1. คำศัพท์
1.1. ฟรี
1.1.1. เป็นอิสระ ไร้กฎเกณฑ์
1.1.2. free
1.2. แฟแช่น
1.2.1. แฟชั่น
1.2.1.1. สมัยนิยม
1.2.1.2. ความนิยมที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาหนึ่ง
1.2.2. fashion
1.3. โฮเต็ล
1.3.1. โรงแรม
1.3.2. hotel
1.4. เร็สตอรังต์
1.4.1. ภัตตาคาร
1.4.2. restaurant
1.5. แบชะเล่อร์
1.5.1. ชายโสด
1.5.2. bachelor
2. สำนวนภาษา
2.1. เดินเข้าท้ายครัว
2.1.1. โดยทั่วไปหมายถึง เข้าทางภรรยา
2.1.2. ใช้ความคุ้นเคยส่วนตัวช่วยให้ได้งาน
2.1.2.1. ‘อุตส่าห์ออกไปหาวิชาถึงเมืองนอก, แล้วกลับมาถึงบ้านก็ต้องมาเดินเข้าท้ายครัวเท่าๆ กับคนที่ไม่ได้ไปเมืองนอกเสียเลยนั่นเอง’
2.2. หมอบราบคาบแก้ว
2.2.1. ยินยอมทำตามโดยไม่ขัดขืน
2.2.1.1. ‘ในชั้นต้นฉันออกจะไม่ใคร่เชื่อ, เพราะมั่นใจเสียว่าเขาไม่ต้องการคนหัวนอก, โดยเกรงจะไม่หมอบราบคาบแก้วอย่างเต็มที่’
2.3. ลงรอยเป็นถ้าประนม
2.3.1. ยกมือสวัสดีบ่อยมาก จนมือแทบจะอยู่ในท่านั้น
2.3.1.1. ‘ฉันได้ถูกคุณพ่อพาไปหาใครต่อมิใครแทบไม่เว้นแต่ละวัน, และฉันต้องไหว้คนมาเสียมากต่อมากจนนับหนไม่ถ้วน, จนฉันแทบจะลงรอยเป็นถ้าประนมอยู่เสมอแล้ว’
2.3.2. คำว่า ถ้า ในที่นี้คือ ท่า
2.4. คลุมถุงชน
2.4.1. การแต่งงานที่ผู้ใหญ่จัดการให้โดยที่เจ้าตัวไม่เคยรู้จักกันมาก่อน
2.4.1.1. ‘คุณพ่อบอกว่าได้หาเมียไว้ให้คนหนึ่งแล้ว ผู้หญิงคนนั้นคือแม่กิมเน้ยลูกสาวอากรเพ้ง ฉันบอกว่าฉันยังไม่ได้เห็นตัวผู้หญิงนั้นเลย จะให้รับรองว่าจะแต่งงานกับเขาอย่างไร’
3. สภาพสังคม และ ค่านิยม
3.1. การสอนให้เคารพผู้ใหญ่ และการตีสนิทเพื่อผลประโยชน์
3.1.1. ‘และฉันต้องไหว้คนมาเสียมากต่อมากจนนับหนไม่ถ้วน, จนฉันแทบจะลงรอยเป็นถ้าประนมอยู่เสมอแล้ว. และหลังก็เกือบโค้งเสียแล้ว เพราะคำนับคนไม่ได้หยุด.’
3.2. การใช้เส้นสายในการเข้าทำงาน
3.2.1. ‘คุณพ่อพาฉันไปหาเจ้าคุณผู้สำเร็จราชการมหาดเล็ก’
3.3. การคลุมถุงชน (การบังคับแต่งงาน)
3.3.1. ถูกบังคับให้ไปดูตัวกับแม่กิมเน้ย
3.4. คนไทยไม่นิยมทำอาชีพค้าขาย
3.4.1. ชอบอาชีพข้าราชการมากกว่า
3.4.2. ไม่มีอำนาจหรืออิทธิพล
3.4.2.1. ‘ถึงจะทำมาค้าขายดีอย่างไรๆก็จะเป็นอะไรไม่ได้ นอกจากขุนนางกรมท่าซ้าย’
4. ลักษณะตัวละคร
4.1. มีรสนิยมการแต่งตัวที่เอนเอียงไปทางฝั่งตะวันตก
4.1.1. ‘ในเวลานี้ก็มีผู้หญิงนุ่งซิ่นอยู่กับบ้านบ้างแล้วแต่ยังไม่กล้านุ่งไปไหนมาไหน เพราะยังไม่มีใครเป็นหัวหน้านำ “แฟแช่น” ‘
4.2. ประพันธ์เป็นคนหัวสมัยใหม่
4.2.1. ไม่ชอบค่านิยมล้าสมัย
4.2.1.1. การคลุมถุงชน
4.2.1.2. การใช้เส้นสาย
4.2.2. มีโอกาสออกไปศึกษาเล่าเรียนที่ต่างประเทศ