Gluconeogenesis

1. Gluconeogenesis là con đường tổng hợp mới glucose bằng các tiền chất không phải saccharide.

1.1. Ở động vật: tổng hợp từ lactate, pyruvate, glycerol và một số aminoacid.

1.2. Ở thực vật

1.2.1. Ở mầm cây: từ chất béo và protein dự trữ

1.2.2. Ở thực vật trưởng thành: từ CO2

2. Ở động vật hữu nhũ không thể chuyển hóa acid béo thành glucose do phản ứng chuyển hóa pyruvate thành acetyl-CoA là phản ứng không đảo chiều và tế bào động vật không có con đường chuyển hóa thay thế để chuyển acetyl-CoA thành pyruvate

3. Thực vật, nấm men và nhiều vi khuẩn có chu trình glycoxylate để chuyển hóa acetyl-CoA thành oxaloacetate

4. Điều hòa 2 quá trình đường phân và tạo đường

4.1. Sự dư thừa acetyl-acetylCoA ở ti thể kích thích sự tổng hợp glucose từ pyruvate và ức chế quá trình tạo acetyl-CoA từ pyruvate

4.2. Sự điều hòa phosphofructose kinase-1 (PFK-1) và fructose-1,6-bisphosphate (FBPase-1): sự dư thừa ATP và citrate sẽ ức chế quá trình đường phân, còn nồng độ AMP và ADP cao sẽ ức chế quá trình này

4.3. Ngoài ra ở động vật bậc cao sự ổn định lượng đường trong máu còn được điều hòa nhờ glucagon