1. โปรเตสแตนท์เรียกว่า’’ศีลจุ่ม’’เป็นศีลที่สำคัญที่สุดที่ทำครั้งเดียวในชีวิตเมื่อเเรกเกิด เพราะเชิ่อว่ามนุษย์ทกคนมีบาปติดตัวมาตั้งแต่กำเนิด สืบต่อมาจากมนุษย์คู่แรกคืออดีมกับอีวา หากไม่รับศีลล้างบาปจะไม่มีสิทธิรับศีลอื่นๆ
2. เป็นศาสนาที่มีคนนับถือมากที่สุดในโลก
3. เกิดขึ้นบนชายฝั่งทพเลเมดิเตอร์เรเนียน ทางตะวันออกกลาง
4. วิวัฒนาการมาจากศาสนายูดาย
5. เป็นศาสนาเอกเทวนิยม นับถือพระเจ้าองค์เดียว”พระยะโฮวาห์”
5.1. พิธีกรรมระลึกถึงองค์ศาสดา
5.1.1. พิธีกรรมระลึกถึงศาสดามหาวีระ
5.1.1.1. พิธีฉลองวันประสูติของมหาวีระ
5.1.2. พิธีไกตระ
5.1.2.1. จัดพิธีเคารพรูปองค์ศาสดาปีละ 2 ครั้ง ครั้งละ 9 วัน
6. จุดมุ่งหมายสูงสุดของศาสนา: การไปอยู่อนาจักรพระเจ้า
7. ศาสดา: พระเยซู
8. พิธีกรรม
8.1. พิธีศีลศักดิ์สิทธิ์ 7 ประการ
8.1.1. ศีลล้างบาป
8.1.2. ศีลกำลัง
8.1.2.1. ทำในระหว่างอายุ 9-14ปี เป็นพิธีที่แสดงถึงความสัมพันธ์ระหว่างพระเจ้ากับสนุษย์ เพื่อนยืนยันว่าตนเป็นคริสตศาสนิกชนโดยสมบูรณ์
8.1.3. ศีลมหาสนิท
8.1.3.1. โปรเตสแตนท์เรียกศีลนี้ว่า”มิซซา” เป็นพิธีระลึกถึงวันที่พระเยซูเสวยพระกระยาหารร่วมกับอัครสาวกเป็นครั้งสุดท้าย และสิ้นพระชนม์บนไม้กางเขน ผู้ทำพิธีจะแจกขนมปังและเหล้าองุ่น ซึ่งหมายถึงเนื้อและเลืดอของพระเยซู
8.1.4. ศีลแก้บาป
8.1.4.1. คือ การสารภาพบาปต่อบาทหลวง เพื่อขออภัยโทษจากพระเจ้า
8.1.5. ศีลเจิมคนไข้
8.1.5.1. เป็นพิธีที่ทำเพื่อให้กำลังใจจากผู้ป่วยหนัก
8.1.6. ศีลบวช
8.1.6.1. เป็นพิธีที่เจ้าอาวาสวัดทำให้ผู้เข้าพิธีบวชพระ หรือบาทหลวงในศาสนาคริสต์
8.1.7. ศีลสมรส
8.1.7.1. เป็นพิธีแต่งงานขอชายหญิงคู่หนึ่งต่อหน้าพระพักตร์พระเจ้า
9. หลักธรรม
9.1. หลักตรีเอกนุภาพ
9.1.1. หมายถึง พระเจ้าทรงมี3ภาคในองค์เดียวกันได้แก่
9.1.1.1. พระบิดา
9.1.1.1.1. หมายถึงพระยะโฮวาห์ พระเจ้าผู้สถิตย์อยู่บนสวรรค์ ทรงเป็นผู้สร้างโลก สร้างมนุษยชาติและสรรพสิ่งทั้งหลาย
9.1.1.2. พระบุตร
9.1.1.2.1. หมายถึงพรเยซุ พระบุตรของพระเจ้า เสด็จลงมาบนโลกเพื่อไถ่บาปแก่มนุษย์ผู้หลงผิดให้กลับคืนไปหาพระเจ้า
9.1.1.3. พระจิต
9.1.1.3.1. หมายถึง พระวิญญารบริสุทธิ์ที่อยู่ในจิตวิญญาณของมนุษย์ ช่วยทำให้มนุษย์ทำแต่ความดี
9.2. บาปกำเนิด
9.2.1. เป็นบาปที่บรรพบุรุษของมนุษย์(อดัมกับอีวา)ได้กระทำผิดต่อพระเจ้า โดยการแอบทานผลไม้แห่งความรู้และบาปนั้นได้ตกทอดมาสู่มนุษย์ทั้งหลายที่กำเนิดจะหมดไปได้ แต่เมื่อผ่านพิธีรับศีลล้างบาปแล้ว ด้วยเหตุนี้จึงเกิดเป็นความเชื่อที่ว่ามนุษย์ทุกคนมีความอ่อนแอทางด้านจิตใจเป็นเหตุให้กระทำความชั่วได้ง่ายจะต้องยึดมั่นในพระเจ้าเพื่อให้จิตใจมีความหนักแน่นและทำแต่ความดี
9.3. หลักความรัก
9.3.1. เป็นคำสอนที่สำคัญที่สุดของศาสนาคริสต์ หมายถึงความเป็นมิตร ความเมตากรุณา การเสียสละ การให้อภัย และความปราถนาให้ผู้อื่นมีความสุข มีคำสอนที่สำคัญ ดังนี้
9.3.1.1. ให้นับถือและพระเจ้าอย่างสุดใจ สุดความคิด และสุดกำลัง
9.3.1.2. พระเจ้าทรงโปรดให้ฝนตกและแดดออกเหนือคนดีและคนชั่วเหมือนกัน
9.3.1.3. จงรักเพื่อนบ้านเหมือนรักตัวเอง
9.3.1.4. จงรักศัตรู จงทำดีต้อผู้คนที่เกียจชังท่าน จงอวยพรผู้ที่สาปแช่งท่าน
9.3.1.5. หากผู้ใดตบแก้มขวาของท่าน จงหันแก้มซ้ายให้เขาตบด้วย
9.4. คำเทศนาบนภูเขา
9.4.1. เป็นการเทศนาที่กระทำต่อหน้าสาวกทั้ง12คนและผู้มาชุมนุมจำนวนมาก ถือเป็นการประมวลคำสอนทั้งหมดของพระเยซูอย่างเป็นระบบที่สุด เป็นหลักจริยธรรมที่พระเยซูทรงมอบให้แก่มนุษยืทุกคนได้ปกิบัติเพื่อความสุขในโลกนี้และโลหหน้า สามารถสรุปได้ดังนี้
9.4.1.1. การเป็นผู้มีสุข มี8ประเภท
9.4.1.1.1. ผู้โศกเศร้า
9.4.1.1.2. ผู้มีจิตใจอ่อนโยน
9.4.1.1.3. ผู้หิวกระหายความชอบธรรม
9.4.1.1.4. ผู้มีจิตใจกรุณา
9.4.1.1.5. ผู้มีจิตใจบริสุทธิ์
9.4.1.1.6. ผู้สร้างสันติ
9.4.1.1.7. ผู้ใดถูกข่มเหงเพราะความชอบธรรมแผ้นดินสวรรค์เป็นของเขา
9.4.1.1.8. ผู้ที่ถูกติเตียนนินทาว่าร้ายเพราะพระเจ้า
9.5. บัญญัติ10ประการ
9.5.1. 1.จงนมัสการพระผู้เป็นเจ้าพระองค์เดียว
9.5.2. 2.อย่าลืมฉลองวันพระเจ้าเป็นวันศักดิ์สิทธิ์
9.5.3. 3.อย่าออกนามพระเจ้าโดยไม่มีเหตุอันสมควร
9.5.4. 4.จงนับถือบิดามารดา
9.5.5. 5.อย่าฆ่าคน
9.5.6. 6.อย่าทำอุลามก
9.5.7. 7.อย่าลักขโมย
9.5.8. 8.อย่าใส่ความนินทาผู้อื่น
9.5.9. 9.อย่าผิดประเวณี
9.5.10. 10.อย่าคิดโลภในทรัพย์ของผู้อื่น
10. คัมภีร์
10.1. คัมภีร์ไบเบิล
10.1.1. 1. พันธสัญญาเดิม
10.1.1.1. บันทึกเป็นภาษาฮิบรูโบราณ
10.1.1.2. คัมภีร์ที่ศาสนาคริสต์และศาสนายูดายนับถือร่วมกัน
10.1.1.3. ชาวยิวไม่ยอมรับพันธสัญญาใหม่เป็นคัมภีร์ของตน เพราะไม่ยอมรับว่าพระเยซูเป็นบุตรของพระเจ้า
10.1.1.4. กล่าวถึงความเป็นมาของจักรวาล ความเป็นมาของมนุษยชาติ(อดัมกับอีวา) บัญญัติ 10 ประการ, วิธีการประกอบศาสนพิธี และกฎข้อห้ามต่างๆ
10.1.2. พันธสัญญาใหม่
10.1.2.1. บันทึกเป็นภาษากรีก
10.1.2.2. เป็นคัมภีร์ใหม่ของศาสนาคริสต์โดยตรง
10.1.2.3. เนื้อหาเกี่ยวกับคำสั่งสอนของพระเยซู และการปฏิรูปแนวทางการดำเนินชีวิตของพระเยซูครั้งที่เป็นระบบที่สุด คือ การเทศนาบนภูเขา
11. นิกาย
11.1. โรมันคาทอลิก
11.1.1. นิกายที่มีผู้นับถือมากที่สุดในโลก
11.1.2. มีพระสันตปาปา(Pope) เป็นประมุขสูงสุดของสาสนจักร ทรงพำนักอยู่ที่นครรัฐวาติกัน ประเทศอิตาลี องค์ปัจจุบัน คือ สมเด็จพระสันตะปาปาฟาสซิส
11.1.3. มีนักบวช และนักบวชไม่สามารถแต่งงานได้
11.1.4. สัญลักษณ์ คือ ไม้กางเขนที่มีพระเยซู
11.1.5. ผู้ที่นับถือศานาคริสต์ นิกายโรมันคาทอลิกในประเทศไทย เรียกว่า “คริสตัง”
11.1.6. นับถือพระเเม่มารี และนักบุญต่างๆ
11.1.7. มีความเชื่อในดินแดนชำระบาป คำสั่งสอน และประเพรีดั้งเดิมอย่างเคร่งครัด
11.1.8. นับถือศีลศักดิ์สิทธิ์ทั้ง 7ประการ
11.2. ออโธดอกซ์
11.2.1. ไม่ยอมรับอำนาจของพระสันตะปาปา
11.2.2. แยกออกจากนิกายโรมันคาทอลิกด้วยเหตุผลทางการเมืองและวัฒนธรรม
11.2.3. มีแพทริอาร์คเป็นประมุขสูงสุด
11.2.4. มีนักบวช โดยที่นักบวชประจำโบสถ์ท้องถิ่นสามารถแต่งงานได้ แต่บาทหลวงแต่งงานไม่ได้
11.2.5. เคารพรูปเคารพของพระเยซู,พระเเม่มารี และนักบุญท่านต่างๆโดยทำรูปเคารพสลักบนแผ่นไม้หรือกระเบื้องขัดมันที่มีลักษณะแบนไว้เพื่อสักการะบูชาเรียกว่า “รูปไอคอน”
11.2.6. ห้ามประดิษฐ์รูปเคารพบูชา 3มิติ เช่น รูปปั้น รูปหล่อ
11.2.7. ไม่เชื่อในแดนชำระบาป
11.2.8. ไม่นับถือสีลศักดิ์สิทธิ์ 7ข้อ เช่นเดียวกับนิกายโรมันคาทอลิก
11.3. โปรเตสแตนท์
11.3.1. เป็นนิกายที่เกิดขึ้นโดยมาร์ติน ลูเธอร์ ชาวเยอรมัน ซึ่งไม่ยอมรับพฤติกรรมของผู้นำทางศาสนาของนิกายโรมันคาทอลิก ที่ขายใบไถ่บาปให้ประชาชนในการระดมทุนเพื่อสร้างวิหาร Saint Peter
11.3.2. ชื่อนิกายมาจากคำว่า Protest หมายถึงนิกายคัดค้าน
11.3.3. ไม่เชื่อว่าพระสันตะปาปา และบาทหลวงมีอำนาจในการอภัยบาปได้
11.3.4. มีความเชื่อว่าทุกคนสามารถมีความสัมพันธ์โดยตรงกับพระเจ้าได้
11.3.5. ลัทธิแรกที่เกิดขึ้น คือ ลัทธิลูเธอรัน
11.3.6. ไม่มีนักบวช มีแต่ผู้สอนศาสนาซึ่งไม่สามารถแต่งงานได้
11.3.7. สัญลักษณ์ คือ ไม้กางเขนที่ไม่มีพระเยซู
11.3.8. ผู้ที่นับถือศาสนาคริสต์ นิกายโปรแตสแตนท์ในประเทศไทย เรียกว่าคริสเตียน
11.3.9. ไม่นับถือพระเเม่มารี และนักบุญต่างๆรวมถึงไม่เชื่อในแดนชำระบาปด้วย
11.3.10. นับถือศีลศักดิ์สิทธิ์เพียง 2ข้อ คือ ศีลล้างบาป และศีลมหาสนิท