1. 3. Antecedentes
1.1. Elogia
1.1.1. Inscricións funerarias en verso, en eloxio dun defunto
1.1.2. Sepulcros de membros da familia dos Escipións
1.2. Carmina convivalia
1.2.1. Cantar ao final dos banquetes
1.2.2. Clarorum uirorum laudes atque virtutes
1.2.2.1. Valorosas fazañas dos antepasados ilustres
1.3. Carmina triumphalia
1.3.1. Cantos e triunfo polos soldados ao xeneral vencedor
1.3.1.1. Humor e burlas incluso ao xeneral
1.4. Neniae
1.4.1. Honras fúnebres de personaxes ilustres
1.4.2. Praeficae
1.4.2.1. Recitaban as virtudes e os feitos históricos
2. 4. Épocas, autores e obras representativas
2.1. Época arcaica (III-II a.c.)
2.1.1. Imitación de estruturas da época grega adaptándoa ós temas xenuínos do pobo romano
2.1.1.1. Ennio
2.1.1.1.1. Annales
2.1.1.2. Gneo Nevio
2.1.1.2.1. Bellum poenicum
2.1.1.3. Livio Andrónico
2.1.1.3.1. Odussia
2.2. Época clásica (I a.C.-I d.C.)
2.2.1. Crise da República e rexeneración moral de Augusto
2.2.1.1. Virxilio
2.2.1.1.1. Odisea
2.2.1.2. Ovidio
2.2.1.2.1. Metamorfose
2.2.1.3. Lucano
2.2.1.3.1. Farsalia
2.3. Época posclásica ( I d.C.)
2.3.1. Silio Itálico
2.3.1.1. Púnicas
2.3.2. Valerio Flaco (Argonáuticas)
2.3.3. Papinio Estacio (Tebaida e Aquileida)
3. VIRXILIO
3.1. 1. Biografía
3.1.1. Nace no ano 70 a.C. en Mantua
3.1.2. Estudos en Roma e Milán
3.1.3. Estuda filosofía co epicúreo Sirón
3.1.4. Bucólicas
3.1.4.1. Primeira obra de embergadura
3.1.5. Círculo literario de Mecenenas e Augusto
3.1.5.1. Escribe
3.1.5.1.1. Xeórxicas
3.1.5.1.2. Eneida
3.1.6. Antes de morrer ordena queimar a Odisea
3.1.6.1. Os seus amigos co consentimento de Augusto non lle fixeron caso.
3.2. 2. Eneida
3.2.1. Encargo do emperador Augusto
3.2.2. Síntese da Odisea e a Ilíada
3.2.3. Métrica
3.2.3.1. Hexámetro
3.2.4. Estrutura
3.2.4.1. 12 libros onde se narra cunha estrutura argumental que segue os poemas de Homero
3.2.4.1.1. 6 primeiros libros
3.2.4.1.2. 6 últimos libros
3.2.5. Elementos da épica tradicional
3.2.5.1. Símiles
3.2.5.2. Comparacións
3.2.5.3. Fórmulas
3.2.5.4. Arcaísmos
3.2.6. Temática
3.2.6.1. Todo sucede pola ira da Deusa Xuno, que se manifesta ao comezo da obra e ao final
3.2.6.2. Temas e elementos novos
3.2.6.2.1. Uso da profecía
3.2.6.2.2. Habilidade na descrición de personaxes
3.3. 3.Finalidade da obra
3.3.1. Idea inicial de realizar un poema para engrandecer a figura de Augusto
3.3.1.1. Finalmente decidiu narrar os acontecementos dun feito histórico
3.3.2. Virxilio converte ás orixes no tema fundamental da época
3.3.2.1. Aínda así consegue inserir na Eneida outros subapartados
3.3.2.1.1. Glorificación de Augusto
3.3.2.1.2. Baixada de Eneas aos infernos
3.3.2.1.3. Libro VIII
3.3.3. Asociación ao movemento promovido por Augusto
3.3.3.1. Restauración moral e cívica
3.3.3.2. Orgullo romano e tradicións helenas
3.3.3.3. Gusto polo helenismo alexandrino
3.3.4. Nova vida en Roma
3.3.4.1. Unha Roma cosmopolita
3.3.4.1.1. Capital dun Estado centralizado
3.3.4.1.2. Achar no pasado austero unha xustificación do podería
3.3.4.2. Creación dunha historia e tradición
3.3.4.2.1. Grecia
3.3.4.2.2. Roma
3.3.5. Síntese
3.3.5.1. Exaltación nacional
3.3.5.2. Explicación dinástica
3.3.5.3. Creación do pobo rei a partir das ruínas de Troia
3.4. 4. Estilo
3.4.1. Segue as pegadas de Homero
3.4.2. Creación da epopea sabia
3.4.2.1. Coñecementos vastos sometidos á selección para a glorificación de Roma
3.4.2.2. Carácter subxectivo
3.4.2.3. Exaltación dos sentimentos
3.4.2.3.1. Profundidade na psicoloxía dos personaxes
3.4.2.3.2. Épica feita de dores e paixóns
3.4.2.3.3. Espírito elexíaco
3.4.3. Presentación dos personaxes
3.4.3.1. Eneas
3.4.3.1.1. Heroe
3.4.4. Lingua
3.4.4.1. Solemnidade épica coa graza dos neotéricos
3.4.4.2. Sinestesias, cores e sons
3.4.4.3. Adaptación á fase da evolución dos feitos
3.4.4.3.1. Brillante
3.4.4.3.2. Vigoroso
3.4.5. Influencias en autores posteriores
3.4.5.1. Dante
3.4.5.1.1. Elexiuno coma guía para o inferno
3.4.5.2. Virxilio
3.4.5.2.1. Chamouno "Pai de Occidente"
3.5. 5. Sensibilidade poética
3.5.1. A súa obra ten carácter elexíaco e tende ao lirismo
3.5.2. Relación cos personaxes
3.5.2.1. O poeta chora e sofre cos seus personaxes
3.5.2.1.1. Comparacións
3.5.2.1.2. A tristura de Andrómaca, viúva e cativa
3.5.2.1.3. Dido
3.5.2.1.4. Casandra
3.5.2.1.5. Corebo
3.5.2.1.6. Lauso
3.5.3. É o poeta do amor
3.5.4. Representación das inquietudes sociais dos actuais séculos
3.5.4.1. Inspiración grega
3.5.4.2. Espírito romano
3.5.4.3. Corazó cristiá
3.5.5. Morriña do pasado de Roma
3.5.5.1. Gloria do presente
3.5.5.1.1. Porvir da humanidade
3.5.5.1.2. Amor universal
3.6. 6. Influencia de Virxilio na literatura universal
3.6.1. O inicio da Eneida
3.6.1.1. Coñecidos coma o inicio do Quijote
3.6.1.2. Neste comezo ee debedor de Homero
3.6.1.3. Serviron de influencia para moitos poetas épicos posteriores e para a literatura moderna
3.6.1.3.1. Os Lusíadas
3.6.1.3.2. La Araucana
3.6.2. Unha versión medieval
3.6.2.1. O mito da guerra de Troia pervive durante a Idade Media por influenza latina, non grega
3.6.2.2. Guido delle Colonne: Historia destructionis Troiae
3.6.3. Tácito e Virxilio
3.6.3.1. De oratoribus XIII, Tácito
3.6.4. Dante e Virxilio
3.6.4.1. Divina Comedia
3.6.4.1.1. El Infierno, I, 79-87
3.7. 7. Argumento
3.7.1. LIBRO I Narracións de historias da guerra de Troia e caída da mesma.
3.7.1.1. Naves dos troianos no mar de Sicilia
3.7.1.2. Venus informa a Eneas de que está en terras da raíña Dido
3.7.1.3. Ascanio, Cupido e Venus
3.7.1.3.1. Venus logra coa axuda de Cupido que dido se namore de Eneas
3.7.2. LIBRO II Eneas parte para fundar unha nova cidade coas indicacións da pantasma de Héctor. Aparición de Dido.
3.7.2.1. Recordos de Eneas, como llos conta a Dido no banquete
3.7.2.1.1. Caída de Troia
3.7.2.1.2. A pantasma de Héctor lle pide a Eneas que escape para buscar un novo asentamento
3.7.3. LIBRO III Probemática navegación cara o destino e morte de Anquises.
3.7.3.1. Eneas, xunto cos fuxidos da hecatombe fuxen cara ás costas de Tracia
3.7.3.1.1. Illa de Delos
3.7.3.1.2. Creta
3.7.3.1.3. Illas Estrófades
3.7.3.1.4. Epiro
3.7.3.1.5. Costas de Sicilia
3.7.3.1.6. Drépano
3.7.4. LIBRO IV Historia de amor e engano entre Dido e Eneas coa intervención divina
3.7.4.1. Amor entre Dido e Eneas
3.7.4.1.1. Memoria de Siqueo, marido morto
3.7.4.1.2. Aconsellada pola súa irmá Ana
3.7.4.1.3. Xuno e Venus
3.7.4.1.4. Xúpiter envía a Mercurio para que recorde a súa función
3.7.4.1.5. Eneas prepara a partida e Dido intenta convencelo para que se quede
3.7.5. LIBRO V Chegada ás costas de Sicilia e honra da morte do pai de Eneas
3.7.5.1. O rei Acestes acólleos nas costas de Sicílea
3.7.5.1.1. Xogos no sepulcro do seu pai
3.7.5.2. Mulleres troianas, instigadas por Iris incendian a flota
3.7.5.3. Anquises aparece en soños e dille a Eneas que se dirixa a Cumas
3.7.5.3.1. Obedece ao seu pai e no camiño perde a Palinuro, piloto da nave
3.7.6. LIBRO VI Descenso ao Tártaro e conversa de Eneas co defunto pai para saber como afrontar o futuro.
3.7.6.1. Eneas chega a Cumas
3.7.6.1.1. Entrevístase coa Sibila e escoita o seu oráculo
3.7.6.1.2. Palinuro, Caronte, Chiras do Choro, Tártaro e Campos Elíseos
3.7.6.2. Nos Campos Elíseos fala coa pantasma de seu pai
3.7.6.2.1. Eloxio a Marcelo
3.7.7. LIBRO VII Chegada ao Lacio e guerras no asentamento próximo ao río Tíber, importancia do rei Latino e a súa filla.
3.7.7.1. Segunda parte
3.7.7.1.1. Guerras no Lacio
3.7.8. LIBRO VIII A búsqueda da alianza con Evandro, establecemento do pobo no monte Palatino, guerra contra Merencio.
3.7.8.1. Deus do Tíber
3.7.8.2. Evandro
3.7.8.3. Palatino
3.7.8.4. Caco, Vulcano e Evandro
3.7.9. LIBRO IX Ascanio asasina a Númaro e entradanda de Turno no campamento ocasionando unha matanza.
3.7.9.1. Aparición da Deusa Cibeles
3.7.9.2. Aventura nocturna de Niso e Euríalo
3.7.9.3. Numano, Pándaro e Bitias
3.7.10. LIBRO X Xúpiter convoca a asemblea dos deuses para discutir a guerra do Lacio ante as diferenzas entre Xuno e Venus
3.7.10.1. Asemblea dos deuses para discutir a guerra do Lacio
3.7.10.2. Xuno - Venus
3.7.10.3. Evandro
3.7.10.4. Palante
3.7.10.5. Mecenio
3.7.10.6. Lauso
3.7.11. LIBRO XI
3.7.11.1. Eneas celebra a morte de Mecencio na honra de Marte
3.7.11.2. Diomedes, Turno e Drances
3.7.12. LIBRO XII Turno acepta a enfrontarse en combate segundo a proposta de Eneas e falece.
3.7.12.1. Turno enfróntase contra Eneas en combate
3.7.12.2. Engano da raíña Amata
3.7.12.2.1. Turno morre en mans de Eneas
4. 1. Introdución
4.1. Etimoloxía
4.1.1. Epos
4.1.1.1. Poema heroico
4.1.2. Épos (grego)
4.1.2.1. Obra, palabra
4.2. Definición
4.2.1. Xénero literario que manifesta as narracións de fazañas lexendarias de heroes históricos ou as orixes dun pobo.
4.3. Características
4.3.1. Trazos propios
4.3.2. Gran influencia en literatura posterior
4.3.3. Orixe
4.3.3.1. Non xorde da traición oral
4.3.3.2. Imitación na escrita dos autores gregos
5. 2. Características xerais
5.1. A súa orixe
5.1.1. A meirande parte de culturas
5.1.1.1. Épica comeza sendo oral e cantada
5.1.2. Excepción de Roma
5.2. A forma
5.2.1. Verso
5.2.1.1. Ritmo lento e maxestuoso
5.2.1.2. Emprego do Hexámetro
5.3. O tema
5.3.1. Fazañas dos seres heroicos máis recoñecidos por unha comunidade
5.3.2. Épica grega
5.3.2.1. Foi o modelo da latina
5.3.2.2. Nela nárranse as aventuras dos grregos e os troianos na Guerra de Troia
5.3.2.2.1. Ilíada
5.3.2.2.2. Odisea
5.4. Figuras heroicas
5.4.1. Valores morais
5.4.2. Actitudes sociais máis prezadas pola cultura
5.5. Figuras retóricas
5.5.1. Para que o rapsoda memorizara mellor o texto
5.5.1.1. Linguaxe formular
5.5.1.1.1. O enxeñoso Ulises, mirándolle con torva face, exclamou: Atrida! Que palabras se che escaparon do ceco dos dentes?
5.5.1.2. Epítetos
5.5.1.2.1. Hera, a deusa dos níveros brazos
5.5.1.2.2. Aquiles, o dos pés lixeiros
5.5.1.2.3. Héctor, o domador de cabalos
5.5.1.3. Símiles e comparacións
5.5.1.3.1. Indican o paso dun episodio a outro
5.5.1.3.2. Viveza
5.5.1.3.3. Relaxar a tensión en momentos de tensión coma un combate