1. Eerste teken van de start einde Middeleeuwse Warme Periode
1.1. De strenge winter van 1309-'10.
1.2. Oogsten vernield door maandenlange slagregens in 1315.
1.3. 7 jaar hongersnood in Noord- en West Europa.
1.4. Mensen geloofde dat het een straf van God was.
2. 2. Beter brood dan bier
2.1. De graanprijs stijgt.
2.1.1. Edward II van Engeland wil de prijs laag houden.
2.1.1.1. Hij geeft de opdracht op uit graan gebrouwen dranken te stoppen.
2.1.1.2. Hij vraagt de Kerk op woekraars te verdoemen en stimuleert de import van graan.
2.1.1.3. Alle inspanningen zonder resultaat, overal is schaarste.
3. 4. De dieren bezwijken
3.1. De graanteelt betreft het dieptepunt van de Middeleeuwen in 1316.
3.2. Niet enkel mensen lijden honger, ook het vee.
3.2.1. Door te weinig wintervoer graast het vee buiten.
3.2.1.1. Het vee komt om door de honger.
3.2.1.1.1. Beging massale veesterfte die voortduurt tot 1320.
3.3. Strenge winters in 1317-'18.
4. 6. Beging van een nieuwe tijd
4.1. Strenge winter in 1322
4.1.1. Einde v.d. rampzalige cyclus van nood weer, slechte oogsten, honger en ziekte die in 1315 begonnen was.
4.1.1.1. Het blijft grillig , het stabiele klimaat keert niet terug.
4.1.1.1.1. De Noordzee en het Nauw van Calais krijgen vaker te kampen met stormen en harde winden.
5. 1. Rampjaar 1315
5.1. 6 Weken voor Pasen begint het te regenen tot en met augustus.
5.1.1. Gevolgd door een koude maand september.
5.1.2. Akkers staan onder water.
5.1.3. Gewassen groeien niet of verrotten.
5.1.4. Regenwater spoelt percelen uit die waren verovert in de warme periode.
6. 3. Honger en gebrek
6.1. Regenval in het voorjaar van 1316
6.1.1. Aanplant haver, gerst en spelt onmogelijk.
6.1.1.1. Meer hongersnoden.
6.1.1.1.1. Lichamelijke weerstand verzwakt.
6.1.1.1.2. Er vallen zieken.
6.1.1.2. Einde 1316 leven boeren en landarbeiders in grote ellende.
6.1.1.2.1. Ze eten gras en vlees van zieke dieren.
6.2. Chroniqueurs spreken van nieuwe zondvloed.
7. 5. Ze graasden als het vee
7.1. Sterfte onder het vee.
7.1.1. Vermindering mestproductie.
7.1.2. Aantal trekdieren neemt af.
7.1.3. Dit heeft weerslag op de landbouw.
7.1.3.1. Voedsel word nog schaarser.
7.1.3.1.1. In Vlaanderen 'graasden' bedelaars 'als de beesten' buiten de stad.
7.1.3.1.2. 5 tot 10 % Van de stedelijke bevolking in deze streek sterft.