De klant

1. Indelingen doelgroepen

1.1. demografische indeling (leeftijd)

1.2. sociaaleconomische indeling (sociale positie)

1.3. indeling volgens doelstelling/zoekgedrag (grasduiners of doelgerichte gebruikers)

1.4. indeling naar gebruiksfrequentie (frequent of sporadisch)

1.5. indeling volgens gebruik (informatiezoeker, voor kinderen, voor ontspanning, verpoosbezoekers, inspiratiezoekers

1.6. groepsgebruikers (in collectief verband; verplichting (klasbezoek) of gevoel van veiligheid (basiseducatie)

2. Baby's, peuters, kleuters

2.1. gebrek aan ingetogenheid/stilte, introducties/bezoeken best buiten openingsuren

2.2. heel vatbaar voor leesbevordering

2.3. nog veel onwetenheid over jongste groep (0-3 jaar)

2.4. richtlijnen IFLA (beleidskeuzes)

2.5. belangrijke bouwstenen (projecten, activeiten organiseren; kwalitatief en divers aanbod; aangepaste inrichting en toegankelijkheid (bv voldoende plaats voor buggy's)

3. minderheden

3.1. grootste uitdaging = asielzoekers (taalbarrière).

3.2. voorbeelden van oplossingen: aanbod over cultuur, samenleving en actualiteit land van herkomst, voldoende cursussen NL, minderheden laten weerspiegelen in bibteam

4. Personen met fysieke beperking

4.1. geen aangepaste collectie

4.2. wel aangepaste toegankelijkheid gebouw

5. educatieve veld

5.1. alle vormen van schoolgebruik

5.2. knelpunten vanuit de school: leerkracht niet voldoende op de hoogte van dienseten bib, overbevraagd; leesbevordering en bibliotheekbezoek niet concreet in leerplannen; bibliotheek niet altijd goed bereikbaar

5.3. knelpunten vanuit de bibliotheek (personeel onvoldoende op de hoogte van werkwijze leerkrachten, leerplannen en ontwikkelingsdoelen; sterke concetratie scholen in de regio; samenwerking is arbeidsintensief; te weinig pedagogische scholing/talent; veel te weinig op maat van doelgroep gewerkt)

6. niet-mobielen en langdurig zieken

6.1. oplossing = e-boeken of bib aan huis (is niet altijd te realiseren in praktijk)

7. Bijzondere doelgroepen (algemene kenmerken)

7.1. redenen niet gebruik van bibliotheek zijn divers (bv: fysieke onmogelijkheid, verstandelijke beperking, gebrek aan taalkennis)

7.2. speciale inspanningen (collectievorming, infrastructuur, dienstverlening, promotie en bekendmaking van de bibliotheek)

7.3. doelgroepenwerking = zeer belangrijk. Maatschappelijke taak om informatiekloof tussen geletterenden en laaggeletterden te helpen dichten

7.4. samenwerken met partners, intermediairs die doelgroep en hun noden kennen

8. deelnemers basiseducatie

8.1. = scholing voor personen die basisvaardigheden om volwaardig en zelfstandig te kunnen functioneren in onze samenleving onvoldoende beheersen

8.2. complex probleem : vinden weg niet naar de bib; collectie en diensten vd bib te complex; aanpassen collectie en diensten is geen sluitende oplossing

8.3. oplossingen: collectieonderdeel voor basiseducatie; gebruikersondersteuning; overleg en samenwerking met begeleiders

9. mensen in (kans)armoede

9.1. bezoek aan bib = eerste stap in ontmoeten anderen, doorbreken van sociaal isolement

9.2. bibliotheek kan rol spelen bij toegankelijk maken en verwerken van info

9.3. samenwerken met welzijnswerkers (doelgroep + noden beter leren kennen)

9.4. partnerschappen helpen bij uitbouw werking naar kansarme doelgroepen (bv: UITPAS)

10. Personen met een visuele beperking / leesbeperking

10.1. blinden: luisterpuntbibliotheek

10.2. slechtzienden: aangepaste collectie (bv groteletterboeken), aangepaste infrastructuur (bv signalisatie voldoende groot); aangepaste dienstverlening en introductie (bv plaatsen niet aanwijzen)

11. Personen met een verstandelijke beperking

11.1. = beperkt in intellectueel functioneren en/of beperkt in levensvaardigheden

11.2. voor activiteit: checklist laten invullen door begeleider/instelling (peiling interesses, ...)

11.3. tijdens activiteit: ongedwongen kennismaking, materiaaltafel, verschillende spelvormen

11.4. einde activiteit: materiaal effectief uitlenen, melden dat ze bij vragen altijd terecht kunnen bij medewerkers bib

11.5. belangrijk = actief participeren van doelgroep, niet infromatiegehalte

12. De klant in the picture (voorbeelden initiatieven)

12.1. 'Walk a Talk' (Sint-Niklaas)

12.1.1. samenkomen met collega werkzoekenden

12.1.2. samenwerking bibliotheek, VDAB, Welzijnshuis

12.1.3. belangrijkste = opbouwen netwerk

12.1.4. bibliotheek = ideaal plaats (iedereen welkom, ruime openingstijden, computers beschikbaar)

12.2. Autismevriendelijke studentenbibliotheek

12.2.1. doelgroep/organisatie met expertise betrekken tijdens hele proces

12.2.2. draagvlak binnen je team creëren

12.2.3. voorbeelden: toegankelijke balie, overzichtelijke grondplannen, computer in rustige hoek, regelbare verlichting, verbindingspersoon (permanent brugfiguur)

12.3. Bibliotheek 'In de Merlo' (Ukkel)

12.3.1. filiaal in flatgebouw (hoofdzakelijk mensen in (kans)armoede)

12.3.2. boeken naar moeilijker bereikbare doelgroep brengen

12.3.3. jeugdbibliotheek, 2x/maand geopend, tweetalige boeken

12.3.4. wisselende collectie (elke 2 maanden)

12.3.5. medewerkers zijn 2 jongeren die in gebouw wonen: laagdrempelig, kennen bezoekers persoonlijk