1. Seksuele ontwikkeling
1.1. genitale fase
1.2. doorbraak puberteit
1.3. grote openheid over seksualiteit
1.4. op sommige plaatsen is seksualiteit een taboe
1.5. ontstaan romantische relaties
1.6. zelfbevrediging
1.7. de eerste keer
1.8. anticonceptie en veilig vrijen
1.9. homoseksueel gedrag
2. Socio-emotionele ontwikkeling
2.1. separatie en individuatie
2.2. toenemende zelfstandigheid
2.3. beeld van ouders veranderd
2.4. generatiekloof
2.5. rolverandering
2.6. invloed van gezin
2.6.1. opvoedingsstijlen
2.6.1.1. Permissief toegeeflijke (= verwennende ouders)
2.6.1.2. Permissief onverschillige (= verwaarlozende ouders)
2.6.1.3. Autoritaire (= extreem strenge ouders)
2.6.1.4. Autoritatieve (= democratische ouders
2.6.2. de onderlinge relatie van de ouders
2.6.3. de wijze waarop ouders omgaan met hun ouder worden en terugkijken op hun leven
2.6.4. economische situatie van het gezin
2.6.5. de samenstelling van het gezin
2.6.6. de culturele achtergrond van het gezin
2.7. conflicten
2.7.1. interpersoonlijke conflicten
2.7.2. intrapsychische conflicten
2.8. stress
2.9. leeftijdsgenoten
2.9.1. in grote groep
2.9.2. kliekjes
2.9.3. individuele vriendschap (boezemvrienden)
3. Morele ontwikkeling
3.1. universele menselijke waarden
3.1.1. afwegingen moeten gemaakt worden afhankelijk van de situatie
3.2. niet denken vanuit eigenbelang!
3.2.1. Je moet beschikken over een gezonde dosis inlevingsvermogen of empathie.
3.3. Morele besluiten moeten omgezet worden in ‘echte daden’
3.3.1. ALS het al gebeurt, tegen het einde van de adolescentie, aan het begin van volwassenheid
4. Tekenontwikkeling
4.1. Kritischer t.o.v. het eindresultaat van zijn tekenwerk.
4.1.1. Sommigen worden zo kritisch dat de tekenactiviteit helemaal stopt.
4.2. kalmerend tekenen
4.2.1. = tekenen van geometrische figuren
4.3. Karikaturen
4.3.1. = mislukkingen/afwijkingen worden overdreven in de tekening
5. Spelontwikkeling
5.1. sport & hobby
5.2. Sociale element
5.2.1. Samen optrekken als vriendengroep wordt belangrijker dan samenspelen in een groep
6. Taalontwikkeling
6.1. Volwassenentaal is beheerst
6.2. Taal van de adolescent
7. Lichamelijke ontwikkeling
7.1. lichaamsveranderingen onder invloed van geslachtshormonen, aangezet door hypofyse
7.2. verschillend voor jongens en meisjes : aanvang, duur, tempo, Einde :15 j (V), 16 j (M)
7.3. 1. Seksuele rijping:
7.3.1. primaire geslachtskenmerken : in functie v voortplanting : genitaliën, zaadlozing, menstruatie
7.3.2. secundaire geslachtskenmerken : borstontwikkeling, schaamharen, baard, stemverlaging
7.4. 2. Groeiversnelling – Verhoudingen veranderen
7.4.1. “2de strekking” : verandering lengte, gewicht en skelet : eerst hoofd, handen, voeten dan armen, benen, romp
7.4.2. verschil jongen – meisje (= groter tussen 11-14 j), ook qua schouders, heupen, benen, vet, spieren,
7.4.3. verschil jongen – meisje (= groter tussen 11-14 j), ook qua schouders, heupen, benen, vet, spieren, uithoudingsvermogen
7.4.4. eindlengte afh. v beginlengte
7.4.5. huid en zweetklieren veranderen
7.5. 3. Reacties op lichamelijke veranderingen
7.5.1. beïnvloeden zelfbeeld
7.5.2. negatief door bv :
7.5.2.1. te vroege ontwikkeling
7.5.2.2. verschil in lichamelijke en psychische ontwikkeling
7.5.2.3. lichamelijke wanverhoudingen
7.5.2.4. frustratie ivm gewenste ontwikkeling
7.5.2.5. uiterlijkheden als acne
7.5.3. verschillende psychologische en emotionele reacties op 1ste menstruatie en zaadlozing
7.6. 4. Acceleratie (=versnellings)verschijnsel
7.6.1. huidige generaties vroeger geslachtsrijp dan vorige
8. Motorische ontwikkeling
8.1. Ontwikkeling van spieren
8.1.1. → krachtstoename
8.1.2. → uithoudingstoename
8.1.3. → sportactiviteiten (techniek verbeteren, aantrekkelijkheid verhogen)
9. Perceptuele ontwikkeling
9.1. aandachts- en concentratievermogen stijgt (multitasking)
10. persoonlijkheidsontwikkeling
10.1. Egocentrisme
10.1.1. Beschikt over empathie, hij is erg op zichzelf betrokken en denkt dat andere dit ook zijn. Om in extreme woorden te zeggen denkt de adolescent: de wereld draait niet om een ander maar om mij.
10.2. conformisme
10.2.1. In hun zoektocht naar eigen persoonlijkheid neiging tot conformisme. Dit conformisme heeft betrekking to smaak op gebied van kledij muziek taalgebruik. Bij niet sociale zaken zulle ze zich spiegelen aan ervaren volwassenen.
10.3. identificatie
10.3.1. Tijdens dit proces zoekt de jongere zichzelf via imitatie van leeftijdsgenoten en idolen
10.4. experimenteren
10.4.1. Adolescenten experimenteren met verschillende sociale rollen. Deelnemen aan bepaalde activiteiten, gedragen zich volgens de regels van een bepaalde sociale rol. In elk van die rollen kunnen ze aspecten van hun karakter toetsen aan de verwachtingen van anderen.
10.5. zelfbeeld
10.5.1. Wanneer ze zichzelf beschrijven , betrekken ze zowel hun eigen perceptie als die van een ander. Ze begrijpen steeds beter wie ze zijn maar dit garandeert geen tevredenheid. Meer kennis maakt gebreken zichtbaar. In de mate van zelfwaardering worden genderverschillen gevonden. Vooral in de vroege adolescentie is de eigenwaarde van meisjes lager dan van jongens.
11. schoolse ontwikkeling
11.1. 3 elementen voor leerlingen begeleiding
11.1.1. leren lezen
11.1.2. leren schrijven
11.1.3. rekenen
12. Cognitieve ontwikkeling
12.1. Belangrijke ontwikkelingen
12.2. Formeel operationeel stadium
12.2.1. 3 nieuwe dimensies
12.2.1.1. Abstract denken
12.2.1.2. Hypothetisch-deductief denken
12.2.1.3. Combinatorisch denken
12.2.2. Informatieverwerking
12.2.2.1. Uitbreiden geheugencapaciteit
12.2.2.2. Metacognitie
12.2.2.3. Planmatig en systematisch werken
12.2.2.4. Inhoudelijke kennis
12.2.3. Consequenties van gevorderd denkniveau
12.2.3.1. Kritischer optreden tegen autoriteitsfiguren
12.2.3.2. Anders met zichzelf omgaan
12.2.3.3. Discussiëren
12.2.3.4. Idealisme
12.2.3.5. Intelligentie tov. leeftijdsgenoten