BALORAZIO ESKALAK

1. BALORAZIO SOZIALAK

1.1. Gijon eskala

1.1.1. XEDEA

1.1.1.1. Bakarrik bizi diren pertsonen egoera soziala eta familiarra baloratu, arrisku soziala detektatzeko.

1.1.2. INDARGUNEAK

1.1.2.1. Arrisku egoerak eta arazo sozialak detektatu eta interbentzio sozialak martxan jarri.

1.1.2.2. 5 eremu arriskudun aztertu: Egoera familiarra, etxebizitza, harremanak, kontaktu sozialak eta egoera ekonomikoa. Iraupen gutxikoa.

1.1.3. MUGAK

1.1.3.1. 65 urte baino gehiago.

1.1.3.2. Eremu bakoitza bere aldetik baloratu arazoak detektatzeko

1.2. Zarit eskala

1.2.1. XEDEA

1.2.1.1. Arreta primarioan zaintzailearen gainkarga ebaluatzeko erabiltzen den proba da. Ez da soilik dependentzia kasuetan erabiltzen.

1.2.1.2. 22 galdera daude eta 5 erantzun posible (inoiz ez, oso arraroa, batzuetan, askotan, ia beti). Emaitza 22 eta 110 artean.

1.2.1.3. • Emaitza 22 eta 110 artean. • <46 (gainkarga eza) • 47-55 (gainkarga arina) • >56 (gainkarga handia).

1.2.2. INDARGUNEAK

1.2.2.1. Gainkarga zaintzailean ondorio fisiko, psikiko eta ekonomikoak dakar eta heriotza arrisku bat izatera heldu daiteke, proba honekin arrisku hori murriztu.

1.2.3. MUGAK

1.2.3.1. Proba luzea eta iraupen luzekoa. Badaude beste eskala batzuk iraupen gutxikoak (ospitaletan).

2. BALORAZIO MENTALAK

2.1. Loboren azterketa kognoszitiko txikia (Mini-Mental Stage Examination)

2.1.1. XEDEA

2.1.1.1. Denbora- eta espazio-orientazioa, berehalako eta finkatze oroimena, arreta, kalkulua, mintzaira produkzio eta errepikapena, irakurmena eta ikus-espazio gaitasuna aztertu eta ebaluatu.

2.1.1.2. • 30-27: Narriadura gabe • 26-25: Narriadura egon daiteke • 24-10: Narriadura arina • 9-6: Narriadura moderatua • <6: Narriadura gogorra

2.1.2. INDARGUNEAK

2.1.2.1. 5-10min.

2.1.2.2. Laburra

2.1.2.3. Pazientearen eboluzio aldaketei sentikorra

2.1.2.4. Beste eskala kognitiboekin korrelazioa

2.1.2.5. Zenbait aztertzaile baloratu

2.1.2.6. Narriadura kognitiboaren eboluzioan baterakortasuna

2.1.2.7. Narriadura kognitiboa zenbatu

2.1.3. MUGAK

2.1.3.1. Espezifikotasun baxua

2.1.3.2. Ikasketa mailaren eragin indartsua

2.1.3.3. Oroimenaren ebaluazioa ez da asko sakontzen

2.1.3.4. Atal txiki batzuk puntuaketa orokorra aurreikusten

2.1.3.5. Mintzaira jarioa ez dago edukien barnean

2.1.3.6. Irudizko mozketa puntua zehaztugabe

2.1.3.7. Gezurrezko positibo ugari daude kultura maila urria duten adinduetan, zentzumen- edo afasia-azaldura dutenetan eta adindu aurreratuetan.

2.2. Pfeifferren oroimen egoeraren galdetegia

2.2.1. XEDEA

2.2.1.1. Arlo kognitibo derberdinei buruz jakinarazi.

2.2.1.2. 0-2 Errores Ohiko kognizioa 3-4 Errores Narriadura kognitibo arina 5-7 Errores Narriadura kognitibo moderatua 8-10 Errores Narriadura kognitibo gogorra

2.2.2. INDARGUNEAK

2.2.2.1. Erraza eta laburra

2.2.2.2. %68ko sentikortasuna eta % 96ko esfizifikotasuna

2.2.2.3. Ez da beharrezkoa azterlariaren prestaketa berezia

2.2.2.4. Minutu gutxitan arlo kognitibo derberdinei buruz jakinarazten du

2.2.2.4.1. batez ere oroimena eta orientazioa

2.2.2.5. Bereziki baliogarria itsu eta analfabetoetan

2.2.3. MUGAK

2.2.3.1. Emaitza puntu bat gehiagorekin zuzendu ikasketa maila baxuetan

2.2.3.2. Ez ditu narriadura arinak eta aldaketa txikiak eboluzioan hautematen

2.2.3.3. Emaitza puntu bat gutxiagorekin zuzendu goi-mailako ikasketa mailetan

2.3. Yesavageren depresio geriatrikoko eskala

2.3.1. XEDEA

2.3.1.1. Adinduen egoera afektiboa ebaluatzeko eskala

2.3.1.2. Ohikoa: 0-5 Depresioa pairatzekoarriskua: 6-9 Depresioa: >9

2.3.1.3. Erabilgarria batez ere adinduetan

2.3.2. INDARGUNEAK

2.3.2.1. 2 bertsio

2.3.2.1.1. Osoa: 30 eremu

2.3.2.1.2. Motza: 15 eremu

2.3.2.2. Erraza

2.3.2.3. Ez da behar elkarrizketatzaile hezitua.

2.3.2.4. 5-8min.

2.3.2.5. Erabilpena depresio diagnostikoak hobetu

2.3.2.5.1. Depresioak batzuetan ez dira hautematen ohiko elkarrizketa klinikoan

2.3.3. MUGAK

2.3.3.1. Pazienteak erantzun dikotomikoak (EZ/BAI)

3. Egileak: • Paula Barredo López • Sara González Guinea • María Morán Blázquez • Andrea Redondo Alvarez

4. Kanpoko egoerak hautemateko zailtasunak

5. DIMENTSIO FUNTZIONALAK

5.1. Barthel indizea

5.1.1. XEDEA

5.1.1.1. Eguneroko bizitzaren 10 jarduera basiko burutzeko pertsonaren autonomia maila baloratu

5.1.1.2. Gaixotasun zerebrobaskular akutua, errehabilitazioan eta zahar egoitzan

5.1.1.3. Behaketa, pazienteari galdetuz, zaintzaileari galdetuz

5.1.1.4. • 0= dependentia absolutua • 100=independentzia

5.1.2. INDARGUNEAK

5.1.2.1. Mortalitatea aurreikusi

5.1.2.2. Instituzionalizatzeko beharra aurreikusi

5.1.2.3. Zerbitzu soziosanitarioen erabilpena

5.1.2.4. Hobekuntza funtzionala eta erorketen arriskua prebenitu

5.1.2.5. Kontinentzia eta mugikortasun parametroak aurreikuste gaitasuna alta momentuan.

5.1.2.6. 5 minututan

5.1.3. MUGAK

5.1.3.1. Beheko gorputz adarren dependentzia neurtzen fokalizatua

5.2. Katz indizea

5.2.1. XEDEA

5.2.1.1. Pazientearen eguneroko bizitzaren jarduerak burutzeko duen independentzia maila. Pertsonaren oraingo egoeran oinarritzen da, eta ez bere gaitasun errealean jarduerak burutzeko

5.2.1.2. Errehabilitazioan eta zahar egoitzan

5.2.1.3. Behaketa, pazienteari galdetuz, zaintzaileari galdetuz

5.2.1.4. • A-B (0-1 puntu)= ezgaitasun arina • C-D (2-3 puntu)= neurrizko ezgaitasuna • E-F (4-6 puntu)= ezgaitasun totala

5.2.2. INDARGUNEAK

5.2.2.1. Erabilgarria kontsultetan eta ospitalizatutako pazienteetan.

5.2.2.2. Bizi itxaropen aktiboa

5.2.2.3. Erabilgarria dependentzia handiko pertsonetan

5.2.2.4. Barthel bezalakoak

5.2.3. MUGAK

5.2.3.1. Barthel kontinentzia anal eta besikala bereizten ditu

5.2.3.1.1. KATZ EZ

5.2.3.2. Barthel mugikortasunean 3 alderdi bereizten ditu

5.2.3.2.1. KATZ EZ

5.2.3.3. Aldaketak detektatzeko arazoak

5.2.3.4. Paziente osasuntsuetan ez da eraginkorra

5.3. Lawton eta Brody indizeak

5.3.1. XEDEA

5.3.1.1. Komunitatean era independiente batean bizitzeko beharrezkoak diren jarduera instrumentalak burutzeko pertsonak dituen gaitasuna neurtzeko balio du.

5.3.1.2. Gaixotasun akutuak duten adineko pertsonetan

5.3.1.3. Geriatrian gehien erabiltzen den indizea, gehienbat kontsultan eta eguneroko zentroan

5.3.1.4. Behaketa, pazienteari galdetuz, zaintzaileari galdetuz

5.3.1.5. • 0= dependentzia totala. • 8= independentzia totala.

5.3.2. INDARGUNEAK

5.3.2.1. Item bakoitzaren balorazioa ahalbidetzen du (ez bakarrik balorazio orokorra).

5.3.2.2. Metodo objetibo eta laburra.

5.3.2.3. Plan terapeutikoa baloratzeko baliogarria

5.3.2.4. Adineko pertsonetan narriadura detektatzeko erabilgarria.

5.3.2.5. 4 minututan

5.3.3. MUGAK

5.3.3.1. Aspektu kulturalen eta ingurukoen influentzia.

5.3.3.2. Jarduera batzuk egiten ikasi behar dituzte pazienteak, edo kanpoko laguntza beharko dute

5.3.3.3. Jarduera instrumentalak baloratzea zaila da paziente instituzionalizatuetan

5.3.3.4. Jarduera batzuetan muga sozialak islatu daitezke, eta ez berez pazientearen gaitasuna

5.3.3.5. Egokiagoa emakumeentzako, baloratzen diren jarduera asko historikoki haiek burutzen zituztelako

5.4. Braden eskala

5.4.1. XEDEA

5.4.1.1. Presio handi eta jarraituaren determinatzaile klinikoak identifikatzea eta presio horrekiko tolerantzia tisularra neurtzea, faktore intrinseko (nutrizia, adibidez) eta estrinsekoak (hezetasuna) kontuan hartuta.

5.4.1.2. Ebaluatutako kontzeptuak: pertzepzio sentsoriala, hezetasunarekiko esposizioa, aktibitatea, mugikortasuna, nutrizioa eta larruazalaren lesioak izateko arriskuak.

5.4.1.3. • 17-23 → arriskurik ez. • 15-16 → arrisku baxua. • 13-14 → arrisku moderatua. • <=12 → arriskua altua.

5.4.2. INDARGUNEAK

5.4.2.1. Ultzeren prebentzio goiztiarra → PREBENTZIOA

5.4.2.2. Eraginkorra sentsibilitate eta espezifikotasun HANDIEKIN

5.4.2.3. Eraginkorra paziente akutuetan

5.4.2.4. Kontzeptu errazak eta argiak erabili

5.4.2.5. Kostu ekonomiko baxua, lan karga baxua, pazientearen artatze egokia

5.4.3. MUGAK

5.4.3.1. Sentsibilitate eta espezifikotasun handiak behar dira.