Create your own awesome maps
Even on the go
with our free apps for iPhone, iPad and Android
Get StartedAlready have an account? Log In
Ο χημικός Dr. Otto Hutzinger είπε μετά το ατύχημα στο Σεβέζο : "Ο Θεός δημιούργησε 91 στοιχεία, ο άνθρωπος 15 και ο διάβολος μόνον ένα, το χλώριο".
Ανακαλύφτηκε το 1774 από τον Scheele που το θεώρησε αρχικά ως χημική ένωση. Αργότερα, το 1809, οι Gay-Lussac, Thenard και Daνy απέδειξαν ότι αυτό δρα ως απλό σώμα. Το χλώριο έχει χρώμα κιτρινοπράσινο. Η μυρωδιά του, που είναι βαριά και πνιγηρή, ερεθίζει τα αναπνευστικά όργανα. Είναι τοξικό αέριο. Έχει πυκνότητα 2,5 gr/cm3, υγροποιείται εύκολα και έχει σημείο ζέσης στους -35° C. Η εναποθήκευσή του και η μεταφορά του γίνεται ενώ βρίσκεται σε υγρή μορφή, μέσα σε φιάλες. Το αέριο χλώριο είναι αρκετά ευδιάλυτο στο νερό και δίνει "χλωριούχο νερό". Το χλώριο είναι τοξικό στην επαφή, την κατάποση και την εισπνοή. Απαραίτητη είναι η χρήση γαντιών, γυαλιών ασφαλείας και καλού εξαερισμού κατά την χρήση του. Συγκεντρώσεις άνω των 500 ppm είναι θανατηφόρες. Η μέγιστη επιτρεπόμενη συγκέντρωση στον αέρα για οκτάωρο είναι 1 ppm. Είναι επίσης πάρα πολύ τοξικό για τους θαλάσσιους οργανισμούς. Το χλώριο αποτέλεσε τη βάση για τα πρώτα χημικά όπλα που χρησιμοποιήθηκαν στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Με τον όρο χλωρίνη αναφερόμαστε στην εμπορική ονομασία διαλύματος υποχλωριώδους νατρίου (NaClO), το οποίο προορίζεται για οικιακή χρήση, κύρια για λεύκανση ή ήπια απολύμανση χώρων. Η χλωρίνη είναι διάλυμα NaClO περιεκτικότητας από 3% έως 6%, ανάλογα με τον κατασκευαστή. Έχει χρώμα υποκίτρινο, μυρίζει έντονα χλώριο και είναι καυστικό για το δέρμα, τα μάτια και τους βλεννογόνους.
Το νερό, που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση δεν πρέπει να περιέχει χημικές ουσίες και μικροοργανισμούς σε ποσότητες που μπορεί να έχουν επιπτώσεις στην υγεία. Μία ευρέως διαδεδομένη μέθοδος απολύμανσης είναι η χρήση ελεύθερου χλωρίου, το οποίο είναι τοξικό στους περισσότερους παθογόνους μικροοργανισμούς. Ελεύθερο (ή υπολειμματικό) είναι το χλώριο στην μοριακή του μορφή και τα παράγωγα του (υποχλωριώδες οξύ, υποχλωριώδη ιόντα). Το μεγάλο προτέρημα της χλωρίωσης, έναντι άλλων απολυμαντικών ουσιών, είναι η ισχυρή δραστικότητα του σε πολλούς παθογόνους μικροοργανισμούς αλλά και η υπολειμματική του δράση (παραμένει σαν προστατευτικός παράγοντας για αρκετό χρονικό διάστημα μέσα στο νερό). Ένα πρόβλημα που μπορεί να παρουσιαστεί σε συστήματα ύδρευσης είναι αυτό της προσκόλλησης των μικροοργανισμών σε τοιχώματα των σωλήνων και η δημιουργία biofilms κάνοντας το έργο της απολύμανσης πολύ δύσκολο. Δυστυχώς αυτό που μας έσωσε από παλιότερες ασθένειες, όπως χολέρα, γαστρεντερίτιδα κ.λ.π., έρχεται σήμερα να μας καταδικάσει σε πολύ μεγαλύτερες ασθένειες όπως: καρκίνο, νεφρικές παθήσεις και σε πολλές άλλες εκφυλιστικές ασθένειες. Το χλώριο, όπως έχει αποδειχθεί πλέον, όταν μπαίνει στο νερό ενώνεται με διάφορα οργανικά στοιχεία και δημιουργεί πολλές επικίνδυνες ενώσεις όπως το χλωροφόρμιο που ευθύνεται κατά μεγάλο ποσοστό στη δημιουργία των ανωτέρω ασθενειών.
Είναι φυτοπροστατευτικά προϊόντα, οργανικών ή ανόργανων ενώσεων, για την καταπολέμηση των εντόμων και των διαφόρων μορφών τους (αυγά, προνύμφες, νύμφες), που προκαλούν ζημιές στην γεωργία. Τα εντομοκτόνα με χλώριο, ειδικά το DDT, προκάλεσαν προβλήματα βιοσυσσώρευσης σε οργανισμούς πιο πάνω στην τροφική αλυσίδα.Στις δεκαετίες του '50 και του '60 έγινε μεγάλη χρήση εντομοκτόνων του DDT, Aldrine και εξαχλωροβενζόλιο που είναι χλωριωμένα παράγωγα των υδρογονανθράκων, οι οποίες είναι ουσίες τοξικότατες και προκαλούν καρκίνο. Για τους λόγους αυτούς έχουν απαγορευτεί από τη δεκαετία του '70.
Το PVC (πολυβινυλοχλωρίδιο ή κοινώς βινύλιο) είναι θερμοπλαστικό υλικό που παράγεται με βάση το πετρέλαιο και το χλώριο και είναι το πλέον χρησιμοποιούμενο συνθετικό υλικό. Θεωρείται το χειρότερο απ’ όλα τα πλαστικά σε ότι αφορά τις περιβαλλοντικές επιδόσεις του. Το PVC δημιουργεί περιβαλλοντικά προβλήματα σε όλο τον κύκλο της ζωής του. Η παραγωγή PVC απαιτεί τη μεταφορά επικίνδυνων εκρηκτικών ουσιών και συνεπάγεται τη δημιουργία τοξικών αποβλήτων. Κατόπιν, επειδή το PVC από μόνο του είναι σχεδόν άχρηστο ως πλαστικό, πρέπει να αναμιχθεί με μια σειρά από χημικές ουσίες για να γίνει μαλακό και εύκαμπτο, με βαρέα μέταλλα για να γίνει σκληρό ή να αποκτήσει χρώμα και με μυκητοκτόνα που το προστατεύουν από αδηφάγα βακτήρια. Έτσι η παραγωγή του PVC δημιουργεί επιπλέον μια παράλληλη τοξική βιομηχανία. Μια σημαντική, αν όχι η σημαντικότερη πηγή χλωρίου στα απορρίμματα είναι τα πλαστικά PVC.Χιλιάδες τόνοι πλαστικών PVC καταλήγουν κάθε χρόνο στις χωματερές (με τη μορφή φιαλών νερού, σωλήνων, δαπέδων, καλωδίων κτλ.)Τα μπουκάλια από PVC αποτελούν σήμερα μόλις το 20% της σχετικής αγοράς στην Ελλάδα, αφού τα τελευταία χρόνια υπάρχει στροφή στις φιάλες από πλαστικό PET που παρουσιάζουν λιγότερα προβλήματα.
Η χλωρίνη χρησιμοποιείται από την βιομηχανία χάρτου για δύο σκοπούς. Ο πρώτος έχει να κάνει με τη λιγνίνη, το φυσικό υλικό που χρησιμοποιεί το δέντρο για να κρατήσει τις κυτταρινικές ίνες του δεμένες μεταξύ τους. Οι κυτταρινικές ίνες είναι η πρώτη ύλη για την κατασκευή του χαρτιού. Το χλώριο διασπά τη λιγνίνη κι έτσι οι βιομήχανίες το χρησιμοποιούν για να κάνουν το χαρτί. Αφού διαλυθεί η λιγνίνη και ο πολτός είναι έτοιμος να γίνει χαρτί, το χλώριο χρησιμοποιείται ξανά για να κάνει το χαρτί λευκό. Το κακό λοιπόν είναι πως όταν γίνεται η λεύκανση του χαρτιού, η αντίδραση που γίνεται ανάμεσα στο χλώριο, τη λιγνίνη και τις κυτταρινικές ίνες παράγει τις πιο τοξικές ουσίες που έχουν δημιουργηθεί ποτέ. Οι πιο επικίνδυνες από αυτές είναι μια οικογένεια 75 διαφορετικών χημικών, γνωστών ως διοξίνες, αλλά και οι οργανοχλωρίνες. Έτσι τα απόβλητα που οι βιομηχανίες χάρτου απελευθερώνουν περιβάλλον, περιέχουν διοξίνες οι οποίες με τα χρόνια συγκεντρώνονται στον αέρα, το νερό και το χώμα και φυσικά, μέσω αυτών, στην τροφική αλυσίδα και σε εμάς.
Οι χλωροφθοράνθρακες είναι οργανικές ενώσεις του χλωρίου (CFCs) και επειδή υγροποιούνται εύκολα, είναι αδρανείς, μη τοξικοί, μη εύφλεκτοι, είναι φθηνοί, χρησιμοποιήθηκαν σαν ψυκτικά σε ψυγεία και κλιματιστικά και αντικατέστησαν τα πολύ τοξικά διοξείδιο του θείου και αμμωνία. Μεγάλες ποσότητες των CFCs χρησιμοποιήθηκαν στη βιομηχανία σε αφρώδη (διογκωτικά) προϊόντα π.χ. φλιτζάνια και πιάτα μιας χρήσης, φελιζόλ κλπ, σαν προωθητικά στα σπρέι , σαν διαλύτες στη βιομηχανία, καθαριστικά ηλεκτρονικών και βιομηχανικών προϊόντων, σε συστήματα πυρόσβεσης κλπ. Οι ενώσεις αυτές έχει αποδειχθεί ότι έχουν αρνητικές επιπτώσεις για το περιβάλλον , είναι κυρίως υπεύθυνες για την τρύπα του όζοντος αλλά συμβάλουν και στο φαινόμενο θερμοκηπίου. Επειδή οι CFCs είναι σχετικά αδρανείς ενώσεις(δεν αντιδρούν με άλλες και έτσι να καταστραφούν), αφού βρεθούν στην ατμόσφαιρα μένουν αναλλοίωτες για πολλά χρόνια και σιγά-σιγά ανέρχονται και φθάνουν στη στρατόσφαιρα. Μόλις βρεθούν εκεί, διασπώνται από την υπεριώδη ακτινοβολία και δίνουν ρίζες χλωρίου (Cl .). Οι ρίζες χλωρίου καταστρέφουν μόρια του όζοντος και πάλι αναγεννώνται. (Μια μόνο ρίζα χλωρίου μπορεί να καταστρέψει πάνω από 100.000 μόρια όζοντος). Έτσι το στρατοσφαιρικό όζον ελαττώνεται με ταχύ ρυθμό και στη θέση απομένει μια «τρύπα» , απ’ όπου η επικίνδυνη υπεριώδης ακτινοβολία διέρχεται ανενόχλητη και φθάνει ως την επιφάνεια της Γης. Με το πρωτόκολλο του Μόντρεαλ, η χρήση των ψυκτικών ουσιών CFC (χλωροφθοράνθρακες) στις αναπτυγμένες χώρες είναι απαγορευμένη από το 1996, και στις αναπτυσσόμενες χώρες η σταδιακή κατάργηση θα διαρκέσει έως το 2010. Στην αγορά έχουν εμφανιστεί εναλλακτικές ψυκτικές ουσίες HFC (υδροφθοράνθρακες), οι οποίες είναι αβλαβείς στο στρώμα όζοντος, αλλά έχουν μεγάλη συνεισφορά στην παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας (φαινόμενο θερμοκηπίου) και γι’ αυτό τίθενται κατά ομάδες που αντιμετωπίζονται από το πρωτόκολλο του Κιότο.
Οι διοξίνες είναι τόσο διαδεδομένες πλέον στο περιβάλλον που όλοι μας παίρνουμε καθημερινά τουλάχιστον 300-600 φορές πάνω από το "ασφαλές" όριο. Καθώς λοιπόν συγκεντρώνονται στο σώμα μας, αρχίζουν να φαίνοντα τα αποτελέσματα, καθώς οι διοξίνες είναι θανατηφόρες. Είναι τα πιο καρκινογενή χημικά που γνωρίζει η επιστήμη σήμερα. Έρευνες συνδέουν τις διοξίνες με τον καρκίνο, ανομαλίες στην αναπαραγωγή, παραμορφώσεις και αναπτυξιακά προβλήματα σε παιδιά καθώς και κατάρρευση του ανοσοποιητικού συστήματος. Το ίδιο επικίνδυνες είναι και οι οργανοχλωρίνες, υπεύθυνες επίσης για καρκίνους, μείωση της αναπαραγωγικότητας, μείωση του IQ και παραμορφώσεις και ανωμαλίες στο ανοσοποιητικό σύστημα.
Το χημικό στοιχείο Χλώριο είναι ένα αμέταλλο στοιχείο. Ανήκει στην ομάδα VII του Περιοδικού συστήματος, τα Αλογόνα. Έχει ατομικό αριθμό 17 και ατομικό βάρος 35,453 , . Το σύμβολό του είναι Cl.Στη φύση βρίσκονται δύο σταθερά ισότοπα του χλωρίου: το 35Cl και το 37Cl, με ποσοστά 75,78 % και 24,22 %.
Το χλώριο υπάρχει στη φύση στο χλωριούχο νάτριο, (αλάτι), που βρίσκεται σε πολύ μεγάλες ποσότητες στο θαλασσινό νερό αλλά και ως ορυκτό αλάτι.Το αλάτι, ή χλωριούχο νάτριο, χρησιμοποιείται για να συντηρήσει και να δώσει γεύση στα τρόφιμα. Υπάρχει επίσης φυσικά σε όλα τα τρόφιμα.Το αλάτι είναι απαραίτητο για τη ζωή και για την καλή υγεία και σχετίζεται με την αρτηρική πίεση.
Το χλώριο και οι ενώσεις του έχουν χρησιμοποιηθεί πολλές φορές ως χημικά όπλα κατα τη διάρκεια των πολέμων.Το πρώτο χημικό όπλο που χρησιμοποιήθηκε σε πόλεμο ήταν αέριο χλώριο, το 1915, από το γερμανικό στρατό εναντίον του γαλλικού. Στον πόλεμο του Βιετνάμ χρησιμοποίησαν ένα αποφυλλωτικό των δέντρων, τον «πορτοκαλί παράγοντα», που απογύμνωνε τα δέντρα από τα φύλλα τους για καλύτερο εντοπισμό των Βιετκόνγκ. Ράντισαν το Βιετνάμ με 14.000.000 γαλόνια από «πορτοκαλί παράγοντα», που περιείχε προσμείξεις διοξινών, με αποτέλεσμα 1.500.000 Βιετναμέζοι να εμφανίσουν καρκινογενέσεις, τερατογενέσεις και μόνιμες ασθένειες του δέρματος και του ανοσοποιητικού συστήματος.
Το χλώριο είναι ένας ηλεκτρολύτης, ένα αρνητικά φορτισμένο στοιχείο, που συνεργάζεται με άλλους ηλεκτρολύτες όπως το Κάλιο, νάτριο και ολικό διοξείδιο του άνθρακα( CO 2 ), για να βοηθήσει στη ρύθμιση της ποσότητας του υγρού στο σώμα και να διατηρήσει την οξεοβασική ισορροπία. Το χλώριο βρίσκεται σε όλα τα υγρά του σώματος αλλά στη μεγαλύτερη συγκέντρωση βρίσκεται στο αίμα και στο υγρό που υπάρχει έξω από τα κύτταρα του σώματος. Τις περισσότερες φορές το χλώριο αντανακλά τις συγκεντρώσεις του νατρίου, αυξάνεται και μειώνεται για τους ίδιους λόγους και σε άμεση συσχέτιση με το νάτριο. Όταν υπάρχει όμως κάποια οξεοβασική διαταραχή, τα επίπεδα του χλωρίου στο αίμα μπορεί να αλλάξουν ανεξάρτητα από τα επίπεδα του νατρίου καθώς το χλώριο δρα σαν ρυθμιστής. Βοηθά στο να διατηρηθεί η ηλεκτρική ουδετερότητα σε κυτταρικό επίπεδο μετακινούμενο μέσα ή έξω από το κύτταρο ανάλογα με τις ανάγκες. Το χλώριο μπαίνει στο σώμα με την τροφή ή το αλάτι του φαγητού, το οποίο αποτελείται από ιόντα νατρίου και χλωρίου. Το περισσότερο χλώριο απορροφάται από τη γαστρεντερική οδό, και το πλεόνασμα εκκρίνεται στα ούρα. Τα φυσιολογικά επίπεδα του αίματος παραμένουν σταθερά, με μια μικρή πτώση μετά τα γεύματα γιατί το στομάχι παράγει οξύ μετά το φαί, χρησιμοποιώντας το χλώριο του αίματος.
