Przyczyny

W 129 roku cesarz rzymski Hadrian wydał zarządzenie, aby na miejscu zburzonej Świątyni Jerozolimskiej zbudować świątynię Jowisza Kapitolińskiego. Miasto Jerozolima miało być przy tym całkowicie przebudowane na wzór hellenistyczny i służyć jako kolonia rzymska. Ponadto zabroniono Żydom pod karą śmierci ceremonii obrzezania, którą cesarz postrzegał jako formę samookaleczenia tego samego rodzaju co kastracja.

W 132 roku wybuchło kolejne powstanie żydowskie. Przyjmuje się, że jego główną przyczyną był między innymi brak zgody na odbudowę zburzonej świątyni jerozolimskiej oraz chęć przekształcenia Jerozolimy w kolonię rzymską. Jeszcze inną przyczyną mógł być wyjazd cesarza ze Wschodu oraz stosowane przez niego prześladowania religii żydowskiej.

Przebieg

Wodzem powstania, z tytułem "księcia Izraela" (hebr. nasi ha-Jisrael), został Szymon ben Koziba (inaczej Szymon Bar-Kochba), a arcykapłanem jego wuj Eleazar syn Charsoma. Obaj przywódcy wywodzili się z rodu Hasmoneuszy.

W wyniku walk Żydzi wyzwolili cały obszar prowincji wraz z Jerozolimą i ruinami Świątyni, w których wznowiono służbę ofiarniczą. W sumie powstańcy zdobyli ok. 50 twierdz oraz ok. 1000 miast i wsi.

Powstańcy prześladowali i zabijali chrześcijan za odmowę wyparcia się wiary w Jezusa Chrystusa i uznanie Szymona ben Koziby za Mesjasza .

Cesarz Hadrian wezwał z Brytanii generała Juliusza Sewera oraz Kwintusa Lolliusza Urbikusa, a do stłumienia powstania ściągnięto prawdopodobnie Legion XXII z Egiptu i – być może – Legion IX z odległej północy (z Brytanii lub Dolnej Germanii), na co jednak brak dowodów. W 135 roku Rzymianie wkroczyli do Judei, rozpoczynając walki z żydowskimi powstańcami. Stosowali zwykłą dla Rzymian taktykę dzielenia, izolowania i likwidowania kolejnych enklaw powstańczych.

Latem 135 roku zdobyli Jerozolimę. Jako ostatni punkt oporu w Galilei padła kwatera główna powstańców Bethar, na południowy-zachód od Jerozolimy (siedziba Sanhedrynu i zarazem miejsce przebywania Szymona Bar-Kochby).[Zamordowani zostali niemal wszyscy obrońcy, a pozostałych przy życiu sprzedano jako niewolników.

Skutki powstania

Ogółem podczas walk Rzymianie zburzyli 50 twierdz oraz 985 miast i wsi. Zginęło ok. 580 tysięcy Żydów. Wzgórze Świątynnew Jerozolimie zostało zaorane. Stanęła tam świątynia Jowisza i posąg Hadriana. Miasto nazwano Colonia Aelia Capitolina i uczyniono z niej kolonię dla wysłużonych żołnierzy syryjskich i fenickich. Zakazano praktyk judaizmu. Nazwę kraju zmieniono z Judei na Syria Palestina (Syria palestyńska, inaczej filistyńska - od starożytnych wrogów Żydów, Filistynów). Na terenie dawnej Jerozolimy wybudowano pogańskie świątynie ku czci Jowisza, Serapisa, Dionizosa oraz Kastora i Polluksa. Żydom zabroniono mieszkać, wkraczać i zbliżać się do miasta. Żydom wolno było tylko patrzeć na Jerozolimę z daleka (de loginquo eam oculis tantum videre permissum est) a na teren świątyni mogli wejść tylko 9 dnia miesiąca Aw, aby przy Ścianie Płaczu opłakiwać swoje nieszczęście.

Na przestrzeni kilku wieków (155–617) wybuchały kolejne powstania żydowskie. W większości wypadków były jednak szybko tłumione.

Historia antysemityzmu