1. drie varianten
1.1. Bubonische pest/builenpest
1.1.1. indien lymfeklieren aangetast waren
1.1.2. etterende gezwellen op de weke plaatsen van het lichaam
1.2. zwarte vlekken
1.2.1. indien bloedbanen aangestast waren
1.2.2. zwarte dood
1.3. longpest
1.3.1. indien de longen aangetast waren
1.3.2. zeer besmettelijk
2. middeleeuwse verklaringen
2.1. straf van God
2.1.1. bidden/biechten
2.2. joden/ketters/duivelaanbidders
2.2.1. verbranden
2.2.2. verbannen
2.3. rotte lucht
2.3.1. aroma-therapieën
2.3.1.1. dokterssnavel
2.3.1.2. potpourri
3. einde van de epidemie
3.1. ziekte doofde uit
3.1.1. minder besmettingsgevaar: door massale sterfte raakte Europa ontvolkt en woonden de mensen verder van elkaar; de handel liep terug
3.1.2. de quarantaine maatregelen werden meer en meer toegepast
4. 1347-1351
5. medische oorzaak
5.1. bacterie
6. gevolgen
6.1. massale sterfte
6.1.1. ca. 40 miljoen mensen
6.1.2. 1/2 van de Europese bevolking
6.2. invloed van de Kerk liep terug
7. verspreiding
7.1. zeer snel
7.1.1. door de rattenvlo
7.1.2. bevolking van Europa was vatbaar
7.1.2.1. gebrekkige hygiëne
7.1.2.2. relatieve overbevolking en voedseltekort
7.1.2.2.1. de landbouwproductie kon de bevolkingsgroei in de steden niet volgen
7.1.2.3. eenzijdig dieet
7.2. route
7.2.1. vanuit het Oosten
7.2.2. langs de handelsroutes
7.2.2.1. (haven)steden
7.2.3. gespaarde gebieden
7.2.3.1. Pyreneeën + Bohemen
7.2.3.1.1. afgelegen
7.2.3.1.2. economisch minder interessant
7.2.3.1.3. dunbevolkt
7.2.3.2. Milaan
7.2.3.2.1. quarantainemaatregelen