1. rozpoznanie
1.1. endoskopia
1.1.1. ostro ograniczony okrągły ubytek
1.1.2. nieregularne zagłębienie z nacieczonym obrzeżem
1.1.3. pobrać co najmnej 6 wycinków z obrzeża i dna
1.1.3.1. żołądek
2. diagnostyka
2.1. H. pylori
2.2. endoskopia
3. leczenie
3.1. regularne posiłki, unikanie potraw nasilających dolegliwości
3.2. niepalenie
3.3. unikanie NLPZ
3.4. eradykacja H. pylori
3.5. IPP do czasu wygojenia wrzodu
3.5.1. wrzód żołądka
3.5.2. powikłany wrzód dwunastnicy
3.6. niezakażeni H. pylori
3.6.1. IPP
3.6.1.1. 1x dziennie rano
3.6.1.1.1. esomeprazol, pantoprazol 40mg
3.6.1.1.2. lanzoprazol 30 mg
3.6.1.1.3. omeprazol, rabeprazol 20 mg
3.6.1.1.4. 2-3 miesiące
3.6.2. H2 bloker
3.6.2.1. famotydyna 1x dziennie na noc 40 mg
3.6.2.2. ranitydyna 2x dziennie 150 mg lub 1x dziennie 300 mg na noc
3.6.2.3. 2-3 miesiące
3.6.2.4. mniej skuteczne, więcej skutków ubocznych
3.7. operacyjne
3.7.1. obecnie rzadko
3.7.1.1. w powikłaniach choroby wrzodowej
3.7.1.2. nieskuteczność optymalnego leczenia farmakologicznego
3.7.1.3. brak możliwości leczenia farmakologicznego
3.7.2. antrektomia
3.7.2.1. Rydygiera (Bilrotha I)
3.7.2.1.1. zespolenie żołądka z dwunastnicą
3.7.2.2. Bilrotha II
3.7.2.2.1. zespolenie żolądka z jelitem cienkim
3.7.2.3. wycięta część odźwiernikowa
3.7.2.3.1. tu jest dużo komórek G wytwarzających gastrynę
3.7.3. wagotomia
3.7.3.1. pniowa
3.7.3.1.1. przecięcie pni NC X
3.7.3.1.2. dużo objawów niepożądanych
3.7.3.2. wybiórcza
3.7.3.2.1. przecięcie tylko tych gałązek NC X, które unerwiają żołądek
3.7.3.3. wysoce wybiórcza
3.7.3.3.1. przecięcie tylko tych gałązek NC X, które unerwiają trzon
3.7.3.4. wycięcie nerwów błędnych powoduje zmniejszenie wydzielania HCl
3.7.4. antrektomia z wagotomią pniową
3.7.5. powikłania odległe
3.7.5.1. zespół poposiłkowy
3.7.5.1.1. osłabienie
3.7.5.1.2. poty
3.7.5.1.3. wymioty
3.7.5.1.4. uczucie gorąca
3.7.5.1.5. tachykardia
3.7.5.1.6. prawdopodobnie wskutek szybkiego przemieszczenia pokarmu do jelita, szybkiej hiperglikemii, wyrzutu insuliny i następowej hipoglikemii
3.7.5.2. niedokrwistość
3.7.5.2.1. zaburzenia wchłaniania Fe i B12
3.7.5.3. kamica pęcherzyka żółciowego
3.7.5.3.1. osłabienie motoryki pęcherzyka
3.7.5.4. rak żołądka
3.7.5.5. osteoporoza
3.7.5.5.1. zaburzenia wchłaniania Ca i D3
3.7.5.6. biegunka
3.7.5.6.1. zaburzenia wchłaniania i trawienia po odnerwieniu współczulnym trzewi
4. zapobieganie
4.1. przed planowanym długim leczeniem NLPZ zbadaj H. pylori
4.1.1. eradykacja
4.2. jeśli nie możesz odstawić NLPZ albo zamienić na inny przeciwbólowy
4.2.1. IPP
4.2.2. co najmniej 2 z
4.2.2.1. >60 rż
4.2.2.2. przebyty wrzód trawienny lub krwawienie wrzodowe
4.2.2.3. inne ciężkie choroby
4.2.2.4. równoczesne przyjmowanie kilku NLPZ w dużej dawce
4.2.2.5. GKS lub antykoagulanty
4.2.2.6. H. pylori
4.3. ASA
4.3.1. IPP
5. wrzód trawienny
5.1. ograniczony ubytek błony śluzowej sięgający poza blaszkę mięśniową
5.2. naciek zapalny
5.3. martwica skrzepowa
5.4. wynik kontaktu z HCl i pepsyną
5.5. najczęściej żołądek i dwunastnica
5.5.1. dwunastnicy 3x częściej
5.5.1.1. 3x częściej u mężczyzn
5.5.2. żołądka tak samo często u obu płci
5.6. rzadziej przełyk, jelito dystalnie od połączenia żołądkowo-jelitowego, uchyłek Meckela z ektopową błoną śluzową żołądka
5.7. charakter
5.7.1. ostry
5.7.1.1. rozległe oparzenia
5.7.1.1.1. wrzód Curlinga
5.7.1.2. ciężkie urazy wielonarządowe
5.7.1.3. urazy czaszkowo-mózgowe
5.7.1.3.1. wrzód Cushinga
5.7.1.4. miejscowe niedokrwienie
5.7.1.5. leki
5.7.2. pojawianie się cykliczne
5.7.2.1. choroba wrzodowa
5.7.2.2. zakażenie H. pylori
5.7.2.3. NLPZ
5.7.2.4. rzadziej
5.7.2.4.1. zespół Zollingera-Ellisona
5.7.2.4.2. skojarzenie GKS z NLPZ
5.7.2.4.3. inne leki
5.7.2.4.4. leczenie na OIT
5.7.2.5. częściej u osób z grupą krwi 0
5.7.2.5.1. antygen Lewis b częściej u tej grupy
5.7.2.6. plaenie papierosow utrudnia gojenie i zwiększa ryzyko nawrotu
5.8. lokalizacja
5.8.1. dwunastnica
5.8.1.1. przednia ściana opuszki
5.8.2. żołądek
5.8.2.1. krzywizna mniejsza
5.8.2.2. kąt żołądka
5.8.2.2.1. granica trzonu i części przedodźwiernikowej
6. objawy
6.1. ból/dyskomfort w nadbrzuszu
6.1.1. 1-3 h po posiłku
6.1.2. ustępuje po jedzeniu/lekach zobojętniających
6.1.3. często w nocy lub wcześnie rano
6.2. nudności i wymioty
6.3. przebieg bezobjawowy
6.4. zaostrzenia i remisje
7. powikłania
7.1. krwawienie z GOPP
7.1.1. najczęstsze
7.1.2. krwiste lub fusowate wymioty
7.1.3. krwiste lub smoliste stolce
7.1.4. po krwotoku leczenie przeciwbakteryjne razem z przywróceniem żywienia doustnego
7.2. perforacja przewodu pokarmowego
7.2.1. nagły, przeszywający ból nadbrzusza
7.2.2. zwykle NIE TOWARZYSZY krwawienie
7.2.3. objawy rozlanego zapalenia otrzewnej
7.3. zwężenie odźwiernika
7.3.1. obrzęk i zapalenie w okolicy wrzodu w kanale odźwiernika lub opuszcze dwunastnicy
7.3.2. trwałe zmiany bliznowate
7.3.3. obfite, chlustające wymioty
7.3.3.1. odwodnienie, dyselektrolitemia
7.3.3.1.1. ostra niewydolność nerek
7.3.4. brak apetytu
7.3.5. utrata masy ciała
7.3.6. "stawianie się" żołądka