การคิดอย่างมีระบบ (System Thinking)

1. ความหมาย

1.1. การคิดเชิงระบบ ( Systems Thinking ) หมายถึง การคิดถึงสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ที่มองภาพรวมอย่างเป็นระบบ มีส่วนประกอบย่อย ๆ โดยอาศัยการคิดในรูปแบบ2ส่วน คือโดยทางตรงและโดยทางอ้อม

2. เทคนิคการคิดเชิงระบบ

2.1. 1. ยอมรับตนเองและเปลี่ยนใจตนเองว่าตนคือส่วนประกอบที่สำคัญที่เชื่อมโยงกับสิ่งต่างๆ

2.2. 2.ฝึกการมองภาพรวมแทนสิ่งเล็กๆ แล้วค่อยมองย้อยกลับ

2.3. 3. เข้าใจธรรมชาติของระบบ

2.4. 4. มองเห็นกระบวนการเปลี่ยนแปลง และปัจจัยต่างๆ ที่เอื้อต่อระบบ

2.5. 5. เปิดอิสระในเรื่องการคิด ไม่ตีกรอบ ครอบงำความคิดคนอื่น

2.6. 6. ส่งเสริมสนับสนุนให้ทุกคนเกิดแรงร่วมในการสร้างความสัมพันธ์

2.7. 7. ฝึกการแก้ปัญหาที่เป็นสาเหตุแท้ โดยแก้ที่อาการ ที่ทำให้ เกิดปัญหา

2.8. 8. ยึดหลักการเรียนรู้ในองค์กรเป็นส่วนประกอบ คือ ลบความเชื่อฝังใจแต่อดีต สร้างความใฝ่ฝันถึงอนาคตร่วมกัน และฝึกการเรียนรู้ของทีม

2.9. 10. สั่งการให้พนักงานปฏิบัติงานตามมาตรฐานที่กาหนดอย่างเคร่งครัด

3. ประโยชน์ของการคิดเชิงระบบ

3.1. ช่วยให้เกิดความคิดเพื่อพัฒนาองค์กรในภาพรวมได้อย่างมีประสิทธิภาพ

3.2. ประสานงานร่วมกับบุคคลอื่นให้เป็นไปตามกระบวนการ และระบบการบริหารงานภายใน

3.3. สามารถแก้ปัญหาตัดสินได้อย่างมีประสิทธิภาพ

3.4. แก้ไขปัญหาข้อขัดแย้งที่จะเกิดขึ้นในองค์กรได้อย่างมีประสิทธิภาพ

3.5. เพื่อมองเห็นกระบวนการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นกับระบบภายในองค์กรอย่างเป็นระบบเชื่อมโยงติดต่อกัน และสามารถแก้ไขสถานการณ์เอย่างมีประสิทธิภาพ

4. กระบวนการคิดแบ่ง 3 กลุ่มใหญ่ ๆ

4.1. กลุ่มที่ 1 ทักษะความคิด หรือทักษะการคิดพื้นฐาน ที่มีขั้นตอน การคิดไม่ซับซ้อน

4.2. กลุ่มที่ 2 ลักษณะการคิด หรือการคิดขั้นกลาง/ระดับกลาง เป็นการคิดที่มีลักษณะการคิด แต่ละลักษณะอาศัยการคิดขั้นพื้นฐานมากบ้างน้อยบ้าง

4.3. กลุ่มที่ 3 กระบวนการคิดหรือการคิดระดับสูง คือ มีขั้นตอนในการคิดซับซ้อนและต้องอาศัย ทักษะความคิดและลักษณะความคิดเป็นพื้นฐานในการคิดกระบวนการคิดมีอยู่หลายกระบวนการ

5. ส่วนประกอบการคิดเชิงระบบ

5.1. 1.การคิดระบบโดยทางตรง มุ่งกระทำโดยตรงมีเป้าหมายกับสิ่งใดสิ่งหนึ่งไม่จำแนก รูปแบบการคิดตามพื้นฐานของมนุษย์ แต่แยกรูปแบบการคิดโดยมุ่งที่เป้าหมาย หรือวัตถุประสงค์

5.2. 2.การคิดระบบโดยทางอ้อม คือ การคิดเชิงระบบโดยอาศัยพื้นฐานแห่งการคิด เช่น การวิเคราะห์ การอุปมา อุปมัย การคิดสังเคราะห์ การคิดสร้างสรรค์

6. แนวคิดเกี่ยวกับวิธีคิดอย่างเป็นระบบ

6.1. ความสามารถของบุคคลที่แสดงออกถึงการพิจารณาปัญหา หรือสิ่งต่างๆ อย่างเป็นขั้นตอน ทำความเข้าใจ โดยคำนึงถึงองค์ประกอบทั้งหมด การคิดอย่างเป็นระบบ สามารถช่วยให้การออกแบบการแก้ปัญหาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และบรรลุเป้าหมาย