Felsefi Düşüncenin Özellikleri

1. Evrensel Olma

1.1. Felsefi sorunların bulunduğu çağı aşması ve herkes için geçerli olması durumudur. Felsefenin bütün insanlığı ilgilendiren sorunlarla uğraşması ve felsefi birikimin birçok uygarlığın ortak katkılarıyla oluşması onun evrensel bir değer taşımasını sağlar.

2. Refleksif Olma

2.1. Felsefe insanın kendi üzerine düşünmesi anlamında refleksiftir. Filozof, yalnızca düşünmez. Düşünceleri üzerine de düşünür. Bu eylem düşünmeyi düşünmektir. Düşüncenin kendi üzerine yönelmesi, öze dönük bir eylemdir.

3. Merak ve Şüpheye Dayanması

3.1. Şüphe ve merak felsefi sorgulamayı harekete geçireceği için oldukça önemlidir. İnsan düşüncesinin zenginleşmesi ve farklı fikirlerin doğabilmesi buna baglıdır. Dogmatik olmak ise düşünmenin önündeki en büyük engeldir. Şüpheden ve sorgulamadan vazgeçmek yeni düşüncelere açık olmamak demektir. Öyleyse insanın dogmatik olmaması, öğrendiklerini, bildiklerini şüpheyle karşılaması ve bunları sorgulaması gerekmektedir.

4. Tutarlı Olma

4.1. Felsefede düşüncelerin tutarlı bir şekilde ifade edilmesi son derece önemlidir. Tutarlı olma, mantıksal bir bütünün parçaları veya öğeleri arasındaki karşılıklı bağlantının ve uyumun olma hâlidir. Başka bir ifadeyle düşüncelerin kendi içinde çelişki içermemesidir.

5. Sistemli ve Bütünsel Olma

5.1. Felsefi düşünce, düzenli olan tutarlı bir yapıya sahiptir. Bu yapı içinde düşüncelerini açıklayan filozof, kendine ait bir sistem inşa eder ve düşünceleri için bir açıklama modeli oluşturur. Bu model içerisindeki düşünceler birbiri ile aşamalı ve bağlantılıdır. Bu bağ bütüncül bir bakışın da temelini oluşturur.

6. Temellendirmeye Dayalı Olma

6.1. Felsefede temellendirme, ele alınan soruna ilişkin kanıt ileri sürme olarak anlaşılabilir. Temellendirme, düşüncenin ya da görüşün dayanaklarını göstermeyle ya da gerekçelerini ortaya koymayla yapılır.

7. Kümülatif (Yığılımlı) Olma

7.1. Filozoflar kendilerinden önceki filozofların düşüncelerine kimi zaman bir şeyler katarak veya onlardan yararlanarak kimi zaman da onları eleştirerek yeni ve farklı çözümlere ulaşır. Bu sayede düşünceler gelişir ve sürekliliği sağlanır. Felsefede düşüncelerin birbirini geliştirecek, zenginleştirecek şekilde sürekli çoğalması, onun yığılımlı olarak birikme özelliği taşıdığını gösterir.

8. Rasyonel Olma

8.1. Rasyonel olma, akılcı veya akılsal olma anlamına gelir. Felsefe, konu ve yöntem açısından akılsak bir uğraştır. Rasyonel olma, felsefenin zihinsel bir etkinlik olmasının yanında akıl ilkeleri ve akıl yürütme kurallarına uygun olması anlamına da gelmektedir.

9. Öznel Olma

9.1. Her felsefi sistem o düşünceyi ortaya koyan filozofun kişisel yaratıcılığına dayanır. Felsefi sistemler öznel olduğu için birinin diğerinden daha üstün ya da doğru olduğunu söylemek mümkün değildir.

10. Eleştirel ve Sorgulayıcı Olma

10.1. Eleştirel ve sorgulayıcı olma, herhangi bir düşünceyi ya da görüşü ele alırken onu olduğu gibi kabul etmek yerine akıl süzgecinden geçirmektir. Eleştirel düşünce; akıl yürütme, analiz ve değerlendirme süreçleriyle inşa edilen bir düşünce biçimidir. Bir problem ele alınırken onu birtakım sınamalara tabi tutma, onu oluşturan bütünü parçalara ayırma ve degerlendirme eleştirel olmanın temel ögeleri olarak ifade edilebilir.