1. Dyspraxis
1.1. =DCD =Developmental Coordination Disorder
1.2. omschrijving
1.2.1. ontwikkelingsstoornis waarbij de motorische coördinatie moeilijker geautomatiseerd wordt
1.3. zorgvragen
1.3.1. -ontwikkeling -bewegingscoördinatie -visueel-motorische integratie -visuospatiële verwerking -lateralisatie -uitvoeren van handelingen -aanleren fijne & grove motorische vaardigheden -automatiseren motorische vaardigheden -kinesthetische waarneming -> -lichaamsbewustzijn -ruimtelijk bewustzijn -evenwicht -minder kracht -> kleuters & lagere schoolleeftijd
1.3.1.1. vaak bijkomende zorgvragen -kortetermijngeheugen: onthouden meervoudige instructies -problemen met volgorde -planning & organisatie -concentratie -overdreven emoties/emoties moeilijker uiten -overgevoelige tastzin -lagere zelfwaardering -groter risico op pesten
1.4. mogelijke sterktes
1.4.1. -creatief denken -doorgaans harde werkers -veelal zorgzaam -langetermijngeheugen
2. Dyslexie
2.1. omschrijving
2.1.1. een hardnekkig probleem met het aanleren & het accuraat en/of vlot toepassen vh lezen en/spellen op woordniveau
2.2. zorgvragen
2.2.1. -automatiseren grafeem-foneemkoppeling -leestempo - spellend/raden lezen -wisselende leesfouten -schrijftempo -toepassen spellingsregels -geen vast schriftbeeld -> wisselende schrijfwijzen -slordig handschrift
2.2.1.1. vaak bijkomende zorgvragen -automatiseren ih algemeen -vb. vakjargon, uitdrukkingen, feiten, jaartallen... -onthouden reeks instructies -werktempo -concentratie -lager academisch zelfbeeld -demotivatie -risico op faalangst & stress -planning & organisatie
2.3. mogelijke sterktes
2.3.1. -fotografisch geheugen -observerend leren -non-verbaal leren/gedrag -voorstellingsvermogen -> vaak creatiever
3. dys(ortho)grafie
3.1. omschrijving
3.1.1. een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen vh spellen op woordniveau
3.2. zorgvragen
3.2.1. -automatiseren spellingsregels ->te veel & onvoorspelbare fouten ondanks technische kennis -visueel geheugen ->schriftbeeld -automatiseren schrijfbeweging ->hoekig & onregelmatig schrift (dysgrafie)
3.2.1.1. vaak bijkomende zorgvragen -onhandige fijne motoriek -automatiseren ih algemeen
3.3. mogelijke sterktes
3.3.1. -fotografisch geheugen -observerend leren -non-verbaal leren/gedrag -voorstellingsvermogen -> vaak creatiever
4. dyscalculie
4.1. omschrijving
4.1.1. verzamelnaam voor allerlei hardnekkig aangeboren rekenstoornissen, die niet het gevolg zijn ve lagere intelligentie ih algemeen -> 4 vormen + mengvorm
4.2. zorgvragen
4.2.1. 1.procedurele dyscalculie
4.2.1.1. -problemen werkgeheugen -uitvoeren procedures/algoritmes -oproepen voorkennis -tussenstappen vergeten -gebruik onrijpe rekenprocedures -contextrijke opgaves
4.2.1.1.1. -werkgeheugen ih algemeen -volgen & automatiseren ve stappenplan
4.2.2. 2.semantische geheugendyscalculie
4.2.2.1. -werk- en langetermijngeheugen -automatiseren vorige leerstof, terminologie -rekenen op tempo -onvoorspelbare fouten
4.2.2.1.1. -automatiseren ih algemeen -onthouden reeks instructies
4.2.3. 3.visuospatiële dyscalculie
4.2.3.1. -visueel-ruimtelijke voorstellingen -o.a. ook kloklezen, kaartlezen, tijd inschatten, grafieken lezen...
4.2.3.1.1. -ruimtelijk inzicht ih algemeen -onhandig, fijne motoriek
4.2.4. 4.getallenkennisdyscalculie
4.2.4.1. -inzicht getallenstructuur -lezen & schrijven getallen
4.2.5. ALGEMEEN
4.2.5.1. -moeilijkere transfer vd leerstof -lager academisch zelfbeeld -demotivatie -risico op faalangst/stress -planning & organisatie
4.3. mogelijke sterktes
4.3.1. -fotografisch geheugen -observerend leren -non-verbaal leren -voorstellingsvermogen -> vaak creatiever (uitzondering: visuospatiële dysc.)
5. faalangst
5.1. omschrijving
5.1.1. de concentratie op mogelijke mislukking in een te beoordelen, belangrijke prestatiesituatie op cognitief, motorisch of sociaal vlak
5.1.2. deze concentratie kan de aanwezige kennis & vaardigheden blokkeren
5.2. zorgvragen
5.2.1. proces van elkaar versterkende elementen
5.2.2. -perfectionisme op basis van: -verinnerlijkte verwachtingen, (te hogen) normen van anderen overnemen -afhankelijkheid van verwachtingen & oordelen -selectieve waarneming van perfectionisme id omgeving -angstgedachte -gebaseerd op een feit uit het verleden -hoge negatieve voorspellende ingesteldheid -laag zelfbeeld -negatieve zelfevaluatie
5.2.3. vaak bijkomende zorgvragen -> uitingen: -actief faalangstigen -perfecte voorbereiding -kwantitatieve opvatting over leren -strakke planning -prestatiemoment: eenzijdige interpretatie examenvragen, blokkeren bij een fout -nadien: mislukkingsgeoriënteerd -passief faalangstigen -vluchtgedrag: uitstellen, andere 'prioriteiten', vlug & oppervlakkig studeren, ziek melden, gemakkelijkere studiekeuze...
6. AD(H)D
6.1. Attention Deficit (Hyperactivity) Disorder
6.2. omschrijving
6.2.1. 3 beelden
6.2.1.1. 1.ADD aanhoudend aandachtstekort dat problemen veroorzaakt & niet eigen is ad ontwikkelingsfase vd ll
6.2.1.2. 2.ADHD idem, gecombineerd met hyperactivieit
6.2.1.3. 3.HD hyperactieve en impulsieve beeld, zonder aandachtsproblemen
6.3. zorgvragen
6.3.1. afhankelijk vh beeld:
6.3.1.1. -concentratie -impulsiviteit -overbeweeglijkheid
6.3.2. vaak bijkomende zorgvragen -coördinatiemoeilijkheden -informatieverwerking (bv. inschatten tijd, afstand, figuur-achtergrond -plannen & organiseren -risico op: -lager zelfbeeld -uitsluiting, pestgedrag -puberteit: hogere opstandigheid
6.4. mogelijke sterktes
6.4.1. -probleemoplossend 'out of the box' denken -humor, entertainers -energie, uithouding -gedreven, enthousiast -hoog tempo -'recht voor de raap' -vlot contact -flexibel -hyperfocus
7. ASS
7.1. Autisme Spectrum Stoornis
7.2. omschrijving
7.2.1. ontwikkelingsstoornis waarbij lln ernstige problemen hebben met de interactie & communicatie
7.2.2. de belangstelling is vaak eenzijdig en de activiteiten volgen vaak één beperkt herhalend patroon
7.2.3. deze problematiek start al id kindertijd/puberteit
7.3. zorgvragen
7.3.1. waarnemen: -van details naar gehelen -weinig selectie: alle prikkels komen even sterk binnen
7.3.1.1. vaak bijkomende zorgvragen -concentratie -eenzijdige interesse -motorische automatisatie -motorische planning
7.3.1.1.1. groter risico op: -slaap- en eetproblemen -agressief gedrag -angsten & depressie
7.3.1.1.2. opmerking: spectrum stoornis -> dus: sterke variatie in gradatie & manifestatie bv. hoogdravend, actief, passief, afzijdig
7.3.2. 1.sociale ontwikkeling & interactie vb. onzichtbare sociale betekenissen, gedrag aanpassen ad context, gebrek aan inleving, emoties moeilijk delen, begrijpen & gebruiken lichaamstaal, selectie hoofd- en bijzaken, oogcontact, vreemde reacties, onsamenhangend praten, strikte naleving gedragsregels, blokkeren bij fysiek contact...
7.3.3. 2.repititief gedrag en specifieke interesses vb. repetitieve motorische bewegingen, vaste handelingen & zinnen, vasthouden aan routines of rituele rigide denkpatronen, onrust bij verandering, beperkte intense interesses (vaak i.v.m. zintuigen)
7.4. mogelijke sterktes
7.4.1. -detailperceptie -fotografisch geheugen & visueel inzicht -nauwgezet werken -afwijkende denkpatronen -gericht op feiten -eerlijk -concreet zijn
7.4.1.1. opmerking: lln in regulier SO: vaak goede begaafdheid, theoretisch sterk, logisch-analytisch vermogen
8. hoogbegaafdheid
8.1. omschrijving
8.1.1. verschillende visies, o.a.:
8.1.1.1. IQ-score > 130
8.1.1.2. CHC-cognitief
8.1.2. vaardigheidsprofiel:
8.1.2.1. -redeneren in nieuwe situaties -culturele kennis verwerven & toepassen -omgaan met kwantitatieve concepten -waarnemen & omgaan met visuele patronen -KT geheugen -LT geheugen -omgaan met auditieve patronen -snelheid taakuitvoering -snelheid oplossingen bedenken/afleiden
8.2. zorgvragen
8.2.1. persoonlijkheid:
8.2.1.1. -ontwikkelingsvoorsprong -taalontwikkeling (symbolen) -wiskundig inzicht -humor ->zorgvraag: leertempo, voorkennis -perfectionisme -> faalangst -kritische ingesteldheid -geheugen -concentratievermogen -leergierig + diverse interesses -emotionele intensiteit -hypergevoeligheid -rechtvaardigheidsgevoel
8.2.2. vaak bijkomende zorgvragen
8.2.2.1. kans op:
8.2.2.1.1. -demotivatie -opstandigheid -cognitief onderduiken -gebrek aan studievaardigheden
8.2.2.2. opmerking:
8.2.2.2.1. 1.als gevolg van o.a. positieve/negatieve schoolervaringen krijgen we in SO lln met verschillende profielen: succesvol, zelfstandig, uitdagend, onderdrukkend...
8.2.2.2.2. 2.ook hoogbegaafdheid kan gepaard gaan met een leer- of ontwikkelingsstoornis
8.3. mogelijke sterktes
8.3.1. elementen uit het persoonlijkheidsprofiel kunnen zowel een sterke als een zwakke zijn