TÜRK-İSLAM SANATI

1. ANADOLU KİLİMLERİ

1.1. "Anadolu kilimi" terimi, günümüzde Anadolu'da (veya Küçük Asya'da) ve bitişik bölgelerinde dokunmuş kilimleri ve halıları belirtmek için yaygın olarak kullanılan basitleştirilmiş bir ifadedir. Anadolu kilimleri, düz dokuma kilim ile birlikte, bugün resmi olarak Türkiye kültürü olarak anlaşılan ve insan uygarlığının en eski merkezlerinden birinin etnik, dini ve kültürel çoğulculuğundan türeyen bölge kültürünün önemli bir parçasını temsil etmektedir. İslam'ın gelişi ve İslam sanatlarının gelişmesi Anadolu kilim tasarımlarını derinden etkilemiştir. Motif ve desenler bu alanın siyasi tarihini ve sosyal çeşitliliğini yansıtmaktadır. Bununla birlikte, bugüne kadar yapılan bilimsel araştırmalar, belirli bir tasarım özelliğini belirli bir etnik veya bölgesel geleneğe atfetmemiş, hatta göçebe ve köy tasarım kalıplarını ayırt edememiştir.

1.2. Elibelinde:Motif sadece analık ve doğurganlığı değil, aynı zamanda kısmet, bereket, uğur ve mutluluğu da simgeler. Dişiliğin sembolüdür.

1.3. Hayat Ağacı:Bu motif sonsuzluğu simgeler.

1.4. Muska:Motif nazarın etkisini azaltmak ve sahibini kötü olaylardan korumak için kullanılır.

1.5. Bereket:Motif sonsuz mutluluğu ve bolluğu simgeler.

2. MİMARİ

2.1. Cami

2.2. Medrese

2.3. Türbe

2.4. Kervansaray

2.5. Saray

2.6. Kümbet

2.7. Minare

2.8. Kubbeli yapı sistemi

2.9. Taç kapılar

3. SÜSLEME SANATLARI

3.1. HAT SANATI

3.1.1. Kur’an-ı Kerim yazmaları

3.1.2. Cami süslemeleri

3.1.3. Nesih, Sülüs, Kufi yazı türleri

3.1.4. Hattatlar(Hat sanatını yapan kişiler): Şeyh Hamdullah

3.2. TEZHİP SANATI

3.2.1. El yazması süslemeleri

3.2.2. Geometrik ve bitkisel desenler

3.2.3. Altın yaldız

3.3. MİNYATÜR

3.3.1. Tarihi olayların görselleştirilmesi

3.3.2. Kitap süsleme sanatı

3.3.3. Perspektifsiz çizim

3.4. ÇİNİCİLİK

3.4.1. Cami içi ve dışı süslemeler

3.4.2. İznik ve Kütahya çinileri

3.4.3. Geometrik ve bitkisel desenler

3.5. HALICILIK VE DOKUMA

3.5.1. Selçuklu ve Osmanlı halıları

3.5.2. Sembolik motifler

3.5.3. El emeği, yün ve doğal boya kullanımı

3.6. HEYKEL VE RESİM

3.6.1. İslam’ın tasvir yasağı nedeniyle sınırlı

3.6.2. Soyut ve sembolik anlatım ön planda

3.6.3. Süsleme ve motif ön planda

4. ORTAK ÖZELLİKLER

4.1. Dini etkiler baskındır

4.2. Anlam derinliği ve sembolizm

4.3. Sanat eseri = Allah’a yakınlaşma aracı

4.4. İşlevsellik + estetik birlikteliği

4.5. Soyut ve sembolik anlatım

4.6. Figürden kaçınma (tasvir yasağı)

5. Selçuklu mimarisi

5.1. Kemerli yapılar, taç kapılar ve geometrik süslemeler yaygın

5.2. Örneğin, Konya'daki Alaeddin Camii.

6. Osmanlı mimarisi

6.1. Süleymaniye ve Selimiye camileri gibi yapılarla zirveye ulaşmıştır.

6.2. Sinan, bu dönemin en büyük mimarlarından biridir.