Tasarım Kuramları 3

1. Realizm/ Gerçekçilik

1.1. Romantik sanat ve Neo- Klasik dönem karşıtlar biçimde yürürken ve özellikle de Romantizm en üst noktasındayken, Realizm ortaya çıktı.

1.2. İngilizlerin doğa ile ilgili ressamları ün kazandılar. William Turner (1755- 1851), John Constable (1776- 1837) gibi ressamlar Romantizmin en güzel örneklerini verirken. Delacroix (1798- 1863), Millet (1814- 1875) gibi ressamlar da Realizmi yücelttiler.

1.2.1. Delacroix

1.3. Realizm, mimaride Rasyonalist ve yapısalcı görüşün ortaya çıkmasına neden olur. Sanat toplum içindir ilkesi benimsendi.

1.4. Endüstri devrimi, 1750- 1850 yılları arasında İngiltere’de gerçekleşti. Tasarımda yeni malzemeler ve bu malzemelere uygun yapım teknikleri kullanılmaya başladı. Nüfusun artışı el emeğinin kaybolmasına neden oldu.

1.5. Köprüler, tren istasyonları, kuleler, fabrikalar çelik kullanılarak yapıldı.

1.5.1. Rationalist Architecture 1800s

1.6. Eiffel Kulesi (1889) Paris’te bir sergi sembolü olarak ortaya çıktı.

1.6.1. Eyfel Kulesi

1.7. Prefabrik yapının ilk örneği, Joseph Paxton adında bir bahçıvan tarafından denendi. Cam ve çelik birleşimi olan ve bir sergi için yapılan bu yapıya “Crystal Palace” dendi (1851).

1.7.1. Crystal Palace

1.8. Rasyonalizm yada bir mimarlık eğilimi olarak aklın mimarlığı, biçim öncelikli tasarımı destekler.

1.9. 19. yy mimari stilleri dışlamaya çalışan eğilim içindedir.

1.10. Ucuz işçilik ve kalite düşüklüğü belirgin bir biçimde bazı kişileri huzursuz etmekteydi.

1.11. Ancak “eskiye özlem” anlamında, kuramsaldan çok eleştiriye dönük fikirler üretildi.

1.11.1. Charles Louis Ferdinand

1.12. Sanat eleştirmeni ve yazar John Ruskin ve tasarımcı Welby Pugin’in yapıtları günümüze kadar geldi.

1.12.1. Welby Pugin

1.13. Pugin (1812- 1852) işlevselliğin ilk adımlarını attı. Kitabı “The True Principles of Pointed or Christian Architecture” o dönemin kuramsal kitapları arasında yer aldı.

1.13.1. The True Principles of Pointed or Christian Architecture

1.14. Gerek Pugin’in gerekse Ruskin’in fikirleri, Viollet- le- Duc (1814- 1879) gibi mimarları, William Morris (1834- 1879) gibi tasarımcıların yapıtlarını etkiledi ve yeni fikirlerin tartışılmasına yol açtı.

1.14.1. John Ruskin

2. ROMANTİZM; Roma İmparatorluğunun yıkılması İtalyanlar tarafından barbarlık olarak nitelendirilmiştir. Gotik sanatı böyle bir devrin sanatıdır. Gotik ve Barbarlık uzun yıllar beraber anıldı. Kaba asillik, mükemmelin yanlış anlaşılması, sanatın sonu gibi eleştiriler yapıldı.

2.1. Belki de bu nedenle 1800 yıllarında pek çok yapıtın yıkılıp gitmesine kimse engel olmadı.

2.1.1. 1800 demolishing buildings

2.2. Sadece Augustus Pugin’in sivrilmiş mimari ve gerçek Hıristiyanlık mimarisi olarak tanımladığı dini yapılar ayakta kaldı.

2.2.1. Augustin Pugin

2.3. Gotlar bir düzeliğe karşıydılar. Bu nedenle de el işçiliği ve becerisi sıkıcılığı kıracak biçimde gelişti. Hıristiyanlıkta dürüstlük önemliydi ve bu Ruskin, Pugin’in kitaplarında vurgulandı.

2.3.1. Gotihc London

2.4. 18.yy eskiye hayranlık ve ucuz taklitçilik özellikle Gotik sanatını kopya edemedi.

2.5. Kuramcılar ve eleştirmenler seslerini duyurmaya başladılar.

2.5.1. Augustus Pugin

2.6. Romantizm, nostaljik bir yakınma ve isyan şeklinde özellikle de edebiyatta, müzikte, resimde gelişti.

2.6.1. John Constable

2.6.2. 1800s Fashion

2.7. Romantizm J. J. Rousseau (D. 1712) ile kök salar. Yazar 1762’de Amsterdam’da yayınladığı bir kitabında rasyonalizm’in katılığına karşı çıkarken, insan doğasının duygusallığına değinir.

2.7.1. JJ Rousseau

2.8. Doğa en iyi öğretmendir, doğayı sevmek en önemli şeydir der.

2.9. Mozart’ın son devirleri, Chopin, Beethoven, Czajkowski gibi müzisyenlerin yapıtları da bu fikirleri destekler.

2.9.1. Beethoven

2.10. J.J. Rosseau ile başlayan bu gelişimi, Schopenhaur ve Byron gibi düşünür yazarlar izler ve Nietzsche ile gücünü yitirir.

2.10.1. Schopenhaur

2.11. Romantizm duygusallığı, dinselliği, şiiri, doğayı, demokrasiyi kabul eder, tarihi karşısına alır.

2.12. 18.yy anlayışı eleştirilirken insani, dolaysıyla da sanatı yüceltir.

2.13. Schopenhaur’un dediği gibi; gerçek, doğru değildir. Gerçek olan asıl hissettiğimizdir. Sanat her şeyin üstündedir ama düşüncenin gerçekleşmesi de her zaman bir gerileme, bir düşüştür.

2.14. Nietzsche yanlışlarımızı, yaşamın temeli olarak nitelendirirken, aklı yada mantığı ret eder.

2.14.1. Nietzsche

2.15. Kant ise (1781- 88), yapıtlarında gerçek bir bilginin olmadığını savunur. Nedenler, sebepler yaratıcılığı körletir, materyalizm sıkıcıdır der.

2.15.1. Kant

2.16. Ona göre her güç kendini zorlar ve yeni güçlerin ortaya çıkmasına neden olur.

2.17. Müzik sanatların en üstünüdür, çünkü materyalden tümüyle arınmıştır.

2.18. Romantizm, mimaride İngiltere’deki bahçe uygulamalarıyla kendisini gösterdi. Biçimler uzak doğunun sanatından etkilendi.

2.18.1. Romanticism Garden England

2.19. Orta çağ sanatı, gotik mimarisi duygusallığın vurgulanabilmesi için en uygun stiller olarak kabul edildi.

2.19.1. Big Ben

2.20. Tarihselcilik tam benzetmeden başka bir şey olamazdı. El emeği her şeyin üstündeydi.

2.21. Romantik modern filozofa tasarımı da etkiledi. Geoffry Scott, 1920 yıllarında mimaride Hümanizm konusu ile ilgilenirken romantizmden söz eder.

2.22. Bu duyguyu şiirsellikle birleştirir. Klasik devre olan saygısını yeniler ve gücünün de buradan geldiğini anlatır. Gotikten ziyade Rönesans sanatını savunur.