1. Teknoloji Okuryazarlığı
1.1. Lawles ve Smolin, performans, verimlilik ve öğrenmeyi geliştirmek için bilgisayar ve diğer teknolojileri kullanma yeteneği. Odabaşı, bireylerin teknolojiyle kendileri ve toplum arasındaki ilişkinin anlaşılmasında gerekli olan entelektüel süreç, yeterlilik ve düzenin tümü olarak tanımlanmaktadır.
1.1.1. Teknoloji Okuryazarı Bireyler;
1.1.1.1. Teknoloji kullanımı sırasında rahat ve tarafsızdır.
1.1.1.2. Teknolojinin günlük hayatın bir parçası olduğunun farkındadır.
1.1.1.3. Teknolojinin toplumun değerlerini ve kültürünü yansıttığını anlar.
1.1.1.4. Toplumsal konularda sorumluluk alma bilinç ve yeteneğine sahiptir
1.1.1.5. Kolay yollardan çözülebilecek mekanik ya da teknolojik sorunları tanımlayabilir ve çözebilir.
1.1.1.6. Seçimleri akılcı yönde etkileyebilecek verileri ayırt etme yeteneğine sahiptir.
1.1.1.7. Teknolojinin tanımını, tarihçesi, topluma etkilerini ve toplumdan nasıl etkilendiğini bilir.
2. Eleştirel Dijital Okuyazarlık
2.1. Bir kişinin dijital ortam ve araçları kullanmasına, anlamasına ve oluşturmasına izin veren bir dizi beceri, yetkinlik ve analitik bakış açısıdır.
2.1.1. Eleştirel Dijital Okuryazarlığın Bileşenleri
2.1.1.1. Kod Çözme
2.1.1.2. Analiz Etme
2.1.1.3. Anlam Oluşturma
2.1.1.4. Kişisel
2.1.1.5. Kullanma
3. Bilgi Okuryazarlığı
3.1. Yaşamla ilgili problemleri çözebilmek için bilgiye ulaşabilme, farklı türdeki kaynaklardan bilgiye ulaşabilme, bilgilenmenin sürekliliği sağlayabilme, bilginin ne zaman ve nasıl elde edileceğine ilişkin stratejileri belirleyebilme olarak tanımlanmaktadır.
3.1.1. Bilgi Okuryazarı Bireyi;
3.1.1.1. Bilgi gereksiniminin farkındadır.
3.1.1.2. Bilginin sınırlarını tanımlayabilir.
3.1.1.3. Bilgi almada seçicidir.
3.1.1.4. Hedefine ulaşmak için etkili bilgiyi kullanır.
3.1.1.5. Topladığı bilgiyi sınıflandırır, saklar ve hedefine uygun biçimde şekillendirir.
3.1.1.6. Eleştirel bir bakış açısıyla bilgiyi ve bilgi kaynaklarını değerlendirir.
3.1.1.7. Bilgi kullanımında ekonomik, toplumsal ve yasal durumların farkındadır.
4. Medya OKuryazarlığı
4.1. Thoman ve Jolls; her gün televizyon, radyo, bilgisayar, gazete, dergi ve reklamlardan aldığımız binlerce sözel ve görsel sembolleri seçip eleyerek onları kişisel anlamlara dönüştürme yeteneğidir. İnceoğlu, yazılı ve yazılı olmayan, büyük çeşitlilik gösteren yapılardaki (internet, televizyon vb.) mesajlara ulaşma, bunları çözümleme, değerlendirme ve iletme yeteneği olarak tanımlamaktadır.
4.1.1. Medya Okuryazarlığını Çocuk ve Medya Hareketi dört beceriden oluştuğunu belirtmektedir.
4.1.1.1. Erişim: Gereksinim duyulan bilgiyi farklı medyalardan elde etme.
4.1.1.2. Analiz: Elde edilen bilgiler içerisinde doğru-yanlışları, eksik-fazlalıkları ve gereksinim duyulanları belirmek için çözümleme.
4.1.1.3. Değerlendirme: Elde edilen bilginin uygunluğu, doğruluğu, güvenirliği gibi konularda yargıya varabilmek için değerlendirme yapma.
4.1.1.4. Üretim: Bireyin kendini etkili bir biçimde ifade edebilmesi için kendi mesajlarını kendisinin üretip yayması.
4.1.2. Medya Okuryazarı Bireyler;
4.1.2.1. Medya araçlarını etkili, bilinçli ve kendi yararı için kullanır.
4.1.2.2. Farklı kaynaklardan gelen bilginin doğruluğunu değerlendirir, alternatif bilgi kaynakları arar.
4.1.2.3. Medya araçlarından edindiği bilgi, fikir ve haberin bir başkasının görüşüyle aktarıldığının bilincindedir.
4.1.2.4. Medyaya eleştirel yaklaşır.
4.1.2.5. Bilgiyi edinme ve kullanımda etik ve yasal normların farkındadır.
5. Dijital Okuryazarlık
5.1. Dijital okuryazarlık, okuma ve yazma işlevini teknoloji ile desteklenen medyayı kullanarak gerçekleştirmektedir. Eshet - Alkalai tanımı, dijital çağda hayatta kalma becerisidir.
5.1.1. Dijital Okuryazarlığı bileşenleri
5.1.1.1. Yaratıcılık
5.1.1.2. İşlevsel Beceriler
5.1.1.3. E-Güvenlik
5.1.1.4. Etkili İletişim
5.1.1.5. Bilgiyi Bulma ve Seçme Yeteneği
5.1.1.6. İşbirliği
5.1.1.7. Kültürel ve Sosyal Anlayış
5.1.1.8. Eleştirel düşünme ve Değerlendirme
5.1.2. Dijital Okuryazar Bireyler;
5.1.2.1. Dijital araçlarla iletişim kurabilen,
5.1.2.2. Dijital ortamlarda iş birliği yapabilen,
5.1.2.3. Dijital araçları kullanarak yaratıcı ürünler oluşturabilen,
5.1.2.4. Dijital araçları günlük yaşantısında etkili ve verimli biçimde kullanabilen,
6. Bilgisayar Okuryazarlığı
6.1. Park, Kim ve Lee bilgisayar okuryazarlığını "kelime işlem programlarını bilgiyi saklamak için, internet kaynaklarını bilgiyi aramak için kullanma becerisi" biçiminde BİT okuryazarlığını ise "farklı kaynaklardan bilgiye erişme, değerlendirme ve kullanma becerisi" biçiminde tanımlamışlardır.
6.1.1. Bilgisayar Okuryazarı Bireyler
6.1.1.1. Bilgisayar donanım bileşenleri tanımlayan,
6.1.1.2. Donanım cihazlarını ayarlayabilen,
6.1.1.3. Farklı iletişim araçları kullunabilen,
7. Görsel Okuryazarlığı
7.1. Emery ve Flood görsel okuryazarlığını görüntüleri kullanma, yorumlama ve anlamlandırma için deşifre edilmesi gereken mesajları iletmede kullanılan görüntülerden oluşan bir dil olarak tanımlamaktadır.
7.1.1. Görsel Okuryazarı Bireyler;
7.1.1.1. Görsellerin algılanmasındaki duygusal, psikolojik, fizyolojik ve bilişsel etkilerin farkındadır.
7.1.1.2. Temsili, açıklayıcı, soyut ve sembolik görselleri kavrar.
7.1.1.3. Görsel bilginin bilgi tasarımcısı, oluşturucusu ve üreticisidir.
7.1.1.4. Etkili görsel iletişimcidiri.
8. Eleştirel Okuryazarlığı
8.1. Kavram genellikle okuma ve yazma becerilerine dayandırıldığı için temelde hiçbir metnin tarafsız olmadığına, bireyin okuduğu bilgiyi yapılandırırken bu durumu göz önünde bulundurarak analiz edip yaratıcı bir sentez yapması gerektiği görüşüne dayanmaktadır.
8.1.1. Eleştirel Okuryazar Bireyler;
8.1.1.1. Yazarın ve metnin amacını analiz eder.
8.1.1.2. Metnin yapılandırma biçimini sorgular.
8.1.1.3. Farklı kaynaklardan içeriye yönelik çoklu bakış açılarını görmeye çalışarak karşılaştırma yapar, sorgular.