1. Юмс үзэгдлийг үнэлэх зөв үнэлэмж, хандлагатай болгож, ёс суртахууны хэм хэмжээг даган биелүүлдэг, иргэнийхээ эрхийг бүрэн эдэлж үүргээ биелүүлж ардчилсан нийгмийн тогтолцоонд чөлөөтэй амьдрах чадвартай бие хүнийг төлөвшүүлэх зэрэг болно.
2. Сургалтын хөтөлбөрт дэх үндсэн асуудлууд
2.1. Хөтөлбөрийн нэр
2.2. Зориулалт
2.3. Судлах цаг
2.4. Үндэслэл
2.5. Сургалтын зорилгом
2.6. Зорилтууд
2.7. Агуулга
2.8. Арга зүй
2.9. Үнэлгээ
2.10. Хөтөлбөрийн шалгуур
3. СУРГАЛТЫН ЗОРИЛГО
3.1. Сургалтын зорилго нь сурагчдын оюуны чадавхи нөөцийг нээн илрүүлж бүтээлч сэтгэлгээний эрх чөлөөг хангах, амьдрал хөдөлмөрт бэлтгэн хөгжүүлэх явдал юм
4. СУРГАЛТЫН ЗҮЙ ТОГТОЛ
4.1. ерөнхий зүй тогтол
4.1.1. Сурган хүмүүжүүлэх үйл явцын зорилго
4.1.1.1. Нийгмийн хөгжлийн эрч хүч, түүний хөгжлийн түвшин
4.1.1.2. Нийгмийн хэрэгцээ, түүний бодит бололцоо, нөхцөл
4.1.1.3. Боловсролын философи үзэл баримтлал, сурган хүмүүжүүлэх онол, онолын сэтгэлгээний хөгжил
4.1.1.4. Сургуулийн хөгжил, түүний орчин
4.1.2. Сурган хүмүүжүүлэх ажлын агуулга
4.1.2.1. Нийгмийн эрэлт хэрэгцээ, шаардлага
4.1.2.2. Шинжлэх ухаан, техникийн хөгжил дэвшил
4.1.2.3. Сургуулийн зорилго, орчин
4.1.2.4. Ард иргэд, суралцагчийн сурах хэрэгцээ, сонирхол
4.1.2.5. Сурагчдын нас, сэтгэхүйн хөгжил, сурах чадвар
4.1.3. Сурган хүмүүжүүлэх үйл явцын чанар
4.1.3.1. Сурган хүмүүжүүлэх үйл явцын өмнөх шатны үр дүн
4.1.3.2. Судалж буй материалын шинж, хэмжээ, өгөгдсөн цаг хугацаа
4.1.3.3. Багшийн мэргэжлийн ур чадварын түвшин, хэрэглэж буй сурган хүмүүжүүлэх арга барил нь оновчтой
4.1.3.4. Сурагчдын сурах идэвхи, чадвар (чадавхи)
4.1.3.5. Сургуулийн орчин, материаллаг бааз
4.2. ерөнхий бус зүй тогтол
4.2.1. Дидактик зүй тогтлууд
4.2.2. Танин мэдэхүйн зүй тогтлууд
4.2.3. Сэтгэл зүйн зүй тогтлууд
4.2.4. Кибернетик зүй тогтлууд
4.2.5. Социологийн зүй тогтлууд
4.2.6. Зохион байгуулалтын зүй тогтлууд
5. СУРГАЛТЫН ЗӨРЧИЛ
5.1. зөрчил сургалтын үйл явцыг урагш нь хөдөлгөх хүч
5.1.1. Багш зөрчлийг мэдэрсэн, олж харсан
5.1.2. Зөрчлийг багш ойлгомжтой энгийн үгээр томъёолсон
5.1.3. Зөрчлийн шалтгааныг зөв, тодорхой, бүрэн гүйцэт олж тогтоосон
5.1.4. Зөрчлийг шийдэх арга замыг хайж, зөв сонголт хийсэн
5.1.5. Эдгээр арга замыг бүтээлчээр хэрэгжүүлж чадсан
5.2. Сурган хүмүүжүүлэх зөрчлийг шийдвэрлэх хүрээгээр нь
5.2.1. Сургууль, багш нарын хэмжээнд шийдвэрлэж болох зөрчлүүд,
5.2.2. Сургууль, багш нарын хэмжээнд бүрэн шийдвэрлэхэд бэрх, шийдвэрлэх боломжгүй зөрчлүүд,
5.3. Сурган хүмүүжүүлэх зөрчлийн дотоод агуулгаар нь
5.3.1. Сургалтын зорилго, агуулгатай холбоотой зөрчлүүд,
5.3.2. Багшийн сурган хүмүүжүүлэх арга барил, ур чадвар, ёс зүй, харилцаа хандлагатай холбоотой зөрчлүүд.
5.3.3. Сургалтын үйл явцыг зохион байгуулах, сургалтын орчин бүрдүүлэхтэй холбоотой зөрчлүүд.
5.4. Сурган хүмүүжүүлэх зөрчлийг ач холбогдлоор
5.4.1. Үндсэн зөрчлүүд.
5.4.2. Үндсэн бус зөрчлүүд.
6. СУРГАЛТЫН ХӨТӨЛБӨР
6.1. Сургалтын хөтөлбөр нь сургалтыг зохион байгуулахын тулд боловсруулж мөрддөг үндсэн баримт бичиг юм.
6.1.1. Зорилтод үндэслэсэн загвар
6.1.1.1. Сургалтын хөтөлбөр боловсруулах Тайлерийн загвар (1949)
6.1.1.2. Сургалтын хөтөлбөр боловсруулах Табагийн загвар (1962)
6.1.2. Цикл загварууд
6.1.2.1. Сургалтын хөтөлбөр боловсруулах Вийлерийн загвар
6.1.2.2. Сургалтын хөтөлбөр боловсруулах Николсийн загвар
6.1.3. Динамик загвар
6.1.3.1. Сургалтын хөтөлбөр боловсруулах Волкерийн загвар
6.1.3.2. Сургалтын хөтөлбөр боловсруулах Скилбекийн загвар
6.2. Сургалтын хөтөлбөрийн төрөл
6.2.1. Шинжлэх ухаан төвтэй хөтөлбөр:
6.2.2. Суралцагч төвтэй хөтөлбөр:
6.2.3. Асуудал төвтэй хөтөлбөр:
6.2.4. Цөм хөтөлбөр:
7. СУРГАЛТЫН ҮҮРЭГ
7.1. Сургалтын үүрэг
7.1.1. Боловсруулах үүрэг
7.1.1.1. Хүн төрөлхтний хуримтлуулсан байгаль, хүн, нийгэм, техник технологи, урлаг соёлын тухай мэдлэг, арга туршлагыг эзэмшүүлэх тодорхой түвшний боловсролтой болгох, ажиллаж амьдрах чадвартай болгон төлөвшүүлэх
7.1.2. Хөгжүүлэх үүрэг
7.1.2.1. Хүүхдийн оюун ухаан дотоод нөөц, чадавхийг нээн илрүүлэх, сурч танин мэдэх арга барилд сургаж, аливаад өөрийн хандлага, үзэл баримтлалтай болгож, өөрийнхөө хөгжилд хөрөнгө оруулалт хийх чадвар эзэмшүүлэх
7.1.3. Хүмүүншүүлэхүйн үүрэг
8. урьдчилан бэлдэж боловсруулсан байх,
9. Сургалтын хэрэглэгдэхүүн гэдэг нь сургалтын явцад багш, сурагчийн үйл ажиллагаанд туслах зориулалттайгаар зориут бэлтгэж боловсруулалт хийсэн зүйлс юм.
9.1. Үзүүлэн таниулах зүйлс.
9.1.1. мэдээлэл дамжуулах зориулалттайгаар бэлтгэсэн зүйлс
9.1.1.1. бодит зүйлс
9.1.1.2. дууриамал зүйлс
9.1.1.3. дүрсэлсэн зүйлс
9.1.1.4. дэлгэцийн зүйлс
9.1.1.5. бичмэл зүйлс
9.1.2. Үзүүлэх зүйлийн үүрэг зориулалт
9.1.2.1. сурагчийн сурч танин мэдэх үйлийг идэвхжүүлэх, эрчимжүүлэх
9.1.2.2. сурагчдад судалж буй зүйлийн талаар үнэн зөв дүр зураг, ойлголт, төсөөлөл, ухагдахуун төлөвшүүлэхэд дөхөм үзүүлэх
9.1.2.3. багш сурагчдын ажил хөдөлмөрийг хөнгөвчлөх гэх мэт.
9.1.3. Сурагчдад үзүүлэх зүйлийг дотор нь олон янзаар ангилж болно.
9.1.3.1. Биет үзүүлэн.
9.1.3.1.1. хичээл дээр ашиглахын өмнө сайтар шалгаж найдвартай ажиллагааг хангах
9.1.3.1.2. оновчтой байх
9.1.3.1.3. биет үзүүлэнг яаж ашиглах талаар сурагчдад санамж боловсруулж тайлбарлан өгөх гэх мэт.
9.1.3.2. Тэмдэгт үзүүлэн.
9.1.3.2.1. урьдчилан бэлдсэн байх
9.1.3.2.2. тэмдгийн бичиглэл нь тод, сурагч болгонд харагдахуйц байх
9.1.3.2.3. өнгө, үзэмж зохистой байх
9.1.3.2.4. сурагчдын нас, сэтгэцийн онцлогийг харгалзсан, ойлгомжтой байх зэрэг байна
9.1.3.3. Дүрст үзүүлэн.
9.1.3.3.1. шугам, зураас нь тод, хүүхэд болгонд харагдахуйц байх,
9.1.3.3.2. өнгө, үзэмж зохистой байх,
9.1.3.3.3. сурагчдын нас, сэтгэцийн онцлогийг харгалзсан, хүлээн авах боломжтой байх,
9.1.3.3.4. үзүүлж буй материалын талбай ашиглалт сайн байх.
9.2. Лаборатори-кабинетийн багаж хэрэгслүүд.
9.2.1. Зориулалтын ширээ сандал
9.2.2. Гар ажлын хэрэгслүүд: хороо, хутга, өрөм, засвар багаж хэрэгслүүд
9.2.3. Үзүүлэх туршлагын багажууд
9.2.4. Лабораторийн ажлын багажууд
9.2.5. Дадлага ажлын багажууд
9.2.6. Цахилгааны тоног төхөөрөмж (хянах самбар, шулуутгагч)
9.2.7. Туслах багаж хэрэгслүүд (сав суулга, хавчаар, штатив)
9.3. Сургалтын техник хэрэгслүүд.
9.3.1. Дуут мэдээллийн гэж ангилах болох ба дэлгэцийн үзүүлэнгийнхийг дуутай ба дуугүй, хөдөлгөөнтэй ба хөдөлгөөнгүй дүрст
9.3.2. Дэлгэцийн үзүүлэнгийн
9.4. Ном, хэвлэлийн зүйлс.
9.4.1. Үүнд уншиж олж авах мэдээллийн эх үүсвэрүүд орно. (сурах бичиг, ном зохиол, толь бичиг, сонин сэтгүүлийн материал г.м)
10. Ю.К.Бабанский “Сургалтын арга бол сурагчдад боловсрол олгох, тэднийг хүмүүжүүлэх, хөгжүүлэх тодорхой зорилтуудыг шийдвэрлэхэд чиглэсэн багш сурагчдын уялдаа холбоотой бүхий л үйл ажиллагааны арга барилууд”
11. СУРГАЛТЫН ХЭРЭГЛЭГДЭХҮҮН
12. СУРГАЛТЫН АРГА
12.1. тодорхойлолт
12.1.1. М.Н.Скаткин “Сургалтын арга нь сурагчийн танин мэдэх болон практик үйл ажиллагааг зохион байгуулах чиглэл зорилготой багшийн сургах үйлүүдийн систем”
12.2. Багшийн сургах арга
12.2.1. Сурагчдад сурах сэдэл төлөвшүүлэх аргууд
12.2.1.1. Багшийн хамгийн түрүүн хийх шаардлагатай үйл бол сурагчдад сурч танин мэдэх сэдэл тэмүүлэл, хүсэл сонирхол бий болгох, түүнийг нь өдөн хөгжүүлж төлөвшүүлэх үйл юм.
12.2.2. Ярих аргууд
12.2.2.1. Ярих арга нь багшаас сурагчдад тодорхой хэмжээний мэдээлэл дамжуулах, тэдэнд сурах үүрэг хариуцлагаа ухамсарлан ойлгох боломж олгох зорилго бүхий үйлүүд юм.
12.2.3. Үзүүлэн таниулах аргууд
12.2.3.1. Үзүүлэн таниулах арга нь сурагчдад судалж буй юмс үзэгдлийн талаар үнэн зөв төсөөлөл бий болгох зорилготой арга юм.
12.2.3.1.1. Биет үзүүлэн.
12.2.3.1.2. Тэмдэгт үзүүлэн.
12.2.3.1.3. Дүрст үзүүлэн.
12.2.4. Практик үйлийн аргууд
12.2.4.1. Энэ аргын мөн чанар нь сурагчаар сурах зүйлийг олон удаа янз бүрийн хэлбэрээр хийж гүйцэтгүүлэн улмаар түүнд сурах тодорхой арга барил, чадвар, дадал төлөвшүүлдэгт оршино. Практик үйлийн арга нь хүүхдэд мэдлэгээ амьдралдаа хэрэглэж сурахад гол үүрэг гүйцэтгэнэ.
12.2.5. Сурагчдын идэвхжүүлэх арга барилууд
12.2.5.1. Асуүдал дэвшүүлж тайлбарлах арга
12.2.5.1.1. Энэ арга бол багш сурагчдад сурах сэдэл бий болгож, асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэх арга ажиллагаатай танилцуулж баримжаалал өгөх зорилготой үйлдлүүд.
12.2.5.2. Хэсэгчилсэн эрэл хайгуул хийлгэх арга
12.2.5.2.1. Хэсэгчилсэн эрэл хайгуул хийлгэх арга нь асуудал шийдвэрлэх сургалтын дараагийн арга бөгөөд сурагчийг асуудлыг судалж шийдвэрлэх үйл ажиллагаанд бага багаар татан оруулдаг.
12.2.5.3. Судлан шинжлэх арга
12.2.5.4. Судлан шинжлэх арга нь асуудал шийдвэрлэх сургалтын хэцүү боловч хамгийн үр дүнтэй арга. Энэ арга нь сурагчдад аливаа асуудлыг өөрөө судалж шиидвэрлэх арга барил эзэмшүүлдэг ач холбогдолтой.
12.2.5.5. Инсертийн арга
12.2.5.6. Энэ арга нь сурагчдын амьдрал орчноос урьд нь олж авсан мэдлэг туршлагад тулгуурлан тэд юу мэдэж авсан зэргийг сурагчдаар хийлгэх зорилго бүхий үйлдлүүд юм.
12.2.5.7. KWL-ийн арга
12.2.5.7.1. Энэ нь сурагчдын амьдрал, орчноос олж авсан мэдлэгт тулгуурлан тэд юу мэдэхийг хүсч байгаа болон юу мэдэж авснаа ухамсарлахад чиглэсэн үйлдлүүд юм.
12.2.5.8. "Oюуны дайралт"/довтолгоо/ хийх арга
12.2.5.8.1. Солилцооны арга нь сурагчдын сурах идэвхийг өрнүүлж бие дааж сэтгэн бодох, бусадтай хамтран суралцах арга барил эзэмшүүлэх зорилготой үйлдлүүд.
12.2.5.9. Энэ арга бол тодорхой зүйлийн талаар сурагчид юу мэдэж, бодож байгаа талаар багш асуулт тавьж тэр дор нь хариултыг нь жагсаан бичих ба түүнд хамтран дүн шинжилгээ хийж оновчтой шийдэл гаргах үйлдлүүд.
12.2.5.10. Солилцооны арга
12.2.5.11. Эвлүүлгийн арга
12.2.5.11.1. Эвлүүлгийн арга бол сурагчдыг идэвхжүүлэх, тэднийг амьдрал орчноос олж авсан мэдлэг туршлагыг ашиглах, бусадтай мэдээлэл солилцох зорилготой үйлдлүүд.
12.2.5.12. Марафон бичлэгийн арга
12.2.5.13. Сурагч мэддэг зүйлээ бусдад ойлгомжтой бичих, бусдын бичсэн зүйлд үнэлгээ дүгнэлт хийх үйлдлүүд юм.
12.2.5.14. Хэлэлцүүлгийн mop
12.2.5.14.1. Сурагчид тодорхой асуудлыг хоёр талаас нь авч үзэн дүгнэлт хийх үйлдлүүд.
12.2.5.15. Вени диаграммын арга
12.2.5.15.1. Энэ арга сурагчдын судалж буй зүйлүүдийг харьцуулан жиших үйлдлүүдээс бүтнэ. Энэ аргыг 2-3 бүлэг сэдэв үзсэний дараа мэдлэгийг бататгах зорилгоор хэрэглэх нь тохиромжтой байдаг.
12.2.5.16. Зэрэгцүүлсэн тэмдэглэл хөтлөх арга
12.2.5.16.1. Сурагчид уншиж судалж буй материалынхаа чухал зүйлийг түүвэрлэп тэмдэглэж, өөрийн тайлбар, санаа зэргийг бичих үйлдлүүд юм.
12.2.5.17. Сурагчдыг багаар хамтран ажиллуулах арга
12.2.5.17.1. Сурагчдыг багаар ажилуулах арга зүй нь сурагчид тодорхой асуудлыг хамтран хэлэлцэж шийдвэр гаргах, дүгнэлт хийх үйлдлүүд юм.
12.2.5.17.2. Үзэл бодлын шугам
12.2.5.18. Дүрд тоглох арга
12.2.5.18.1. Дүрд тоглох арга бол сурагчид өөрсдийн туршлага, авъяас чадвхийг ашиглан амьдралын үйл явдлыг дүрслэн үзүүлэх үйл ажиллагаа юм.
12.2.5.19. Жшиээн дээр суралцах арга /кейсийн арга/
12.2.5.19.1. Жишээн дээр суралцах арга бол амьдралд болсон тодорхой үйл явдлын талаарх мэдээлэлд задлан шинжлмх үйлдлүүд.
12.3. Сурагчийн сурах арга
12.3.1. Сонсох
12.3.2. Ярих
12.3.3. Унших
12.3.4. Бичих
12.3.5. Харьцуулах
13. СУРГАЛТЫН ОРЧИН
13.1. Үйлийн
13.1.1. Багшийн ур чадвар
13.1.2. Багш суралцагчийн харилцаа
13.1.3. Сургалтын аргазүй, зохион байгуулалт
13.1.4. Хүний тоо, хугацаа
13.2. Материаллаг
13.2.1. Анги танхимд тавигдах шаардлага
13.2.2. Сургалтын хэвлэмэл хэрэглэгдэхүүн
13.2.3. Үзүүлэн таниулах хэрэглэгдэхүүн
13.2.4. Сургалтын техник, электрон хэрэгсэл
13.3. Сэтгэлзүйн
13.3.1. Сурах сэдэл тэмүүлэх
13.3.2. Хамтран ажиллах уур амьсгал
13.3.3. Багш суралцагчийн ойлголцол
13.3.4. Сургах хэрэгцээ, сэдэл тэмүүлэл
13.3.5. Хүүхдийн нас сэтгэхүйн онцлог
13.3.6. Нийгмийн сэтгэлзүйн үнэлэмж
14. СУРГАЛТЫН ТЕХНОЛОГИ
14.1. Сургалтын технологийг боловсруулахад баримтлах зарчмууд
14.1.1. Суралцагчийн төрөлх шинж чанарт тохирч байх зарчим
14.1.2. Суралцагчийн ухамсартай үйл ажиллагаанд тулгуурлах зарчим
14.1.3. Мэдээлэлтэй ажиллаж сургахыг чухалчлах
14.1.4. Сурах /суралцах/-уйг шинжлэх ухааны үндэстэй зохион байгуулах зарчим
14.1.5. Сургалтын үр дүнг суралцагчид гарч буй оюун ухаан, ур чадвар, ёс суртахууны өөрчлөлтөөр үнэлэх зарчим