1. icons by icon8
2. controle
2.1. Fromm beschrijft het actieve karakter van liefde
2.2. controle, het bewust voor iets te kiezen en dit actief te doen speelt een bijzondere rol
2.3. deze momenten beleven we als bijzonder positief
2.4. vreugde
2.4.1. in de relatie geven deze momenten bijzonder veel vreugde
2.4.2. (SD) Het doet eens deugd als je dan zegt van “vanavond kijken we geen tv en gaan we niet no-brainen maar gaan we met elkaar eens spreken.” Ik moet zeker ook zeggen, het heeft te maken met een keuze die je maakt […]
2.5. dankbaarheid
2.5.1. ook beleven we dankbaarheid als we controle over onze tijd winnen
2.5.2. (JVDW) We zijn er ons ook van bewust dat we toch eens weg moeten gaan zonder kindjes. […] het gevoel van druk te hebben van “ik moet dat en dat doen”, dat is weg, volledig. […] De tijd die gaat rustig. Je bent niet opgejaagd.
2.6. belangstelling
2.6.1. Circulariteit, bijvoorbeeld wekelijks terugkerende dingen waar men aan gehecht geraakt
2.6.2. (B.2.15) Dan hebben we beseft van eigenlijk is da voor ons wel belangrijk. (B.2.16) dat is mijn moment om met die gasten een ei te bakken.
2.7. trots
2.7.1. als we bewust kiezen eerst en vooral te geven en niet te ontvangen (Fromm) dan vervult ons dat met een sterk gevoel van trots
2.7.2. (SD) Maar uiteindelijk zijn er toch gronden in de relatie die sterk genoeg zijn om te zeggen “ja, we gaan hiermee door ondanks dat die tijd voor ons een moeilijk gegeven is” […] Het is onderhandelen en tijdelijk een opoffering maken. Ik weet, zij doet dat ook he opoffering.
2.8. kwetsbaar
2.8.1. soms voelen we ons kwetsbaar door de gevolgen van keuzes die wij maakten
2.9. tederheid
2.9.1. als bijvoorbeeld door het bewuste gebruik van ‘verlorene tijd’ (woon-werk-traject)
2.9.2. (SD) daarna is dan Brussel gekomen, dus ja, het onderweg zijn… waarvan dat ik nu in de beleving duidelijk voel dat dat eigenlijk een lang rustmoment was en een moment van persoonlijke ontwikkeling op verschillende niveaus… allé, de ontwikkeling dat je alleen kan doen, een boek lezen, een gazet, iets schrijven, muziek beluisteren.
3. snelheid
3.1. in de Griekse mythologie door ‘Chronos’ vertegenwoordigd zoals ons gekend in ‘Chronometer’
3.2. de tijd die vergaat bezorgt ons vooral negatieve gevoelens
3.3. schuld
3.3.1. We voelen ons bijvoorbeeld schuldig als wij ons laten afleiden en onze tijd aan sociale media verspillen
3.3.2. (JVDW) Facebook en zo van iedereen, “goh, nog even kijken”, en op tv “goh, dat is er ook nog op”, en dat ik dan ineens zie van “het is 12 uur”, maar uiteindelijk wordt het half 2 “oh is het al zo laat?” Ehm, ja, dat is soms de grootste idiote dingen eerst… en dat is vooral met de tv of ja, op facebook en zo.
3.4. angst
3.4.1. In de ergste gevallen kan dit geen grip hebben op onze tijd zelfs leiden tot angst
3.4.2. (B.1.8) opstaan en weten dat je eigenlijk al te veel werk hebt dienen dag en daar al beginnen over piekeren.
3.5. verdriet
3.5.1. Of in andere gevallen ook tot verdriet
3.5.2. (A39) ” Sinds da we twee kinderen hebben…. Is het precies dat we wel altijd met de kinderen bezig zijn… - B1: “Ik heb het gevoel dat ik soms mijn eigen voorbijloop”.
3.6. kwetsbaarheid
3.6.1. irritatie en het gevoel van kwetsbaarheid zijn te benoemen in verband met snelheid en stress
3.6.2. (A44) ”ik voel wel dat als ik te veel tijdsdruk heb met momenten dat mij da soms stress geeft ja…en snel geïrriteerd…sneller snauwen…”
3.6.3. (A39) “dat er altijd iemand met een kind moet bezig zijn waardoor je veel minder tijd hebt voor elkaar…soms kan ik mij daaraan ergeren...”
3.7. trots
3.7.1. maar ook heel positieve emoties die wij beleven als we erin slaan om “erboven te staan” in deze situatie - bijvoorbeeld als we erin slaan de gezinstaken samen te doen.
3.7.2. (SD) Er wordt stress “gedeeld”, zeg het maar zo, ik denk dat dat wel klopt. Het delen van die stress of ja, het gevoel van “weinig tijd hebben”, het moet, de dwang… dat die verantwoordelijkheid en dat ook “doen”, gedeeld worden, dat is een beter evenwicht dat dat het vroeger was. […] Maar mijn aanwezigheid in het actieve gezinsleven is groter en het actieve partnerleven, dat weet ik niet… maar dat heeft met de kinderen te maken. Dat is heel simpel.
4. ontspannen
4.1. vreugde
4.1.1. vrije tijd die we met sociale contacten ter ontspanning doorbrengen kan ook echt vreugde brengen
4.1.2. (SD) We komen buiten, we worden plotseling deel van een andere groep, allé, de familiegroep of the band-groep of de voetbalploeg… ik heb daar iedere keer deugd van om deel te worden van een groter geheel die mij in de armen sluit en waarvan dat je echt wel liefde kan ervaren die dan niet altijd gaat van te roepen naar elkaar hoe graag dat we mekaar zien maar dat je wel samen naar elkaar komt om er samen te zijn.
4.1.3. Ja, een sociale activiteit samen met anderen. Is dat leuk? Ja, dat is leuk. Het is meestal leuk omdat we 2 personen zijn die de zaak ook leuk maken, dat is geen sfeer verwachten maar sfeer maken.
4.2. dankbaarheid
4.2.1. Dankbaarheid is een gevoel dat wij ook beleven als we bijvoorbeeld na een lange daag eindelijk tot rust komen
4.3. belangstelling
4.3.1. belangstelling door samen als koppel te gaan eten of rustig te ontbijten thuis op een vrije dag
4.3.2. (A31) Ergens gaan eten; “..dat je op u gemak kunt zitten, want anders ja, als je aant koken bent kun je ook niet optimaal genieten van elkaar…”
4.3.3. (A25) “Terwijl voor mij samen ontbijten op zondag ochtend al ontspanning is…”
4.4. tederheid
4.4.1. het beetje tijd met twee ’s avonds als de kinderen in bed zijn en we ontspannen brengt ook een gevoel van tederheid
4.4.2. (JVDW) Natuurlijk, ’s avonds zitten we in de zetel en liggen we tegen mekaar en dan wordt er wel eens een kusje gegeven en dan “ik zie u graag”. […] dat is weinig tijd omdat ja, dat is zogezegd de ontspanning, al is het maar tv kijken en dan is het al heel vlug laat, allé.
4.5. verdriet
4.5.1. irritatie door de verschillen in tijdsbeleving - dit leidt tot verdriet bij de andere partner
4.5.2. (B16) “Hij komt dan om 10 uur naar beneden en dan ploft diene in de zetel met de krant… Als kik dan vraag: “Kunde da, of da doen?” “Ja, tis wel weekend e, kwil ne keer op mijn gemak zijn!” Diene kan dus,…, daar kan e kik mij nu aan storen…”
4.6. andere
4.6.1. Soms komen er nog gevoelens zoals sereniteit, trots of angst iets gemist te hebben of zelf negatieve gevoelens (bijvoorbeeld schuld) omhoog
5. flow
5.1. Csikszentmihalyi: gemeenschappelijk is aan alle flow-activiteiten het gevoel van ontdekking, van creativiteit. Men wordt in een andere realiteit verplaatst, ons ‘zelf’ verandert en wordt complexer.
5.2. vreugde
5.2.1. we beleven vooral vreugde
5.2.2. (SD) Sharon ging opnieuw fulltime gaan werken, […] ze heeft moederschapsrust gehad maar ze zat er ook wat door, mentaal… bij een psychiater gaan, progressief, dan terug beginnen werken beetje bij beetje en toen op dat moment dat ze ehm opnieuw ging gaan werken, dat was midden in de week… ik had toen bloemen gehaald en hier kaarsen gezet […] en dan heb ik eigenlijk gezegd waarom ik dat gedaan had… “zo leuk”, ze was heel content maar ik heb dan uitgelegd waarom dat het was “ja, we trekken hier een streep…”, allé, het is geen streep… het is een mijlpaal van een periode dat moeilijk was, […] ik vond dat sterk. En toen dat moment, heel die avond, hebben we lang gesproken en dan stond de tijd stil.
5.3. belangstelling
5.3.1. Fromm beschrijft echte liefde als van persoonskern naar persoonskern, ook deze momenten, goede gesprekken bijvoorbeeld, leiden tot flow en tot een diep gevoel van belangstelling.
5.3.2. (SD) Wat voor zo een gesprek wel nodig is, is dat ik naar haar kan luisteren, dat hetgeen wat ze zegt ook echt binnenkomt en niet alleen direct een reactie geven maar ook allé… in het diepste wat daar kan achter zitten, proberen in te leven. Van mij… ofwel ligt dat aan mij ofwel is dat normaal maar je moet daar wel energie insteken in zo een gesprek. Ik denk niet dat ik iedere avond zo een gesprek kan voeren op hetzelfde niveau, zonder oppervlakkig te worden. Ehm, wat wel is, als we zo een gesprek voeren dan vliegt de tijd. Dan kijken we ineens op de klok en […] dan is het 11 uur of nog later.
6. diepte
6.1. Het diepere leren kennen van de partner eist concentratie, aandacht, openheid en empathie schrijft Csikszentmihalyi
6.2. vreugde
6.2.1. een goed gesprek kan deze diepte belevenis bevorderen en brengt vreugde voort
6.2.2. (SD) eigenlijk doet het eens meer deugd als we eens een goed gesprek hebben, ja… als we eens kunnen doorgaan op de vraag van “wat is wat weer vandaag?”, of “verleden week?” […] dat zijn de momenten waar je dieper in het verleden spit, dat je in elkaars persoonlijkheid spit van “hoe beleef je zoiets?” Allé, vanaf dat je er meer diepgang aan geeft, doet het meer deugd. Mag ik dat zo zeggen? Dan voel je dat in mekaars “zijn”, interfereert en dat je, ja, mekaar actief steunt met de concrete belevenissen van de dag of hoe dat het is.
6.3. belangstelling
6.3.1. Goede gesprekken leiden dikwijls tot veel diepte en we hebben er dan een sterk gevoel van belangstelling voor
6.3.2. (SD) Maar het gevoel van daar nood aan te hebben aan dat moment “quality time met zijn tweetjes”, zou minder groot zijn moesten we de quality time die we tijdens de week kunnen hebben doen […] Waar wij het meeste deugd aan beleven is dat we samen even kunt uitgaan omdat, ja, er is toch geen afleiding. […] We kunnen dan een goed gesprek voeren omdat we niet afgeleid zijn en vrij kunnen praten over wat er ons op dat moment interesseert of niet.
7. matrix
7.1. tijdsbeleving
7.1.1. snelheid, flow, ontspannen, verveling, controle, angst, apathie, diepte, andere
7.2. emotietheorie beschreven door Barbara Frederickson en de door haar gebruikte facetten van liefde
7.2.1. vreugde, dankbaarheid, sereniteit, belangstelling, hoop, trots, humor, inspiratie, bewondering
7.3. We hebben deze aangevuld met
7.3.1. kwetsbaarheid en tederheid
7.4. een aantal negatieve emoties
7.4.1. verdriet, angst, schuld, schaamte