1. sự ra đời của Vương triều Mạc
1.1. thế kỉ XV
1.1.1. nhà Lê trải qua thời kì thịnh trị dưới chế độ phong kiến tập quyền
1.2. đầu TK XVI
1.2.1. nhà Lê bắt đầu suy thoái
1.2.2. ở nhiều nơi,dân chung nổi dậy chống lại triều đình ( khởi nghĩa của Lê Hy,Trần Cảo,...)
1.2.3. Mạc Đăng Dung tiêu diệt các thế lực đối lập,dần dần thâu tóm mọi quyền hành
1.3. năm 1527
1.3.1. MĐD phế truất vua Lê Cung Hoàng,lật đổ Triều Lê sơ,lên ngôi vua
1.3.2. Triều Mạc đc thành lập,vẫn đóng đô ở Tlong,sử gọi là Bắc Triều
2. các cuộc xung đột N-Btr và TR-NG
2.1. Xung đột N-Btr
2.1.1. nhiều cựu thần nhà Lẻ ko chấp nhận vị trí chính thống nhà Mạc nên Btr chỉ quản lí khu vực từ NBinh trở ra phía Bắc
2.1.2. 1533,Ng Kim chạy vào T/Hoa,đưa Lê Duy Ninh ( con Lê Chiêu Tông) lên làm vua,nhân danh "phù Lê diệt Mạc" đối đầu nhà Mạc. Gọi là Ntr để phân biệt vs Btr
2.2. TR-Ng phân `tranh
2.2.1. 1545, khi N-Btr đang diễn ra quyết liệt, NKim bị đầu độc chết,vua Lê trao toàn bộ binh quyền cho Trịnh Kiểm ( con rể NK), tiếp tục cuộc chiến chống lại nhà Mạc
2.2.2. từ 1588,Ng Hoàng ( con thứ NK) đc cử vào trấn thủ Thuận Hóa
2.2.2.1. từ đó, họ Ng từng bước xây dựng thế lực,mở rộng đất đai về phg Nam
2.2.3. 1613, NG Hoàng mất, Ng Phúc Nguyên ( con NH) lên thay, tỏ rõ thái độ đối lập,chấm dứt vc nộp thuế cho họ Trịnh
2.2.4. 1627, xung đột Tr-Ng bùng nổ
3. hệ quả xung đột N-Btr và Tr-Ng
3.1. xung đột Tr-Ng kéo dài gần nửa Tk dẫn đến chia cắt đất nc
3.1.1. 1672, Sông Gianh ( Linh Giang) là ranh giới chia cắt đất nước
3.2. hơn 1000 năm xung đột tương tàn, nhân dân khốn khổ
3.2.1. từ lợi ích dòng họ,các thế lực PK gây xung đột chia cắt đất nc
3.3. 1599, Trinh Tùng xưng xương,lập vương phủ bên cạnh triều đình vua Lê,thâu tóm mọi quyền hành
3.3.1. vua Lê là con rối trong tay họ Tr
3.3.2. ndan gọi Đàng Ngoài là " vua Lê - chúa Trịnh"
3.4. Đàng Trong( từ sông Gi trở vào nam, hay gọi là Nam Hà),con cháu họ Ng truyền nối nhau cầm quyền
3.4.1. ndan gọi là "chúa Ng"
3.5. Đàng Ngoài ( từ sông Gi trở ra bắc, gọi là Bắc Hà),con cháu họ Tr thay nhau cai quản
3.6. ĐViet bị chia cắt bởi 2 chính quyền ĐTR và ĐNGoai
3.6.1. cả hai chính quyền đều dùng niên hiệu vua Lê và quốc hiệu ĐViet
3.7. trong tgian và sau tgian nội chiến, lãnh thổ Đtr đc mở rộng,nhân dân tích cực khai phá
3.7.1. đàng Tr dần sánh ngang ĐNg về kinh tế
3.7.1.1. góp phần chấm dứt thời kì khủng hoảng
3.7.1.2. tạo điều kiện cho ĐV tiến đến thống nhất giai đoạn sau đó ( Tk XVIII - XIX