1. Gespecialiseerde boeren
1.1. Omstandigheden veranderden, waardoor boeren gedwongen werden zich te specialiseren. Overgang naar veeteelt mogelijk, doordat Hollandse schipper graan invoerden.
2. De stapelmarkt
2.1. De Hollandse kooplieden werkten volgens de principes van het kapitalisme, het behalen van zo veel mogelijk winst na een investering. De graanhandel werd de belangrijkste handel voor de economie van de Republiek.
2.1.1. Daarnaast dankt Amsterdam zijn positie vooral aan de stapelmarkt, het hout en het graan uit het Oostzeegebied werden tijdelijk in Amsterdam opgeslagen (gestapeld) in afwachting op verder transport. Dit was erg belangrijk, omdat de aanvoer van producten door stormen, misoogsten en oorlogen onregelmatig en onzeker waren.
3. Van concurrentie naar compagnie
3.1. De Republiek legde aan het eind van de zestiende eeuw wereldwijd handelscontacten en ging een groeiende rol spelen in de opkomende wereldeconomie. In de Republiek ontstond hierdoor het handelskapitalisme, het investeren van een grote hoeveelheid geld om zo veel mogelijk handelswinst te behalen.
3.1.1. In 1602 wist men een samenwerkingsverband te organiseren van alle koopmannen uit Holland en Zeeland: de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC).
4. Desnoods met harde hand.
4.1. De VOC kreeg van de Staten-Generaal het monopolie om handel te drijven met Azië. Daarnaast mochten kooplieden van de VOC handelsovereenkomsten met inlandse vorsten sluiten, soldaten en bestuursambtenaren in dienst nemen, aan vreemde kusten forten bouwen en geweld gebruiken als de belangen van de VOC in gevaar kwamen .
4.1.1. Ook de nijverheid veranderde en door de scheepvaart nam de nijverheid toe.
5. Jaloerse buurlanden
5.1. Engeland probeerde de Republiek tegen te werken met de Act of Navigation uit 1651, Hierin stond dat in Britse havens alleen maar Britse handelsschepen handelsschepen mochten komen, of schepen die uit hetzelfde land afkomstig waren als hun lading.
5.1.1. Minister Jean-Baptiste Colbert wilde de eigen markt beschermen door mercantilisme. Volgens deze economische leer moet de import van goederen uit het buitenland worden verminderd en de export worden gestimuleerd.