บทที่2 เซลล์และเนื้อเยื่อ (Cells And Tissues)

Lancez-Vous. C'est gratuit
ou s'inscrire avec votre adresse e-mail
บทที่2 เซลล์และเนื้อเยื่อ (Cells And Tissues) par Mind Map: บทที่2                 เซลล์และเนื้อเยื่อ (Cells And Tissues)

1. เซลล์

1.1. เซลล์คือหน่วยชีวิตที่เล็กที่สุดของร่างกาย

1.2. เซลล์หลายๆเซลล์มารวมกัน จนประกอบขึ้นเป็นเนื้อเยื่อ (Tissue)

1.3. ทำหน้าที่เดียวกันจนเสริมเป็นระบบ (System) และกลายมาเป็นร่างกาย

2. โครงสร้างและองค์ประกอบของเซลล์

2.1. เซลล์ประกอบด้วย 3 ส่วนใหญ่ๆ คือ

2.1.1. ผนังเซลล์ (Cell membrane)

2.1.2. ไซโตปลาสซึม (Cytoplasm)

2.1.3. นิวเคลียส (Nucleus)

2.2. ผนังเซลล์

2.2.1. อยู่รอบนอกเซลล์ มีความหนาประมาณ 75-100A* ประกอบด้วยโปรตีนประมาณ 62% ไขมัน 35% และโพลีแซคคาไรค์ (Polysaccharide) 3% 6

2.2.1.1. โดยชั้นไขมันเรียงตัวเป็น 2 แถว มีโปรตีนปกคลุมที่ผิว 2 ข้าง (เรียงสลับกัน)

2.2.1.2. มีช่องเล็กๆ มีผนังเซลล์ (membrane) คุณสมบัติยอมให้สารบางอย่างผ่านเข้าออกเซลล์

2.3. ไซโตปลาสซึม

2.3.1. หมายถึง โปรโตปลาสซึมที่อยู่ภายในเซลล์นอกนิวเคลียส มีลักษณะเหลวใสคล้ายวุ้น (Semi-fluid) ประกอบด้วย

2.3.1.1. 1.อนินทรีย์สาร ได้แก่ น้ำและเกลือแร่ต่างๆเซลล์มีน้ำสูงถึง 70-80%

2.3.1.1.1. สามารถเคลื่อนไปมาหรือลำเลียงน้ำออกจากเซลล์ได้ เกลือแร่ภายในเซลล์ได้แก่ K , Mg’ , Po ,HCO ,และ Na ,C

2.3.1.1.2. เกลือแร่เหล่านี้ทำหน้าที่ช่วยในการควบคุมหรือเร่งปฏิกิริยาเคมีภายในเซลล์

2.3.1.2. 2.อินทรีสาร ได้แก่ โปรตีนประมาณ 10% ทำหน้าที่เร่งปฏิกิริยาเคมี

2.3.1.2.1. คาร์บจะพบได้น้อยมากในเซลล์ พบรูปของไกลโคเจนไม่เกิน1%เนื่องจากเซลล์สามารถรับเอากลูโคสจากเลือดมาใช้เป็นเชื้อเพลิงได้ตลอดเวลา

2.3.1.2.2. ไม่จำเป็นต้องสะสมคาร์บไว้ในเซลล์ภายในไซโตปลาสซึม มีหน่วยโครงสร้างเล็กๆที่สำคัญเรียกว่าOrganelles มีดังนี้

2.4. คุณสมบัติของเซลล์

2.4.1. 1.ความรู้สึกต่อสิ่งเร้า (miablcily) สามารถรับรู้ความรู้สึกและตอบสนองต่อสิ่งเร้า

2.4.2. 2.การหายใจ (Respiration) รับเอาออกซิเจนเข้าไปในเซลล์ ขับถ่ายคาร์บอนไดออกไซด์ออกมาโดยผ่านทางเยื่อหุ้มเซลล์

2.4.3. 3.กระบวนการเปลี่ยนแปลงทางเคมี คือ

2.4.3.1. Catabolism คือ ปฏิกิริยาเคมีที่เกิดจากการสลายสารอาหาร

2.4.3.2. Anabolism คือ ปฏิกิริยาที่เกิดจากการนำสารอาหารมารวมสร้างเป็นสารเคมีใหม่

3. การแบ่งเซลล์ (Cell division)

3.1. การแบ่งตัวของเซลล์มีอยู่ 3 อย่าง คือ

3.1.1. 1.Amitosis

3.1.1.1. เป็นการแบ่งตัวโดยตรง คือ นิวเคลียสค่อยๆยาวออกและคอดลง

3.1.2. 2.Mitosis

3.1.2.1. เป็นการแบ่งตัวของเซลล์ทางอ้อม พบได้ในสัตว์ชั้นสูงและพืชชั้นสูง

3.1.3. 3.Meiosis

3.1.3.1. เป็นกระบวนการแบ่งนิวเคลียสของเซลล์สืบพันธุ์

3.2. ในร่างกายของมนุษย์จะมีวัตถุ (Materials) ต่างๆ แทรกซึมเข้าออกทางเซลล์อยู่ตลอดเวลา เช่น

3.2.1. ออกซิเจนผ่านตามทางเดินของช่องทางเดินหายใจเข้าสู่ปอดไปสู่ถุงลม (alveoli)

3.2.2. คาร์บอนไดออกไซด์ผ่านกลับออกมาในรูปของเหลว (สารละลาย) เช่นกลูโคสในลำไส้ซึมผ่านเซลล์ที่คาดอยู่ที่ลำไส้ก่อนไปสู่หนังของเส้นเลือดฝอย

3.3. การแบ่งเซลล์ และวิธีที่วัตถุต่างๆซึมผ่านเข้าออกทางเซลล์

3.3.1. 1.การซึมผ่าน (Permeability) เป็นกระบวนการที่เซลล์ยอมให้สารเคลื่อนที่เข้าออกได้

3.3.2. 2.การกรอง (Filtration) เกิดจากน้ำหรือสารที่มีความกดดันสูงไปยังที่มีความกดดันต่ำ

3.3.3. 3.การแพร่หรือการฟุ้งกระจาย (Difusion) เป็นการเคลื่อนไหวแทรกซึมของโมเลกุลของแก๊ส

3.3.4. 4.การดูดซึม (Osmosis) คือการเคลื่อนที่ของสารละลายที่มีความเข้มข้นน้อยไปสู่สิ่งที่มีความเข้มข้นมาก โดยผ่านผนังเซลล์ (Cell membrane)

3.3.5. 5.Homeostasis เป็นการรักษาสภาพความเป็นปกติภายในร่างกาย

4. เนื้อเยื่อ

4.1. เนื้อเยื่อ (Tissue) เซลล์ที่มีรูปร่างหรือทำหน้าที่คล้ายคลึงกัน เมื่อมารวมเข้าแล้วจะประกอบขึ้นเป็นเนื้อเยื่อ ซึ่ง

4.1.1. แบ่งเป็นได้4ประเภท ดังนี้

4.1.1.1. 1.เนื้อเยื่อบุผิว (Epithelial)

4.1.1.1.1. เป็นเนื้อเยื่อสำคัญในการปกคลุมและดาดผิวทั้งภายในและภายนอก

4.1.1.2. 2.เนื้อเยื่อเกี่ยวพัน (Connective tissue)

4.1.1.2.1. เนื้อเยื่อชนิดนี้มีเซลล์น้อยแต่สารระหว่างเซลล์ (matrix) มาก เนื้อเยื่อชนิดนี้พบได้ในร่างกายมากกว่าเนื้อเยื่อชนิดอื่น ทำหน้าที่ยึดเกาะให้เยื่อต่างๆติดกัน

4.1.1.3. 3.เนื้อเยื่อกล้ามเนื้อ (Muscular tissue)

4.1.1.3.1. เป็นกล้ามเนื้อชนิดที่ยืดตัว หดตัว และยืดหยุ่นได้ แบ่งออกได้เป็น 3 ชนิดตามลักษณะ คือ

4.1.1.4. 4.เนื้อเยื่อประสาท (Nervous tissue)

4.1.1.4.1. ประกอบขึ้นด้วยเซลล์ประสาท เรียกว่า neuron คุณสมบัติพิเศษ คือ มีความรู้สำนึกต่อสิ่งเร้า

4.2. ผนัง (Membrane)

4.2.1. หมายถึง เยื่อบางๆที่แผ่ออกเป็นแผ่น ประกอบด้วย เนื้อเยื่อ Epithelial และ Connective tissue สำหรับห่อหุ้มส่วนต่างๆของร่างกาย

4.2.1.1. จำแนกออกเป็น 4 ชนิดใหญ่ไป คือ

4.2.1.1.1. 1.ผนังซีรัส (Serous membrane) เป็นเยื่อบางใสเหนียว และมีความยืดหยุ่น

4.2.1.1.2. 2.ผนังมิวคัส (Mucous Membrane) เยื่อบางๆที่ห่อหุ้มอวัยวะและช่องซึ่งติดต่อกับภายนอกร่างกาย

4.2.1.1.3. 3.ผนังไซโนเวียล (Synovial membrane) ประกอบด้วยเยื่อบางๆที่เกี่ยวข้องกับกระดูกและกล้ามเนื้อ ทำหน้าที่ขับน้ำเมือกเหนียวๆ เพื่อหล่อลื่นป้องกันการเสียดสี

4.2.1.1.4. 4.ผิวหนัง (Cutarcous membrane or skin) จัดเป็นอวัยวะห่อหุ้มร่างกาย มีพื้นที่ประมาณ 1.17- .95ตารางเมตร