ทักษะการสื่อสารสำหรับอาชีพครู
by Nattaporn Sameansing
1. ความหมายการสื่อสาร (Communication)
1.1. คือกระบวนการในการสร้างปฏิสัมพันธ์ระหว่างบุคคลในสังคมหรือในกลุ่มกลุ่ม เป็นกระบวนการที่เกิดขึ้นตลอดเวลาระหว่างผู้เกี่ยวข้อง โดยตั้งใจ (รู้ตัว) และไม่ตั้งใจ(ไม่รู้ตัว) เช่น ครูในฐานะผู้ส่งสารพูดกับนักเรียนเป็นรายบุคคล หรือกับทั้งห้อง เป็นการสื่อสารความคิดของครูแก่นักเรียน ขณะเดียวกันครูก็เป็นผู้รับสารที่นักเรียนส่งกลับมาในรูปของสีหน้า แววตา ท่าทาง หรือคำพูด ที่สะท้อนถึงความคิดและความรู้สึกของนักเรียนที่มีต่อครู ผู้สื่อสารที่ดีจึงต้องเป็นทั้งผู้ส่งสารที่ดี และผู้รับสารที่ดีในเวลาเดียวกัน
2. ทักษะในการสื่อสารที่ดี
2.1. 1. attending คือ การตั้งใจ ให้ความสำคัญต่อการส่งและรับสื่อ เช่น การพูดอย่างตั้งใจ การแสดงความสนใจ
2.2. 2. Paraphasing คือ การพูดทวนการสะท้อนคำพูด เป็นการแสดงความสนใจและความต้องการที่จะรู้เพิ่มเติม
2.3. 3. Reflection of feeling คือ การสะท้อนอารมณ์ที่อีกฝ่ายแสดงออกมา กลับไปให้ผู้นั้นเข้าใจอารมณ์ของตนเองมากขึ้น
2.4. 4. Summarizing คือ การสรุปความ ประเด็นที่สำคัญเป็นระยะ เพื่อความเข้าใจที่ตรงกัน
2.5. 5. Probing คือ การซักเพิ่มเติมประเด็นที่สนใจ เพื่อหาความชัดเจนเพิ่มขึ้น
2.6. 6. Self disclosure คือ การแสดงท่าทีเปิดเผยเป็นมิตรของผู้ส่งสารโดยการแสดงความคิดเห็นหรือความรู้สึกของตน ที่ไม่ใช่การขัดแย้ง หรือตำหนิ
2.7. 7. Interpretation คือ การอธิบายแปรความหมายในประสบการณ์ที่อีกฝ่ายแสดงออกเพื่อให้เกิดความเข้าใจ รู้ในสิ่งที่มีอยู่ นั้นมากขึ้น
2.7.1. Destinations
2.8. 8. Confrontation คือการนำประเด็นที่ผู้ส่งสารพูดหรือแสดงออกด้วยท่าทาง ที่เกิดจากความขัดแย้ง สับสน ภายในของผู้ส่งสารเองกลับมา ให้ผู้ส่งสารได้เผชิญกับความขัดแย้ง สับสนที่มีอยู่ในตนเอง เพื่อนำไปสู่ความเข้าใจในตนเองเพิ่มขึ้น
3. ทักษะการฟัง (Listening Skills) (ครูจะใช้เพื่อ)
3.1. - เก็บและรวบรวมข้อมูล
3.2. - แลกเปลี่ยนข้อมูล
3.2.1. Destinations
3.3. - รับฟีดแบค
3.4. - ให้เข้าใจเรื่องราว
4. ทักษะการอ่าน (Reading Skills) ครูจะใช้เพื่อ
4.1. - แสวงหาความรู้ ค้นหาคำตอบ
4.2. -ตรวจสอบงานของนักเรียน
4.3. - ทำความเข้าใจเนื้อหา
4.4. - เกาะติดกระแส ทันสมัยต่อเหตุการณ์
5. ทักษะการพูด (Speaking Skills) (ครูจะใช้เมื่อ)
5.1. -ให้/ถ่ายทอด/แลกเปลี่ยนข้อมูล
5.2. -อธิบายสร้างความกระจ่าง
5.3. - สร้างบรรยากาศ
5.4. - นำเสนอมุมมองแตกต่าง
6. ทักษะการเขียน (Writing Skills) (ครูจะใช้เมื่อ)
6.1. -สร้างความเข้าใจและความน่าสนใจ
6.2. - บันทึกเรื่องราว
6.3. - แนะนำให้คำปรึกษา
6.4. - แสดงความคิดเห็น
7. ความล้มเหลวในการสื่อสารของครู
7.1. - ครูไม่บอกจุดประสงค์ในการเรียนการสอนให้ผู้เรียนทราบก่อนลงมือสอน ทำให้ผู้เรียนขาดทิศทางและเป้าหมายที่ชัดเจนในการเรียนรู้เนื้อหาบทเรียน
7.1.1. Destinations