1. DÜNYA EDEBİYATINDA MEKTUP
1.1. Kaynağı Latin Edebiyatıdır
1.2. 16.yy.dan itibaren bugünkü niteliğine ulaşır
1.3. Fransa, İngiltere, İtalya ve Almanya'da yaygınlaşır
1.4. Türün ustaları18-19.yy.da yetişir.
1.4.1. Mme de Sevigne, Voltaire, Rousseau
1.5. Mektup şeklinde yazılan romanlar
1.5.1. Balzac-Vadideki Zambak
1.5.2. Goethe-Genç Verther'in Acıları
1.5.3. J.J. Rousseau-Nouvelle Heloise
1.6. Laddy Montegu-Şark Mektupları, eski Türk hayatı ile ilgili mektuplardan oluşur.
2. EDEBİYATIMIZDA MEKTUP
2.1. Ali Şir Nevai-15.Yüzyıl
2.2. Kınalızade Ali-16.yy
2.3. Veysi-17.yy
2.4. Ragı Paşa-18.yy
2.5. Namık Kemal-19yy
2.6. Ahmet Hamdi Tanpınar20.yy
2.7. MEKTUP BİÇİMİNDE YAZILAN ROMANLARIMIZ
2.7.1. Halide Edip Adıvar-Handan
2.7.2. Hüseyin Rahmi Gürpınar-Mutallaka,Sevda Peşinde
2.7.3. Reşat Nuri Güntekin-Bir Kadın Düşmanı
2.8. MEKTUP BİÇİMİNDE YAZILAN DİĞER TÜRLER
2.8.1. GEZİ: CENAP ŞAHABETTİN-Hac Yolunda, Avrupa Mektupları; AHMET RASİM:Romanya Mektupları
2.8.2. ŞİİR: Kemalettin Kamu’nun “İzmir Yolunda Son Mektup”, Orhan Veli’nin “Oktay’a Mektuplar”
2.8.3. DENEME: Nurullah Ataç’ın ‘Okura Mektuplar”
2.8.4. KİTAPLAŞAN MEKTUPLAR: Cevat Şakir Kabaağaçlı “Mektuplarla Halikarnas Balıkçısı, Nazım Hikmet ‘Kemal Tahir’e Hapishaneden Mektuplar”, Ahmet Hamdi Tanpınar “Mektuplar”, Cahit Sıtkı Tarana “Ziya ya Mektuplar”.
3. MEKTUP TÜRLERİ
3.1. Özel Mektup
3.1.1. Birbirinden uzakta bulunan yakın akraba veya arkadaşların haberleşmek, bir olayı aktarmak, bilgi vermek, ortak düşünceleri paylaşmak gibi çeşitli amaçlarla yazdıkları ve sadece yazanla okuyanı ilgilendiren mektuplardır.
3.1.1.1. 1-Mektup yazılacak kâğıt, şekil yönünden düzenli ve temiz olmalıdır. 2-Mektup, mürekkepli ya da tükenmez siyah renkli kalemle yazılmalıdır. 3-Mektubun sağ üst köşesine "tarih", yanına da yazıldığı "yerin adı" konmalıdır. 4-Mektubu göndereceğimiz kişinin genel özelliklerine göre (yaşı, kültür düzeyi, yakınlık derecesi vb.) "hitap cümlesi" bulunmalıdır. 5-Mektubun sağ alt köşesine "ad-soyad" yazılmalı ve "imza" atılmalıdır. 6-Mektubun sol alt köşesine "adres" yazılmalıdır.
3.2. Edebi Mektup:
3.2.1. Cahit Sıtkı Tarancı’nın Ziya’ya Mektuplar ve Nazım Hikmet’in Kemal Tahir’e Hapishaneden Mektuplar’ı
3.2.2. Edebî mektuplar; yazarları, içerikleri ve ifade şekilleri ile özel mektuplar içinde ayrı yer tutar ve ayrı şekilde ele alınırlar. Edebî mektuplarda, mektubun yazıldığı dönemin edebiyat ve düşünce olayları yer alır. Yazar, karşısındakine öğüt verir, yol gösterir. Eski dönemlerde, bu tür kişisel edebî mektuplar, "Mektûbât = Mektuplar" adı altında toplanır ve geniş kitlelerin de okuyabilmesi için yayımlanırdı.
3.3. Resmi Mektup:
3.3.1. Kamu kurum ve kuruluşlarıyla kamu hizmeti veren tüzel kişi niteliği kazanmış oda, sendika, baro, meslek birliği gibi çeşitli kuruluşların vatandaşlara ve tüzel kişilere gönderdikleri mektuplara resmî mektup denir.
3.3.1.1. Resmî ve iş mektuplarında dikkat edilecek özellikler şunlardır: -Mektup yazılacak kâğıt şekil yönünden düzenli ve temiz olmalıdır. -Bu tür mektuplar, mümkünse daktilo ya da bilgisayarla yazılmalıdır. Mümkün değilse, özel mektuplarda olduğu gibi siyah mürekkep ya da tükenmez kalemle yazılmalıdır. -Resmî mektuplarda yazının çıktığı kurumun adı, kâğıdın üstüne ortalanarak büyük harflerle yazılmalıdır. -Kâğıdın sağ üst köşesine tarih yazılmalıdır. -Mektubun gideceği makamın adı ve yeri ise kağıdın orta üst yerine ortalanarak yazılmalıdır. -Yazı metnine başlamadan hangi tarih ve sayılı yazının cevabı olduğu yazılmalıdır. -Mektubun giriş paragrafında sorun ya da konu kısaca belirtilmelidir. Gelişme paragraflarında ise konu ve sorun açılmalıdır. Sonuçta ise, arz / rica ifadelerine yer verilmelidir.
3.4. Dilekçe
3.4.1. Çeşitli dilek, ihbar ve şikâyetlerin bildirilmesi ya da herhangi bir konuda bilgi talep edilmesi için resmî makamlara sunulan imzalı ve adresli mektuplara dilekçe denir. Dilekçe, vatandaşlar tarafından yazılan bir çeşit resmî mektup olarak da değerlendirilebilir.
3.4.1.1. -Hitap: Dilekçeye gönderilen makamın adı ve yeri yazılarak başlanır. Hitaptaki kelimelerin tamamı ya da ilk harfleri büyük yazılır. -Dilekçe Metni: İş mektuplarında olduğu gibi dilekçelerde de anlatılmak istenen ifadenin açık, anlaşılır, kesin, net ve öz olması gerekir. Yanlış anlaşılmalara meydan verilmemelidir. İfadeler bitirildikten sonra dilekçe, "... arz ederim" cümlesi ile bitirilmelidir. -Tarih ve İmza: İmzasız dilekçeler dikkate alınmadığı için dilekçe metninin biraz altında kâğıdın sağ alt tarafında tarih ve imzanın mutlaka bulunması gerekir. Tarih kısmı, kâğıdın sağ üst köşesinde de bulunabilir. -Gönderenin Adresi: Adres; tarih ve imza kısmından biraz aşağıda kâğıdın sol alt kısmına yazılmalıdır. Adresin ilk satırında ad ve soyad, ikinci satırında cadde, sokak ve apartman numarası yer alır. Üçüncü satırda ise ilçe ve ilin adı bulunur. -Dilekçeye eklenmiş belge var ise adres kısmının altına EK ya da EKLER başlığı açılır ve belgelerin adları yazılır.
3.5. İş Mektubu
3.5.1. Ticari işletmelerin birbirlerine ve vatandaşlara, vatandaşların da bu işletmelere gönderdikleri iş, hizmet ve ticaret konulu mektuplara iş mektubu denir.
3.5.1.1. İş mektuplarını, konularına göre altı başlık altında inceleyebiliriz: -Sipariş mektupları -Satış mektupları -Şikâyet mektupları -Alacak mektupları -Tavsiye mektupları -Başvuru mektupları vb.
3.6. Açık Mektup
3.6.1. Her hangi bir düşünceyi, görüşü açıklamak, bir tezi savunmak için bir devlet yetkilisine ya da halka hitaben, bir kişi ya da kurum tarafından yazılan, gazete, dergi aracılığı ile yayımlanan mektuplardır.
3.6.1.1. Açık mektubun türü; makale, fıkra, inceleme yazılarından birine uygun olabilir. Açık mektup örneklerine zaman zaman gazete ve sanat dergilerinde rastlanmaktadır.