1. GIỚI THIỆU
1.1. Hoàn cảnh ra đời
1.1.1. Trên thế giới: CTTG II kết thúc, PX Nhật đầu hàng vô điều kiện đồng minh.
1.1.2. Trong nước: Cách mạng tháng 8/1945 thành công
1.2. Đối tượng và mục đích sáng tác
1.2.1. Đối tượng: hướng tới đồng bào cả nước, nhân dân trên toàn thế giới và các thế lực thù địch trong và ngoài nước đang có dã tâm tái nô dịch đất nước ta
1.2.2. Mục đích:Tuyên bố độc lập, bác bỏ luận điệu sai trái của Pháp, tranh thủ sự đồng tình của thế giới
1.3. Giá trị
1.3.1. Là văn kiện có giá trị lịch sử to lớn.
1.3.2. Là áng văn chính luận đặc sắc, bất hủ
2. ĐỌC HIỂU
2.1. Nguyên lí chung (cơ sở pháp lí và chính nghĩa) của bản tuyên ngôn.
2.1.1. Bác trích dẫn 2 bản tuyên ngôn độc lập của Mĩ và Pháp -> nêu lên nguyên lí cơ bản về quyền bình đẳng, độc lập của con người .
2.1.1.1. Ý nghĩa của việc trích dẫn
2.1.1.1.1. Đây là 2 bản TN của 2 cường quốc đã được thê giới công nhận -> tranh thủ sự đồng tình của thế giới.
2.1.1.1.2. Dùng cách thế “gậy ông đập lưng ông”: để bác bỏ luận điệu xâm lược và ngăn chặn âm mưu tái xâm lược của Pháp và Mĩ .
2.1.1.1.3. Đặt 3 cuộc cácg mạng, 3 nền độc lập, 3 bản TN ngang tầm nhau từ đó khẳng định tư thế đầy tự hào của dân tộc ta.
2.2. Bản cáo trang tội ác của TD Pháp và quá trình đấu tranh giành độc lập của ND ta
2.2.1. Bản cáo trạng tội ác thực dân Pháp
2.2.1.1. Tội ác 1: Vạch trần bộ mặt xảo quyệt của thực dân Pháp “lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái, đến cướp đất nước ta, áp bức đồng bào ta”
2.2.1.1.1. Tội ác về chính trị: tước đoạt tự do dân chủ, luật pháp dã man, chia để trị, chém giết những chiến sĩ yêu nước của ta
2.2.1.1.2. Tội ác lớn về kinh tế: bóc lột tước đoạt, độc quyền in giấy bạc, xuất cảng và nhập cảng, sưu thuế nặng nề, vô lý đã bần cùng nhân dân ta, đè nén khống chế các nhà tư sản ta, bóc lột tàn nhẫn công nhân ta, gây ra thảm họa làm cho hơn 2 triệu đồng bào ta bị chết đói năm 1945.
2.2.1.1.3. Tội ác về văn hóa xã hội: Thi hành chính sách ngu dân, ràng buộc dư luận. Hủy hoại nòi giống của dân tộc ta bằng rượu cồn, thuốc phiện...
2.2.1.2. Từ mùa thu năm 1940, nước ta đã thành thuộc địa của Nhật chứ không phải thuộc địa của Pháp nữa. Nhân dân ta đã nổi dậy giành chính quyền khi Nhật hàng Đồng minh.
2.2.1.2.1. Là những bằng chứng lịch sử không ai chối cãi được
2.2.1.3. Tội ác 2: Bán nước ta 2 lần cho Nhật
2.2.1.3.1. Trong vòng 5 năm (1940 – 1945) thực dân Pháp bán nước ta 2 lần cho Nhật
2.2.1.3.2. Thẳng tay khủng bố Việt Minh
2.2.2. Quá trình đấu tranh giành độc lập của nhân dân ta
2.3. Lời tuyên bố với thế giới
2.3.1. Tóm lược đầy đủ các sự kiện: “Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị”
2.3.2. Ràng buộc các nước Đồng minh phải công nhận nền độc lập của Việt Nam
2.3.3. Tuyên bố thoát li, xóa bỏ mọi hiệp ước, mọi đặc quyền của Pháp trên nước Việt Nam.
2.3.4. Người khẳng định quyền độc lập của một dân tộc đã phải đổi bằng xương máu
2.3.5. Người còn đưa ra lời cảnh báo đối với kẻ thù: Để bảo vệ thành quả thì dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy.
2.4. Nghệ thuật
2.4.1. Lập luận chặt chẽ, lí lẽ đanh thép, bằng chứng xác thực, giàu sức thuyết phục
2.4.2. Ngôn ngữ vừa chính xác vừa chính xác vừa gợi cảm.
2.4.3. Giọng văn linh hoạt