Iniziamo. È gratuito!
o registrati con il tuo indirizzo email
Fiilde Yapı da Mind Map: Fiilde Yapı

1. Basit Fiiller

1.1. Yapım eki almamış fiillerdir. Fiil köklerine gelen çekim ekleri, fiillerin anlamını değiştirmediği için basit fiiller çekim eki alabilir. Yapım eki almadıklarından bunlar daima kök durumunda bulunur.

1.1.1. Baloya onlar da gitmişlerdi

1.1.1.1. “git-” fiilinin aldığı “-miş”, “-ler” ve “-di” eklerinin tümü çekim ekidir. “git-” fiili hiçbir yapım eki almamıştır. Bu yüzden “git-” fiili basit fiildir.

2. Birleşik Fiiller

2.1. Kurallı Birleşik Fiiller

2.1.1. Yeterlilik Fiili

2.1.1.1. Bir fiile ''ebil'' yardımcı fiili getirilerek yapılır.Cümleye gücü yetme veya olasılık anlamı katar. Soru olarak kullanıldığında rica anlamı da katar.

2.1.1.1.1. Tezlik Fiili

2.1.1.1.2. Sürerlilik Fiili

2.1.2. Yaklaşma Fiili

2.1.2.1. Bir fiile “eyaz” yardımcı fiili getirilerek yapılır. Fiile “hemen hemen, az kalsın” anlamı katar. Fiilin gerçekleşmesine çok yaklaşıldığı anlamı taşıdığı için buna “yaklaşma fiili” adı verilmiştir.

2.1.2.2. Sürerlilik Fiili

2.1.3. Bir fiile “eyaz” yardımcı fiili getirilerek yapılır. Fiile “hemen hemen, az kalsın” anlamı katar.

2.2. Yardımcı Eylemle Kurulan Birleşik Fiiller

2.2.1. İsim soylu sözcüklerden sonra gelen “etmek, olmak, kılmak, eylemek ve buyurmak” yardımcı eylemlerinin kendisinden önceki isimle birleşmesiyle oluşur.

2.3. Anlamca Kaynaşmış Birleşik Fiiller

2.3.1. En az iki sözcüğün genelde gerçek anlamından uzaklaşarak kaynaşmasıyla oluşan fiillerdir. Deyimler anlamca kaynaşmış birleşik fiiller grubuna girer.

3. Türemiş Fiiller

3.1. Bir ya da birden fazla yapım eki almış fiillere türemiş fiil denir. Türemiş fiiller, aynı zamanda fiil gövdesidir. Türemiş fiiller, iki şekilde oluşur

3.2. İsim veya isim soylu sözcüklerden türetilmiş fiiller

3.2.1. İsim veya isim soylu sözcüklere yapım eki getirilerek türetilen fiillerdir.

3.2.1.1. O tatilden beri güzelleşmiş

3.2.1.1.1. “Güzelleşmiş” sözcüğünün kökü “güzel”dir. Bu isim “-leş” yapım ekini alarak “güzelleş(mek)” fiilini oluşturmuştur. “-leş” eki bir isimi fiil haline getirmiştir. “güzelleşmiş” sözcüğü yapım eki aldığı için türemiş fiildir.

3.2.1.2. Fiil kök veya gövdelerinden türetilmiş fiiller

3.2.1.2.1. Fiil kök veya gövdelerine yapım eki getirilerek türetilen fiillerdir.