1. 1) Yapım Ekleri
1.1. Eklendiği kelimenin anlamını, yapısını ve görevini değiştiren eklerdir. Dörde ayrılır.
1.1.1. A) İsimden İsim Yapım Ekleri
1.1.2. B) İsimden Fiil Yapım Ekleri
1.1.3. C) Fiilden Fiil Yapım Ekleri
1.1.4. D) Fiilden İsim Yapım Ekleri
1.2. Yapım eklerini bulmak için en kullanışlı yöntem, mastar eklerini "-mek, mak" kullanmaktır.
1.2.1. Gerek kelime kökünden sonra, gerekse her yapım ekinden sonra mastar ekleri kullanılarak; kelime kökünün türü ve yapım eklerinin türü tespit edilir.
1.2.1.1. Örneklerle somutlaştıralım!
1.2.1.1.1. saygılı
1.2.1.1.2. gözlemci
1.2.1.1.3. adlandırmak
1.2.1.1.4. okutulan
1.2.1.1.5. bildiri
1.2.1.1.6. yaşantı
1.2.1.1.7. inceltmek
1.2.1.1.8. karartmak
1.2.1.1.9. görgülü
1.2.1.1.10. kavrulan
1.2.1.1.11. örüntülü
1.2.1.1.12. haksızlık
1.2.1.1.13. katılımcı
1.2.1.1.14. kalıntı
1.2.1.1.15. uçurtma
1.2.1.2. Örneklerler somutlaştıralım!
1.2.1.2.1. karşılaştırıcı
1.2.1.2.2. koşuşturarak
1.2.1.2.3. durgunlaşıp
1.2.1.2.4. çevrelenince
1.2.1.2.5. üretkenlik
1.2.1.2.6. kimsesizlik
1.2.1.2.7. kurtarılan
1.2.1.2.8. konaklatmak
1.2.1.2.9. yetersizlik
1.2.1.2.10. sürükleyici
1.2.1.3. Örneklerle somutlaştıralım
1.2.1.3.1. dalgalandırılan
1.2.1.3.2. sorgulayıcı
1.2.1.3.3. çoğalttırıcı
1.2.1.3.4. düşüncesiz
1.2.1.3.5. savrulunca
1.2.1.3.6. oynattırılan
1.2.1.3.7. ayrıntılı
1.2.1.3.8. sıvılaştırma
1.2.1.3.9. kovalanınca
1.2.1.3.10. heyecanlandırcı
2. "ek" nedir, işlevi nedir? sorusuna cevap vermeden önce şu örnekleri inceleyelip bizim için ne ifade ettiğini düşünelim!
2.1. Geç yap hafta top al karar tart aç
2.1.1. Geç-en-ler-de yap-ıl-an hafta-lık top-lan-tı-da al-ın-an karar-lar tart-ış-ma-y-a aç-ıl-dı.
3. Sözcüklerin anlam, yapı ve görevlerini değiştiren ya da kelimeler arasında anlam ilişkileri sağlayan yapılardır. İkiye ayrılır.
4. 2) Çekim Ekleri
4.1. Eklendiği kelimelerin cümle içinde diğer kelimelerle anlam bağlantısı kurmalarını sağlayan eklerdir. İkiye ayrılır.
4.1.1. A) İsim Çekim Ekleri:
4.1.1.1. 1) Hal Ekleri:
4.1.1.1.1. Belirtme Hali: "-ı, -i, -u, -ü"
4.1.1.1.2. Yönelme Hali: "-e, -a"
4.1.1.1.3. Bulunma Hali: "-de, -da, -te, -ta"
4.1.1.1.4. Ayrılma Hali: "-den, -dan, -ten, -tan"
4.1.1.2. 2) Çokluk Eki: "-ler, -lar"
4.1.1.2.1. Eklendiği isme say bakımından çokluk anlamı verir. Şahıs ekiyle karıştırılmamalıdır.
4.1.1.3. 3) İyelik Ekleri: "-m, -n, -i, -miz, -niz, -leri
4.1.1.3.1. Bir varlığın başka bir varlığa ait olduğunu bildiren eklerdir. İyelik eki alan kelimeleri "neyin, kimin" sorularını sorarak tespit edebiliriz. Belirtme haliyle karıştırılmamalıdır. Bir kelime hem iyelik hem de belirtme halini aynı anda alabilir. Bu durumda kelime önce iyelik eki, sonra belirtme hal ekini alır.
4.1.2. B) Fiil Çekim Ekleri:
4.1.2.1. 4) İlgi (Tamlayan) Ekleri: "-ın, -in, -un, -ün"
4.1.2.1.1. Belirtili isim tamlamasında "tamlayan" unsurunun aldığı ektir. İyelik ekini alan kelimeye sorulan "neyin, kimin" sorularına cevap olan kelimede bulunur.
4.1.2.2. 1) Kip Ekleri
4.1.2.2.1. A) Bildirme (Haber/Zaman) Kipleri
4.1.2.2.2. B) Dilek (Tasarlama) Kipleri
4.1.2.3. 2) Şahıs Ekleri
4.1.2.3.1. Bir eylemin hangi şahıs tarafından gerçekleştirildiğini gösteren eklerdir.