การสืบค้นข้อมูลสารสนเทศ
by จักรพงษ์ สุลินทาบูรณ์
1. ข้อแตกต่างระหว่าง Index และ Search Engine คือ วิธีในการค้นหาข้อมูลแบบ Index จะใช้คนเป็นผู้จัดรวบรวม และทำระบบฐานข้อมูลขึ้นมา ส่วนแบบ Search Engine นั้น ระบบฐานข้อมูลของมันจะได้รับการจัดสร้างโดยใช้ Software ที่มีหน้าที่เกี่ยวกับงานทางด้านนี้โดยเฉพาะมาเป็นตัวควบคุม และจัดการ ซึ่ง Software ตัวนี้จะมีชื่อเรียกว่า Spiders การทำงานของมันจะใช้วิธีการเดินลัดเลาะไปตามเครือข่ายต่าง ๆ ที่เชื่อมโยงถึงกันอยู่เต็มไปหมดใน Internet เพื่อค้นหา Website ที่เกิดขึ้นมาใหม่ ๆ รวมทั้งยังสามารถตรวจสอบหาความเปลี่ยนแปลงของ ข้อมูลใน Site เดิมที่มีอยู่ ว่าที่ใดถูกอัพเดตแล้วบ้าง จากนั้นมันก็จะนำเอาข้อมูลทั้งหมดที่สำรวจเข้ามาได้เก็บใส่เข้าไปในฐานข้อมูลของตนอัตโนมัติ ยกตัวอย่างของผู้ให้บริการประเภทนี้ เช่น Excite , Lycos Infoserch เป็นต้น การค้นหาด้วยวิธี Search Engine นั้น มักจะได้ผลลัพธ์ออกมากว้าง ๆ ชี้เฉพาะ เจาะจงได้ยาก บางครั้งข้อมูลที่ค้นหามาได้อาจมีถึงเป็นร้อยเป็นพัน Site ซึ่งต้องเสียเวลานานมากในการค้นหาและอ่านเว็บเพจ โดยไม่รับรองได้ว่าจะได้ข้อมูลที่ต้องการหรือไม่ ดังนั้นจึงมีหลักในการค้นหา เพื่อให้ได้ข้อมูลใกล้เคียงความเป็นจริง
2. ข้อแตกต่างระหว่างการสืบค้นแบบ Index Directory กับ Search Directory
3. การสืบค้นในรูปแบบ Search Directory
3.1. การค้นหาในรูปแบบ Search Engine วิธีการอีกอย่างที่นิยมใช้การค้นหาข้อมูลคือการใช้ Search Engine ซึ่งผู้ใช้ส่วนใหญ่กว่า 70% จะใช้วิธีการค้นหาแบบนี้ หลักการทำงานของ Search Engine จะแตกต่างจากการใช้ Index ลักษณะของมันจะเป็นฐานข้อมูลขนาดใหญ่มหาศาลที่กระจัดกระจายอยู่ทั่วไป บน Internet ไม่มีการแสดงข้อมูลออกมาเป็นลำดับขั้นของความสำคัญ การใช้งานจะเหมือนการสืบค้นฐานข้อมูล อื่นๆคือ คุณจะต้องพิมพ์คำสำคัญ (Keyword) ซึ่งเป็นการอธิบายถึงข้อมูลที่คุณต้องการจะเข้าไป ค้นหานั้นๆเข้าไป จากนั้น Search Engine ก็จะแสดงข้อมูลและ Site ต่างๆที่เกี่ยวข้องออกมา
4. การสืบค้นในรูปแบบ Index Directory
4.1. วิธีการค้นหาข้อมูลแบบ Index นี้ข้อมูลจะมีความเป็นระเบียบเรียบร้อยมากกว่าการค้นหาข้อมูลด้วย วิธีของ Search Engineเพราะจะสามารถคัดแยกข้อมูลออกมาเป็นหมวดหมู่ และจัดแบ่งแยก Site ต่างๆ ออก เป็นประเภท สำหรับวิธีใช้งานสามารถที่จะ Clickเลือกข้อมูลที่ต้องการจะดูได้เลยใน Web Browser จากนั้นที่หน้าจอก็จะแสดงรายละเอียดของหัวข้อปลีกย่อยลึกลงมาอีกระดับหนึ่ง ปรากฏขึ้นมาให้เราเลือกอีก ส่วนจะแสดงออกมาให้เลือกมากเท่าไรก็ขึ้นอยู่กับขนาดของฐานข้อมูลใน Index ว่าในแต่ละประเภท จัดรวบรวมเก็บเอาไว้มากน้อยเพียงใด เมื่อได้ข้อมูลตรงกับความต้องการแล้ว สามารถ Click ลงไปยัง Link เพื่อขอเชื่อมต่อทางเว็บไซต์ก็จะนำเอาผลของข้อมูลดังกล่าวออกมาแสดงผลทันที
5. ประโยชน์ของ Search Engine
5.1. 1. ค้นหาเว็บที่ต้องการได้สะดวก รวดเร็ว 2. สามารถค้นหาแบบเจาะลึกได้ ไม่ว่าจะเป็น รูปภาพ, ข่าว, MP3 และอื่นๆ อีกมากมาย 3. สามารถค้นหาจากเว็บไซต์เฉพาะทาง ที่มีการจัดทำไว้ เช่น download.com เว็บไซต์ ์เกี่ยวกับข้อมูล และซอร์ฟแวร์ เป็นต้น 4. มีความหลากหลายในการค้นหาข้อมูล 5. รองรับการค้นหา ภาษาไทย
6. ประเภทของ Search Engine
6.1. โดย Search Engine มี3ประเภทด้วกัน ซึ่งแต่ละประเภทมีหลักการทำงานที่ต่างกัน และ การจัดอันดับการค้นหาข้อมูลก็ต่างกันด้วย เพราะมีลักษณะการทำงานที่ต่างกัน ทำให้ โดยทั่ว ๆ ไปแล้วจะมีการแบ่งออกเป็นหลาย ๆ ประเภทด้วยกัน แต่ที่พอสรุปได้ก็มีเพียง3 ประเภทหลัก ๆ ดังต่อไปนี้
6.1.1. 1.Crawler Based Search Engines คือ เครื่องมือการค้นหาบนอินเตอร์เน็ตแบบอาศัยการ บันทึกข้อมูล และ จัดเก็บข้อมูลเป็นหลัก ซึ่งจะเป็นที่ได้รับความนิยม สูงสุด เนื่องจากให้ผลการค้นหาแม่นย ำที่สุด
6.1.1.1. 2.Web Directory หรือ Blog Directory คือ สารบัญเว็บไซต์ ที่ให้คุณสามารถค้นหาข่าวสารข้อมูล ด้วยหมวดหมู่ข่าวสารข้อมูลที่เกี่ยวข้องกัน ใน ปริมาณมาก ๆ คล้าย ๆ กับสมุดหน้าเหลือง จะมีการสร้างดรรชนีมีการระบุ หมวดหมู่อย่างชัดเจน
6.1.1.1.1. 3.Hybrid Search Engine เป็นเว็บ Search Engine ที่มีการ ท างานแบบผสมเป็นเว็บที่ท างาน โดยมีก า รผสมก า รค้นห าของ Search Engine และใน ขณะเดียวกันก็สามารถให้ บริการ ค้นหาแบบ Web directory เป็น การค้นหาที่สมบูรณ์
7. ความหมายของการสืบค้นข้อมูล
7.1. การสืบค้นสารสนเทศ (Information retrieval) คือ กระบวนการค้นหาสารสนเทศที่ต้องการ โดยใช้เครื่องมือสืบค้นสารสนเทศที่สถาบันบริการสารสนเทศจัดเตรียมไว้ให้ การสืบค้นสารสนเทศ แบ่งออกเป็น 2 วิธี คือ1. การสืบค้นสารสนเทศด้วยระบบมือ (Manual system)2. การสืบค้นสารสนเทศด้วยระบบคอมพิวเตอร์ (Computer system)
8. 1. http://www.google.co.th/ เป็นเว็ปที่ใช้ค้นหาเว็ปต่าง ๆ ได้ทั่วโลก หรือ ค้นหารูปภาพต่าง ๆ ก็ได้ครับ ปัจจุบันนิยมใช้กันมากที่สุดในโลก 2. http://www.Blackle.com เป็นเว็ปไซด์ มาใหม่ ใช้ในการค้นหาเว็ป เหมือนกันกับ Google แต่จะทำงานได้ไวกว่า ลองใช้ดูครับ 3. http://earth.google.com/ เป็นเว็ปของ GooGle แต่ใช้ในการดาวน์โหลดโปรแกรม GooGle Earth เป็นโปรแกรมที่ใช้ดูแผนที่โลกครับ 4. http://web.pointasia.com/th/ เป็นเว็ปของไทย ใช้ ดาวน์โหลดแผนที่ประเทศไทย เห็นได้ทุกจังหวัด (Google Earth จะเห็นได้บางพื้นที่ประมาณ 70% ครับ) 5. http://pointme.pointasia.com/Category/photo.htm ใช้ดูแผนที่ประเทศไทย โดย ไม่ต้อง โหลด โปรแกรมครับ (สถานที่ท่องเที่ยว) 6. http://pointme.pointasia.com/Category/restaurants.htm ใช้ดูแผนที่ประเทศไทย โดย ไม่ต้อง โหลด โปรแกรมครับ (ร้านอาหาร) 7. http://pointme.pointasia.com/Category/business.htm ใช้ดูแผนที่ประเทศไทย โดย ไม่ต้อง โหลด โปรแกรมครับ (สถานที่ ธุรกิจ
9. การสืบค้นแบบ Subject Directories
9.1. มื่อพูดถึงการสืบค้นข้อมูลบนอินเตอร์เน็ต คงไม่ใช่เรื่องแปลกใหม่อะไร แต่ปัจจุบันข้อมูลที่ถูกจัดเก็บและเผยแพร่ผ่านเครื่อข่ายอินเตอร์เน็ตนั้นมีเพิ่มขึ้น บางเว็บไซต์สามารถใช้ในการอ้างอิงข้อมูลได้ การสืบค้นข้อมูลทางอินเตอร์จะทำการค้นหาข้อมูลในรูปแบบของ Search Engine ซึ่งมีเว็บผู้ให้บริการหลายแห่ง เช่น www.sanook.com www.yahoo.com และอีกเว็บที่นิยมกันมากในบ้านเราคือ www.google.com เป็นต้น นอกจากนี้แล้ว Search Engine ยังมีวิธีในการค้นหาและจัดเก็บข้อมูลไว้ด้วยวิธีการต่างกันไป ดังนี้ Keyword Index : การค้นหาข้อมูลรูปแบบนี้ จะมีการสำรวจเว็บเพจและอ่านข้อความ ข้อมูล รวมทั้งโครงสร้างภาษาโปรแกรม HTML ซึ่งอยู่ในTAG alt ร่วมด้วย อย่างน้อยประมาณ 200-300 ตัวอักษร วิธีการค้นหาข้อมูลแบบนี้จะเน้นการเรียงลำดับข้อมูลก่อน-หลังเป็นสำคัญ รวมถึงความถี่ในการนำเสนอข้อมูลหรือการที่เว็บเพจถูกเปิดขึ้นมา ซึ่งเป็นการค้นหาที่มีความรวดเร็วมาก แต่ความละเอียดในการจัดแยกหมวดหมู่ของข้อมูลค่อนข้างน้อยเพราะไม่ได้คำนึงถึงรายละเอียดของเนื้อหาเท่าที่ควร Subject Directories : Continue reading การสืบค้นข้อมูลทางอินเตอร์เน็ต→
10. การสืบค้นแบบ Keyword Index
10.1. เมื่อพูดถึงการสืบค้นข้อมูลบนอินเตอร์เน็ต คงไม่ใช่เรื่องแปลกใหม่อะไร แต่ปัจจุบันข้อมูลที่ถูกจัดเก็บและเผยแพร่ผ่านเครื่อข่ายอินเตอร์เน็ตนั้นมีเพิ่มขึ้น บางเว็บไซต์สามารถใช้ในการอ้างอิงข้อมูลได้ การสืบค้นข้อมูลทางอินเตอร์จะทำการค้นหาข้อมูลในรูปแบบของ Search Engine ซึ่งมีเว็บผู้ให้บริการหลายแห่ง เช่น www.sanook.com www.yahoo.com และอีกเว็บที่นิยมกันมากในบ้านเราคือ www.google.com เป็นต้น นอกจากนี้แล้ว Search Engine ยังมีวิธีในการค้นหาและจัดเก็บข้อมูลไว้ด้วยวิธีการต่างกันไป ดังนี้ Keyword Index : การค้นหาข้อมูลรูปแบบนี้ จะมีการสำรวจเว็บเพจและอ่านข้อความ ข้อมูล รวมทั้งโครงสร้างภาษาโปรแกรม HTML ซึ่งอยู่ในTAG alt ร่วมด้วย อย่างน้อยประมาณ 200-300 ตัวอักษร วิธีการค้นหาข้อมูลแบบนี้จะเน้นการเรียงลำดับข้อมูลก่อน-หลังเป็นสำคัญ รวมถึงความถี่ในการนำเสนอข้อมูลหรือการที่เว็บเพจถูกเปิดขึ้นมา ซึ่งเป็นการค้นหาที่มีความรวดเร็วมาก แต่ความละเอียดในการจัดแยกหมวดหมู่ของข้อมูลค่อนข้างน้อยเพราะไม่ได้คำนึงถึงรายละเอียดของเนื้อหาเท่าที่ควร Subject Directories : Continue reading การสืบค้นข้อมูลทางอินเตอร์เน็ต→
11. วิธีการสืบค้นข้อมูลด้วยเว็บไซต์ www.Google.go.th
11.1. ปัจจุบันการใช้งาน Internet จะปรากฏ Web Site ให้เราสามารถเยี่ยมชมได้มากมายหลายประเภท และได้มีการบรรจุข้อมูลข่าวสารอยู่ใน Web Site ต่าง ๆ ซึ่งถ้าเราต้องการค้นหาข้อมูลที่อยู่ในระบบ Internet1 เราอาจใช้อุปกรณ์ Tools ที่เรียกว่า ตัวค้นหา (Search Engine) โดยตัวค้นหา (Search Engine) นี้จะถูกบรรจุอยู่ใน Web Site ต่าง ๆ เช่น www.google.com www.yahoo.com, www.lycos.com ในเอกสารนี้จะแนะนำถึงการใช้งานค้นหา (Search Engine) ของ www.google.com ซึ่งจำเป็นตัวค้นหา (Search Engine) ที่นิยมใช้มากสุดและมีฐานข้อมูล (data base) ของ Web Site ต่าง ๆ เป็นจำนวนมาก ซึ่งจะมีรูปแบบที่มีคำอธิบายการใช้งานเป็นภาษาไทยที่ Web Site www.google.co.th เมื่อเราพิมพ์ที่อยู่ www.google.co.th ลงในช่อง Address แล้วกด Enter จะปรากฏหน้าแรกของ Web Site ซึ่งจะมีส่วนประกอบต่าง ๆ
12. 9.บอกชื่อเว็บไซด์ที่ให้บริการ Search Engine มา 5ชื่อ