1. Tác phẩm
1.1. Tiền thân tiểu thuyết "Xóm ngụ cư" năm 1945
1.2. Sau cách mạng tháng Tám
1.2.1. dang dở
1.2.2. mất bản thảo
1.3. In trong tập "Con chó xấu xí" năm 1962
1.4. Phương thức biểu đạt
1.4.1. Tự sự
1.4.2. Biểu cảm
1.5. Thể loại
1.5.1. Truyện ngắn
1.6. Bố cục
1.6.1. Đoạn 1: Cảnh Tràng đưa cô "vợ nhặt" về nhà
1.6.2. Đoạn 2: Hoàn cảnh Tràng và Thị trở thành vợ chồng
1.6.3. Đoạn 3: Tràng ra mắt cô "vợ nhặt" với mẹ và nỗi lòng của bà cụ Tứ
1.6.4. Đoạn 4: Bữa cơm đầu tiên đón nàng dâu mới
2. Nhân vật "vợ nhặt"
2.1. Hoàn cảnh
2.1.1. Không tên
2.1.2. Không gia đình
2.1.3. Không sự nghiệp
2.2. Trước khi về với Tràng
2.2.1. Lần đầu gặp
2.2.1.1. Vui tươi
2.2.1.2. Hớm hỉnh
2.2.1.3. Tốt bụng
2.2.2. Lần thứ hai gặp
2.2.2.1. Nói chuyện cộc lốc
2.2.2.2. Hành động liều lĩnh
2.2.2.3. Cong cớn, chỏng lỏn
2.3. Sau khi về với Tràng
2.3.1. Trên đường về nhà
2.3.1.1. Ngượng nghĩu
2.3.1.2. Xấu hổ
2.3.2. Khi về đến nhà
2.3.2.1. Lịch sự
2.3.2.2. Lễ phép
2.3.3. Sáng hôm sau
2.3.3.1. Đúng mực
2.3.3.2. Tinh tế
2.4. Ý nghĩa
2.4.1. Khao khát hạnh phúc
2.4.2. Đem lại cho xóm một làn gió mới
2.4.3. Đem đến niềm hy vọng
3. Nhân vật cụ Tứ
3.1. Hoàn cảnh
3.1.1. Là người mẹ nghèo thương con
3.2. Diễn biến tâm lý
3.2.1. Chưa rõ sự tình
3.2.1.1. Ngạc nhiên khi có đàn bà lạ trong nhà
3.2.2. Khi hiểu ra
3.2.2.1. Thương, buồn tủi cho con phải lấy "vợ nhặt"
3.2.2.2. Cảm thương cho người đàn bà khốn khổ cùng đường mới phải lấy con trai bà
3.2.2.3. Thấy có lỗi với con trai
3.2.3. Sau đêm tân hôn của Tràng
3.2.3.1. Mừng vì con trai đã yên bề gia thất
3.2.3.2. Lo lắng cho cuộc sống các con sau này
3.2.3.3. Đối xử với nàng dâu
3.2.3.3.1. Cảm thông
3.2.3.3.2. Trân trọng
3.3. Nồi cháo cớm
3.3.1. Biểu tượng cho tấm lòng của một người mẹ
4. Tác giả: Kim Lân
4.1. Tên khai sinh
4.1.1. Nguyễn Văn Tài
4.2. Năm sinh
4.2.1. 1920- 2007
4.3. Quê quán
4.3.1. Bắc Ninh (Hà Nội)
4.4. Phong cách
4.4.1. Chuyên viết truyện ngắn
4.4.1.1. Nông dân
4.4.1.2. Cuộc sống nông thôn
4.5. Tác phẩm chính
4.5.1. Nên vợ nên chồng (1955)
4.5.2. Làng (1948)
4.5.3. Con chó xấu xí (1962)
5. Tình huống
5.1. Bối cảnh
5.1.1. Giữa cái đói năm 1945
5.1.2. mở đầu câu chuyện là thời gian và không gian mỗi lúc một tối hơn
5.1.3. Cảnh nên vợ nên chồng đầy thảm thương,
5.1.3.1. Bốn bát bánh đúc- coi như là lễ hỏi
5.1.3.2. "lễ đưa dâu" trong cảnh chiều heo hút, chỉ có tiếng quạ gào thê thiết
5.1.3.3. đêm tân hồn, diễn ra đầy tử khí
5.2. Giá trị nội dung
5.2.1. Giá trị hiện thực
5.2.1.1. Tình cảnh thê thảm của người nông dân trong nạn đói
5.2.1.2. Hệ quả chính sách hà khắc của bọn thực dân Pháp và phát xít Nhật
5.2.2. Giá trị nhân đạo
5.2.2.1. Tố cáo thực dân Pháp và phát xít Nhật
5.2.2.2. Niềm cảm thương của tác giả dành cho những người nông dân
5.2.2.3. Cả ngợi sức sống mãnh liệt, khao khát được yêu thương của những người đang bị cái chết đeo đuổi.
5.2.2.4. Cách mạng chính là con đường giải thoát cuộc sống khốn khổ
5.3. Giá trị nghệ thuật
5.3.1. Xây dựng tình huống truyện độc đáo, éo le
5.3.2. Bộc lộ hết những phẩm chất tốt đẹp của nhân vật
5.3.3. Sắp xếp các chi tiết dây sự hứng thú, tò mò cho người đọc
5.3.4. Miêu tả tinh tế tâm lý nhân vật
5.3.5. Ngôn ngữ gần gũi, giản dị, mộc mạc
5.4. Ý nghĩa
5.4.1. Làm nổi bật chủ đề tác phẩm
5.4.2. Có kết cấu chặt chẽ
5.4.3. Thể hiện cái tình của người lao động nghèo và tấm lòng nhân hậu của bà mẹ
6. Nhân vật Tràng
6.1. Hoàn cảnh
6.1.1. nghèo khổ
6.1.2. ngoại hình thô kệch
6.2. Sau khi lấy vợ
6.2.1. Có trách nhiệm, chín chắn
6.3. Trước khi lấy vợ
6.3.1. Đơn giản, vô tư
6.3.2. Nhân hậu, phóng khoáng
6.3.3. Táo bạo, hành động liều lĩnh
6.4. Ý nghĩa
6.4.1. Ca ngợi, trân trọng khát vọng hạnh phúc của con người
6.4.2. Tố cáo chân thực tình cảnh nạn đói đem đến