1. Khái niệm:
1.1. Protein là đại phân tử hữu cơ và có tầm quan trọng đặc biệt với cơ thể sống.
1.2. Protein là thành phần chủ yếu cấu tạo nên tế bào, chiếm 50% khối lượng khô cửa cơ thể.
1.3. Cơ thể con người có đến hàng chục nghìn loại phân tử protein.
2. Chức năng
2.1. 1) Bảo vệ cơ thể: VD: Các kháng thể.
2.2. 2) Vận chuyển các chất: VD: Hêmôglôbin,...
2.3. 3) Dự trữu các a.a: VD:Protein sữa (cazêin),...
2.4. 4) Cấu tạo nên tế bào và cơ thể: VD:Côlagen tham gia cấu tạo nên các mô liên kết.
2.5. 5) Thu nhận thông tin: VD: Các thụ thể trong thế bào.
2.6. 6) Xúc tác các phản ứng hóa sinh: VD: Các enzim.
3. Cấu trúc
3.1. Protein được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân.
3.1.1. Đơn phân là các a.a
3.2. Các protein khác nhau về:
3.2.1. Số lượng các a.a
3.2.2. Thành phần các a.a
3.2.3. Trật tự sắp xếp các a.a
3.2.4. => Cấu trúc và chức năng của chúng khác nhau.
3.3. Cấu trúc của các phân tử protein có 4 bậc:
3.3.1. Cấu trúc bậc 1:
3.3.1.1. Các a.a liên kết với nhau bằng liên kết lipit, tạo nên chuỗi pôlipeptit.
3.3.1.2. Cấu trúc bậc 1 là trật tự sắp xếp đặc thù của a.a trong chuỗi pôlipeptit.
3.3.2. Cấu trúc bậc 2:
3.3.2.1. Chuỗi pôlipeptit sau khi được tổng hợp không tồn tại ở mạch thẳng mà chúng co xoắn lại hay gắp khúc tạo nên cấu trục bậc 2.
3.3.3. Cấu trúc bậc 3:
3.3.3.1. Chuỗi pôlipeptit ở dạng xoắn, gắp khúc lại và tiếp tục co xoắn tạo nên cấu trúc không gian 3 chiều đặc trung được gọi là cấu trúc bậc 3.
3.3.4. Cấu trúc bậc 4:
3.3.4.1. Hình thành khi có 2 hay nhiều chuối pôlipeptit để tạo nên protein lớn hơn.