1. Tác giả: Ngô Xuân Diệu
1.1. 1916 - 1985
1.2. Sau khi tốt nghiệp tú tài, ông đi dạy học tư và làm viên chức ở Mĩ Tho, sau đó ra Hà Nội sống bằng nghề viết văn
1.3. Tham gia Cách mạng ông hăng say hoạt động trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật
2. Tác phẩm:
2.1. Trích trong tập Thơ Thơ
2.2. Là thi phẩm kết tinh vẻ đẹp thơ Xuân Diệu trước Cách mạng
3. Tình yêu trần thế tha thiết và niềm say mê của tác giả
3.1. Ước muốn kì lạ
3.1.1. Tắt nắng, buộc gió đó đều là những ước muốn không thể thực hiện được
3.1.2. => Tác giả muốn ngự trị thiên nhiên, muốn tước đoạt quyền của tạo hóa để thiên nhiên, thời gian không thay đổi
3.2. Bức tranh thiên nhiên hữu tình, xinh đẹp và có đôi lứa
3.2.1. Hình ảnh gắn với tình yêu tuổi trẻ: lá non cành tơ phơ phất, hoa đua nhau khoe sắc dâng mật ngọt, ong bướm, yến anh,....
3.2.2. Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: "Tháng riêng ngon như một cặp môi gần"
3.2.3. => Nhà thơ muốn nhắn nhủ: sự đẹp đẽ, tinh túy nhất không phải tìm đâu xa mà nó là cuộc sống xung quanh chúng ta, hãy yêu mến gắn bó hết mình với cuộc sống
4. Nỗi băn khoăn trước thời gian và cuộc đời
4.1. Niềm tiếc nuối mùa xuân ngay khi nó còn tồn tại
4.1.1. Tôi sung sướng nhưng vội vàng một nửa Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân
4.1.1.1. "Tôi sung sướng" giọng điệu tràn đầy đắm say, ngây ngất
4.1.1.2. "Vội vàng một nửa" giọng điệu đột ngột chuyển sang băn khoăn
4.2. Quan niệm xưa
4.2.1. Xuất phát từ cái nhìn tĩnh tại lấy sinh mệnh vũ trụ làm thước đo
4.2.2. Thời gian xoay tròn: xuân, hạ, thu , đông
4.3. Quan niệm của tác giả
4.3.1. Thời gian một đi không trở lại
4.3.2. Đẹp nhất là con người giữa tình yêu và tuổi trẻ
4.3.3. Khẳng định thiên đường ở ngay trên mặt đất trong cuộc sống
4.3.4. Tác giả đã cảm nhận rõ sự phôi pha phai tàn đang âm thầm diễn ra: thời gian rớm vị chia phôi, sông núi than thầm tiễn biệt, từ cơn gió xinh đến ngọn lá biếc đến bày chim non đều ngậm ngùi vì sự tàn úa, phôi phai
4.3.4.1. Thời gian có hương vị
4.3.4.2. Thời gian chỉ có hai thì
5. Lời đề nghị và biểu hiện của cách sống vội vàng
5.1. Thái độ sống vội vàng
5.1.1. "Ôm - riết - say - thâu"
5.1.1.1. Thể hiện sự ham muốn, thèm khát
5.1.1.2. Trạng thái yêu tăng một cách mạnh mẽ
5.1.2. Động thái hưởng thụ: 'chuếnh choáng, đã đầy, no nê"
5.1.3. Tận hưởng bằng các giác quan để rồi lịm đi trong niềm mê đắm: "Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi"
5.2. Khát vọng sống mãnh liệt, tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống
5.2.1. XD giục giã hối thúc mọi người hãy sống chạy đua với thời gian, sống vội vàng: "Mau đi thôi mùa chưa ngả chiều hôm"