1.3.4.5. ETIKA
1.3.4.5.1. moral se bazira na SUOSJEĆANJU
1.3.4.5.2. empiristička etika
1.4. PROSVJETITELJSTVO
1.4.1. Ch. DE MONTEQUIEU
1.4.1.1. TRODIOBA VLASTI
1.4.2. VOLTAIRE
1.4.2.1. DEIZAM
1.4.2.1.1. koncepcija prirodne religije
1.4.2.1.2. bog je kreator ali se više ne upliće u svijet
1.4.2.1.3. "Da nema Boga, trebalo bi ga izmisliti. Čovjek uvijek treba neku kočnicu."
1.4.2.1.4. SLOBODA
1.4.2.2. VJERSKA TOLERANCIJA
1.4.2.2.1. Katolička crkva- najveći izvor netolerancije
1.4.2.2.2. netolerancija spram netolerantnih
1.4.2.3. PRINCIPIJELNI SKEPTICIZAM
1.4.2.3.1. PROPITUJE UVRIJEŽENE PRINCIPE I NAČINE RAZMIŠLJANJA
1.4.2.3.2. zahtijeva obnovu
1.4.2.4. razum
1.4.2.4.1. "Spalite vaše zakone i napravite nove! odakle uzeti nove? Iz razuma!"
1.4.2.4.2. koristeći razum moguće je stvoriti bolji svijet
1.4.2.4.3. svijet NIJE NAJBOLJI MOGUĆ
1.4.3. ROUSSEAU
1.4.4. BOŠKOVIĆ
1.5. SPEKULATIVNA FIL. (NJEMAČKI IDEALIZAM)
2. KRŠČANSKA
3. SUVREMENA
3.1. KRITIČARI HEGELA
3.1.1. SCHOPENHAUER
3.1.1.1. voluntarizam
3.1.1.1.1. PREDODŽBE
3.1.1.1.2. svjetska pravovolja
3.1.1.2. pesimizam
3.1.1.2.1. "najgori mogući svijet"
3.1.1.3. etika
3.1.1.3.1. NIRAVANA
3.1.1.3.2. suosjećanje
3.1.1.4. umjetnost
3.1.1.4.1. KATARZA
3.1.1.4.2. PALIJATIVNA FUNKCIJA
3.1.1.5. ne vjeruje u logičnost i umnost
3.1.1.6. ne vjeruje u povijesni napredak
3.1.2. KIERKEGAARD
3.1.2.1. EGZISTENCIJA
3.1.2.1.1. stadiji
3.1.2.1.2. EGZ. SKOK
3.1.2.2. INDIVIDUALIZAM
3.1.2.2.1. "ex-sistere", biti izvan
3.1.2.2.2. čovjek je uvijek izuzetak
3.1.2.3. TJESKOBA
3.1.2.3.1. temeljno stanje čovjeka
3.1.2.3.2. proizlazi iz zarobljenosti egzistencijom, iz mogućnosti
3.1.2.4. protiv Crkva
3.1.2.4.1. pojedinačan put i odnos s Bogom
3.1.2.5. PARADOKS
3.1.2.5.1. izlaz naspram iracionalnog svijeta
3.1.2.5.2. ne vjeruje u sintezu teze i antiteze
3.1.3. NIETZSCHE
3.1.3.1. NIHILIZAM
3.1.3.1.1. dekadencija
3.1.3.1.2. imoralizam
3.1.3.2. umjetnost
3.1.3.2.1. zdravlje društva
3.1.3.2.2. DIONIZIJSKI ELEMENT
3.1.3.2.3. APOLONSKI ELEMENT
3.1.3.2.4. TRAGEDIJA
3.1.3.2.5. Sokrat
3.1.3.2.6. život kao esteski fenomen
3.1.3.2.7. samo uz umjetnost možemo podnijeti životnu borbu
3.1.3.2.8. vrednija od istine
3.1.3.3. moral
3.1.3.3.1. ISKRIVLJEN
3.1.3.3.2. podjela na JAKE I SLABE LJUDE
3.1.3.4. VOLUNTARIZAM
3.1.3.4.1. VOLJA ZA MOĆ
3.1.3.4.2. HEROIČKI VOLUNTARIZAM
3.1.3.4.3. NADČOVJEK
3.1.3.5. VJEČNO VRAĆANJE ISTOGA (NEVINOST BIVANJA)
3.1.3.5.1. "Sve se slama, sve se opet slaže: vječno se gradi ista kuća bitka"
3.1.3.5.2. više se očituje u etičkom smislu
3.1.3.5.3. samo nadčovjek to može podnijeti, jer voli svoju sudbinu
3.1.3.6. ATEIZAM
3.1.3.6.1. bog je neprihvatljiv jer počiva na ideji nadređenosti i superiornosti nad ljudima
3.1.3.6.2. "Bog je mrtav!"
3.1.3.7. 3 faze pretvorbe duha
3.1.3.7.1. DEVA
3.1.3.7.2. LAV
3.1.3.7.3. DIJETE
3.1.4. MARX
3.1.4.1. HISTORIJSKI MATERIJALIZAM
3.1.4.1.1. "Povijest svega dosadašnjeg društva jest povijest klasnih borba"
3.1.4.1.2. razvoj društvenih formacija
3.1.4.1.3. MATERIJALIZAM SUI GENERIS
3.1.4.2. ČOVJEK - POVIJESNO DETERMINIRANO BIĆE
3.1.4.2.1. produkt društva njegova vremena
3.1.4.3. filozofija PRAKSE
3.1.4.3.1. čovjek - biće prakse
3.1.4.3.2. svijet se može izmijeniti samo djelovanjem
3.1.4.3.3. "Filozofi su svijet samo različito tumačili, ali radi se o tome, da ga se izmijeni"
3.1.4.4. MATERIJALNA BAZA
3.1.4.4.1. ekonomski faktori
3.1.4.5. iDEOLOŠKA NADOGRADNJA
3.1.4.5.1. pravo, religija, kultura, moral,država, umjetnosti ...
3.1.4.6. ATEIZAM
3.1.4.6.1. "Religija je opijum za narod"
3.1.4.6.2. umrtvljuje čovjeka, lažan osjećaj sigurnosti, sprječava djelovanje
3.1.4.7. KLASNO DRUŠTVO
3.1.4.7.1. počiva na izrabljuvanju siromašnih od strane bogatih
3.1.4.7.2. kapitalizam
3.1.4.7.3. CARSTVO NUŽNOSTI
3.1.4.7.4. sve veći jaz između bogatih i siromašnih
3.1.4.7.5. DEZALIJENACIJA
3.2. POZITIVIZAM
3.2.1. AUGUSTE COMTE
3.2.1.1. "Znati da bi se predvidjelo, predvidjeti da bi se djelovalo"
3.2.2. J.S. MILL
3.2.2.1. INDUKTIVNE METODE
3.2.2.2. UTILITARIZAM
3.2.2.2.1. cilj je koris za većinu
3.2.2.2.2. temelji se na hedonizmu
3.2.3. SPENCER
3.2.3.1. RAZVITAK I NAPREDAK
3.2.3.2. usavršavanje ljudskog opstanka
3.2.4. zanima ih ono realno, osjetilno
3.2.4.1. "čista filozofija iskustva"
3.2.4.1.1. ANTIMETAFIZIČKI STAV
3.2.4.2. filozofija kao znanost
3.2.4.2.1. empirijska provjera, verifikacija
3.2.5. verifikacija
3.2.6. aplikacija
3.3. PRAGMATIZAM
3.3.1. Ch. S. PIERCE
3.3.1.1. osnivač
3.3.2. WILLIAM JAMES
3.3.3. JOHN DEWEY
3.3.3.1. APSOLUTNA ISTINA
3.3.3.1.1. nemoguće je doći do nje, ali nije nam ni potrebna za zadovoljenje naših potreba
3.3.4. SCHILLER
3.3.5. PRAKTIČNA KORIST
3.3.5.1. slično pozitivistima, ali više ističu praktičnu korist koja može proizaći iz teorije
3.3.5.2. istina
3.3.5.2.1. sudovi imaju vrijednost onoliko koliko uvjetuju poželjne praktične posljedice
3.3.5.2.2. INSTRUMENTALIZAM
3.3.5.3. ovladavanje pojavama
3.3.5.3.1. apologija suvremene tehnologije i ind. civilizacije
3.4. NOVOPOZITIVIZAM
3.4.1. RUDOLF CARNAP
3.4.1.1. BEČKI KRUG
3.4.1.2. analitička filozofija JEZIKA
3.4.1.3. verifikacija
3.4.1.3.1. LOGIČKA ANALIZA
3.4.1.4. FIZIKALIZAM
3.4.1.5. pseudoproblemi
3.4.1.5.1. besmisleni, neprovjerljivi stavovi
3.4.2. LUDWIG WITTGENSTEIN
3.4.2.1. 1. FAZA
3.4.2.1.1. LOGIČKA ANALIZA JEZIKA
3.4.2.2. 2. FAZA
3.4.2.2.1. LINGVISTIČKA ANALIZA JEZIKA
3.4.2.3. filozofija - KRITIKA JEZIKA
3.4.2.3.1. aktivnost, ne teorija
3.4.3. BERTRAND RUSSELL
3.5. KARL POPPER
3.5.1. metoda FALSIFIKACIJE
3.5.1.1. provjeravanje putem opovrgavanja
3.5.1.2. ne jamči konačnu istinu
3.5.1.2.1. "Naš kozmos ima pečat našeg uma"
3.5.2. KRITIČKI REALIZAM (racionalizam)
3.5.2.1. teorija znanosti
3.5.3. KRITIKA HISTORICIZMA
3.5.3.1. ne postoji povijesni determinizam
3.5.3.1.1. stvara ideologije i totalitarizme
3.5.3.1.2. kritizira Hegela i Marxa
3.5.3.2. ne može se ostvariti povijesno predviđanje
3.5.3.3. društvene znanosti
3.5.3.3.1. cilj ne bi trebao biti razotkrivanje zakona društvene evolucije
3.5.4. OTVORENO DRUŠTVO
3.5.4.1. bez ideologija
3.5.4.2. bez dogmi
3.6. FENOMENOLOGIJA
3.6.1. EDMOND HUSSERL
3.6.1.1. osnivač
3.6.1.2. NATRAG K SAMIM STVARIMA!
3.6.1.3. fenomenologija
3.6.1.3.1. znanstvena filozofija
3.6.1.3.2. analiza intencionaliteta
3.6.1.3.3. učenje o bitima
3.6.1.3.4. egzaktna, ne empirijska znanost
3.6.1.3.5. otkriva APRIORNO
3.6.1.4. fenomen
3.6.1.4.1. empirijsko
3.6.1.4.2. bivstveno
3.6.1.5. EIDETSKA REDUKCIJA
3.6.1.5.1. 1. METODA ZAGRAĐIVANJA (EPOHE)
3.6.1.5.2. 2. RESIDUUM
3.6.1.6. SVIJEST
3.6.1.6.1. intencionalnost
3.6.1.6.2. jedinstvo svijesti i sadržaja svijest
3.6.1.6.3. uvijek USMJERENA
3.6.1.6.4. NOESIS
3.6.1.6.5. TRANSCENDENTALNA
3.6.2. MAX SCHELER
3.6.2.1. MATERIJALNA VRIJEDNOSNA ETIKA
3.6.2.1.1. moralnost ima bazu uemocijama (sadržaju)
3.6.2.1.2. EMOCIJE
3.6.2.1.3. VRIJEDNOSTI
3.6.2.1.4. LOGIKA SRCA > logika uma
3.6.2.1.5. FILOZOFSKA ANTROPOLOGIJA
3.6.3. NICOLAI HARTMANN
3.6.3.1. nova ontologija
3.6.3.1.1. nespoznatljiv ostatak
3.6.3.1.2. usmjerena na predmet, objekt
3.6.3.2. slojevi bitka
3.6.3.2.1. kategorije
3.6.3.3. aporetika
3.6.3.3.1. fiksiranje problema
3.7. FRANKFURTSKA ŠKOLA (kritička teorija društva)
3.7.1. HERBERT MARCUSE
3.7.1.1. LAŽNE POTREBE
3.7.1.1.1. razvilo ih je kapitalističko društvo putem medija i kulture
3.7.1.2. ugodna nesloboda
3.7.2. MAX HORKHEIMER
3.7.2.1. um
3.7.2.1.1. SUBJEKTIVNI
3.7.2.1.2. OBJEKTIVNI
3.7.2.2. čovjek
3.7.2.2.1. POKORNI TIP
3.7.2.2.2. TIP OTPORA
3.7.2.3. filozofija
3.7.2.3.1. korektiv svijesti
3.7.3. ADORNO
3.7.3.1. estetika
3.7.4. HABERMAS
3.8. ERNST BLOCH
3.8.1. nada
3.8.1.1. bez nje bismo bili pasivni
3.8.1.1.1. ne bismo težili višem, boljem
3.8.1.2. utopijski koncepti su anticipacija budućega
3.8.1.2.1. UTOPIJA
3.8.2. povijesno vrijeme
3.8.2.1. povijest čovjeka
3.8.2.2. ispunjeno zbivanjima
3.8.2.2.1. gusto, puno, tijesno, bogato
3.8.2.3. moguć je NAPREDAK
3.8.2.3.1. CARSTVO SLOBODE
3.8.3. prirodno vrijeme
3.8.3.1. fizikalno vrijeme koje se očituje u pukom protjecanju
3.8.3.2. vrijeme prirodnog i ljudskog svijeta
3.8.3.3. bit čovjeka i svega što jest, jer čovjek djelovanjem ostvaruje povijesno novo
3.9. EGZISTENCIJA
3.9.1. KARL JASPERS
3.9.1.1. FILOZOFIJA EGZISTENCIJE
3.9.1.1.1. egzistencija
3.9.1.2. "OSVJETLJENJE EGZISTENCIJE"
3.9.1.2.1. približiti se izvoru vlastitog samobitka
3.9.1.2.2. zadatak svakog pojedinca
3.9.1.3. "Biti čovjek znači postajati čovjekom"
3.9.1.4. spoznaja
3.9.1.4.1. beskonačna igra šifri
3.9.1.5. bitak
3.9.1.5.1. objektivni
3.9.1.5.2. subjektivni
3.9.1.5.3. apsolutni
3.9.1.6. granice znanosti
3.9.1.6.1. dehumanizirani svijet
3.9.1.6.2. filozofija
3.9.2. JEAN-PAUL SARTRE
3.9.2.1. ontologija
3.9.2.1.1. bitak
3.9.2.2. antropologija
3.9.2.2.1. ontologija čovjeka
3.9.2.2.2. EGZISTENCIJA
3.9.2.3. POSTULATORNI ATEIZAM
3.9.2.3.1. nužni uvjet za ljudsku slobodu
3.9.2.4. SLOBODA
3.9.2.4.1. jedino ograničenje slobode jest sloboda sama
3.9.2.4.2. "Čovjek je osuđen da bude slobodan"
3.9.2.4.3. TJESKOBA
3.9.2.4.4. optimizam
3.9.2.4.5. humanizam
3.9.2.5. historijski materijalizam
3.9.2.5.1. tumačenje povijesti
3.9.3. MARTIN HEIDEGGER
3.9.3.1. BITAK
3.9.3.1.1. "ZABORAV BITKA"
3.9.3.1.2. ontološka razlika
3.9.3.2. FUNDAMENTALNA ONTOLOGIJA
3.9.3.2.1. najviši stupanj
3.9.3.2.2. bavi se smislom bivstvovanja
3.9.3.2.3. SMISAO BITKA
3.10. HERMENEUTIKA
3.10.1. HANS-GEORG GADAMER
3.10.1.1. hermeneutički akt razumijevanja
3.10.1.1.1. RAZUMIJEVANJE
3.10.1.1.2. GOVOR
3.10.1.1.3. umjetnost
3.10.1.2. PREDRASUDE
3.10.1.2.1. nisu nužno neopravdane i pogrešne
3.10.1.2.2. pristranosti naše otvorenosti prema svijetu
3.11. HANNAH ARENDT
3.11.1. VITA ACTIVA
3.11.1.1. "ono što činimo"
3.11.1.2. 3 temeljne ljudske djelatnosti
3.11.1.2.1. DJELATNOST RADA
3.11.1.2.2. DJELATNOST PROIZVOĐENJA
3.11.1.2.3. DJELOVANJE
3.11.2. CONDITIO HUMANA
3.11.2.1. ljudi - uvjetovana bića
3.11.2.1.1. sve s čime stupimo u kontakt uvjetuje našu egzistenciju
3.12. JOHN RAWLS
3.12.1. TEORIJA PRAVEDNOSTI
3.12.1.1. pravednost kao pravičnost
3.12.1.1.1. načela pravednosti su dogovorena u prvotnome stanju koje je pravično
3.12.1.2. svi ljudi su u osnovi RACIONALNI I SPOSOBNI ZA OSJEĆAJ PRAVEDNOSTI
3.12.1.3. nesigurnost u budućnost, položaj i sudbinu u društvu
3.12.1.3.1. prisiljeni na pravedno ponašanje
3.12.1.3.2. jednakosti povoljnog minimuma
3.12.1.4. VEO NEZNANJA
3.12.1.4.1. oni koji ugovaraju načela budućeg društva ne znaju svoj budući položaj u društvu, svoje prirodne darove i sposobnosti
3.12.1.5. 2 NAČELA PRAVEDNOSTI
3.12.1.5.1. načelo jednakih osnovnih sloboda
3.12.1.5.2. načelo koje povezuje princip pravične jednakosti mogućnosti i princip razlike